شهرستاني، اسماعيليه و فلسفه
شهرستاني نكات مهم بحث حسن صباح را در الفصول الاربعه و برخي رسائل ديگر خود آورده است. اما او با لحني كاملاً انتقادي، حسن را متهم ميكند كه او عامة مردم را از بحث دربارة علوم ديني منع ميكند و به روشنفكران به جز آنها كه با ارزش هر كتاب و طبقة مؤلف آن در هر رشته آشنايند به سايرين اجازة مراجعه به كتب پيشين (ميراث ادبي اسماعيليه) را نميدهد. حداكثر تعليم كلامياي كه حسن به پيروانش ميداد اين بود كه «خداي ما خداي محمد است». او خطاب به شهرستاني چنين گفت: «اما تو ميگويي، خدا خداي عقلهاست، يعني كه هركسي تنها پيرو عقل خويش است».