مشروعیت در عرف سیاسی و عرف عالمان دین دو معنای متفاوت دارد. مشروعیت در عرف سیاسی به معنای میزان اقتدار و التزام مردم به قوانین و فرامین حکومت است. مشروعیت در عرف عالمان دین به معنای مبتنی بودن حکومت بر مبانی دین و شریعت است. آنچه مد نظر این نوشتار است بحث پیرامون دو اصطلاح «مشروعیت» و «مقبولیت» در عرف عالمان دین است.
روشن شدن این مفاهیم به روشن شدن بحث از مبانی حاکمیت و دلایل مشروعیت سیاسی حاکمان دینی باز می‌گردد. اختلاف بر سر حکومت و امامت عملا بلافاصله پس از وفات رسول خدا (ص) در گرفت. در زمان خود پیامبر (ص) این موضوع مطرح نبود که مبنای حکومت رسول خدا، قرار داد اجتماعی یا بیعتی بود که مردم با پیامبر انجام دادند یا اینکه او از جانب خداوند علاوه بر اینکه به پیامبری مبعوث شد، به حاکمیت دینی هم منصوب گردید.