شمس تبریزى، شیخ اشراق، عین‌القضاة، حلاج، رابعه و… هر کدام جلوه‌‏هاى بارز دلسوختگى و‏‌ شیدایى‏‌ بوده‌‏اند. نام آنان گاهى ابراهیم ادهم سلطان بلخ بوده است که به نگاهى آهویى در نخچیرگاه به خود آمده از جاه و جلال شاهانه دست کشیده، خود را هم‌آهنگ و همسان با رنج‌دیدگان ساخته است. زمانى بایزید و شبلى جلوه نموده‌‏اند. وقتى از دکان گندم‌فروش، همیان پر از گندم به دوش خود مى‏‌کشد آن را به خانه مى‏‌آورد و خالى مى‏‌کند، درون آن مورى را مى‌‏نگرد سرگردان که به این سو و

دکتر محمدرضا نعمتی  مقام شمس:  هر که نشنیده‌‏ست بوى درد دل