دکتر شهرام پازوکی در آغاز با بیان اینکه تصوف و عرفان اسلامی از عوامل اصلی پیشرفت در ابعاد گوناگونی همچون فرهنگ و تمدن اسلامی است، ظهور آن را در زمینه های مختلفی مانند فلسفه و هنرهای اسلامی قابل مشاهده دانست و ادامه داد این رکن از تفکر اسلامی مانند بسیاری از ارکان دیگر در دوران مدرن با چالش­ های زیادی روبرو شده است. یکی از این چالش­ها جدا نمودن عرفان از ادیان است. عرفان از آنجایی که بعد معنوی و درونی ادیان است از آن جداناپذیر است و این موضوع مورد تأکید همه عرفا در طول تاریخ بوده است.