اخوان الصفا و خلان الوفا نام گروهی از حکیمان و عارفان قـرن سوم و چهارم هجری است که‌ در‌ بصره و بغداد، در قالب انجمنی سری و بـا هـدفی واحـد نظام فلسفی خود‌ را‌ سامان‌ دادند. از این جمعیت، مجموعه رسائلی مشتمل بر ۵۴ رساله بر جای مانده است. رسـائل‌ ‌ ‌هـمچون‌ دایرةالمعارفی‌ ف

اخوان صفا که گروهی فیلسوف با مرام عارفانه و تبار ایرانی، در سده‌ی چهارم هجری بودند، به مفهوم برادری نگاهی فراجنسیتی داشتند و آن را در حیطه‌ی دوستی همه‌ی علوم و عدم تعصب دینی تعریف می‌کردند.

از نگاه برخی پژوهش‌گران معاصر مشرب معرفتی اخوان‌الصفا، در قلمرو معرفت اشراقی قابل تفسیر است. برخی دیگر با استناد به مطالب مندرج در پنجاه و دو رساله‌ی اخوان‌الصفا، این گروه را پایه‌گذار مکتب همبستگی و برادری میان انسان‌ها در سده چهارم هجری / دهم میلادی، دانسته‌اند که به طور مخفی، اهداف سیاسی خاصی – تشکیل «دولت نیکان» – را هم دنبال می‌کرده‌اند. برخی دیگر از پژوهش‌گران ایرانی، از جمله محمدرضا شفیعی کدکنی اخوا

جواد موسوی خوزستانی  رسائل اخوان‌الصفا و برگی از نسخه‌ای نگاشته شده در قرن ۱۲ میلادی درآمد: نیمه دوم سده بیستم