کاوه قریشی – روز آنلاین : مولوی عبدالحمید، امام جمعه زاهدان و از رهبران اهل سنت ایران در نامه به رئيس جدید صدا و سیما از او خواسته است در این رسانه ضمن احترام به فرهنگ و لباس اقوام از توهین به اعتقادات مذهبی آنها در تلویزیون خودداری شود.
این نامه روز پنج‌شنبه ۲۲ آبان‌ماه، از سوی سنی‌آنلاین، پایگاه اطلاع‌رسانی اهل‌سنت ایران منتشر شده و احتمالا واکنشی به انتقادات علما و فعالان سنی‌مذهب از عملکرد صدا و سیما در رابطه با نحوه بازنمایی اقلیت‌ها است.
مولوی عبدالحمید، در نامه خود به محمد سرافراز، رئیس جدید صداوسیمای جمهوری اسلامی گفته است: “از آنجایی که ایران اسلامی از نظر تنوع قومی و مذهبی شرایط استثنایی در جهان دارد، دشمنان ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی در صدداند تا با ایجاد تفرقه و ایجاد یأس و نومیدی ما را تضعیف کنند؛ درحالی‌که این تنوع در واقع فرصتی برای ملت بزرگ ایران است و می‌توان از آن در جهت سازندگی و اعتلای کشور استفاده کرد.”
امام جمعه اهل سنت زاهدان با “سنگین” توصیف کردن رسالت مدیریت صدا و سیما از رئیس جدید آن خواهان “احترام” صدا و سما به “اقوام” و “پرهیز از گرایش‌های جناحی، مذهبی و حزبی” در برنامه‌های مختلف شده است.
صدا و سیما؛ اذان ممنوع اهل سنت
مولوی عبدالحمید در این نامه به ویژه خواهان “پخش اذان اهل سنت در مناطق سنی‌نشین کشور” شده است. فعالان اهل سنت، سالهاست بر ضرورت پخش اذان اهل سنت از رادیو و تلویزیون تاکید می‌کنند اما شبکه‌های سراسری صدا و سیما و مدیران آن همچنان از این امر خودداری می‌کنند.
در برخی استانها مانند کردستان شبکه‌های استانی، اذان اهل سنت را پخش می‌کنند اما در دیگر استانهای سنی نشین از جمله سیستان و بلوچستان زمانی برای اطلاع رسانی در مورد اوقات شرعی سنی‌های استان در نظر گرفته نشده است. اجازه پخش اذان در استان کردستان، سال ۸۸، به دستور مستقیم آیت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و به دنبال سفر او به این استان صادر شد.
سال ۸۸ قبل از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست‌جمهوری که به دنبال آن عزت‌الله ضرغامی برای دومین دوره پنج‌ساله پیاپی بر مدیریت صدا و سیما ابقا شد، مولوی عبدالحمید خواهان پخش اذان اهل سنت از صدا و سیمای محلی استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان و گلستان شده بود.
حالا در پی انتصاب رئيس جدید صدا و سیما، مولوی با ارسال نامه‌ای خطاب به او نوشته که: “شایسته است اذان اهل‌سنت در اوقات شرعی در مناطق سنی‌نشین پخش شود و در راستای معرفی مناسب فرهنگ و آداب و رسوم آنها برنامه‌هایی در رادیو و تلویزیون به زبان مادری اقوام تولید شود.”
محمد سرافراز روز ۱۷ آبان‌ماه سال جاری در پی صدور حکمی از سوی آیت‌الله علی خامنه‌ای به عنوان رئیس جدید سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی منصوب شد.
به لباس و فرهنگ اقوام توهین نکنید
در چند دهه گذشته روحانیون و فعالان اهل سنت بارها نسبت به آنچه توهین صدا و سیما به اعتقادات دینی آنها خوانده شده اعتراض کرده‌اند. از جمله این انتقادها اعتراض به پخش سریال “مختارنامه” و “امام علی” از تلویزیون سراسری بود که به گفته فعالان سنی در آنها به اعتقادات اقلیت اهل سنت توهین شده است.
در تازه‌ترین مورد اما روز ۱۶ آبان ماه، مولوی گرگیج، امام جمعه اهل سنت آزادشهر در سیستان و بلوچستان، از پخش تصاویری از صداوسیما که گویا عزاداری اهل سنت برای امام سوم شیعیان است انتقاد کرد و آن را “تحریف اعتقادات اهل سنت” خواند.
به گفته مولانا گرگیج، “صدا و سیما نباید افراد جاهل و چاپلوسی را که سینه زنی می کنند از رسانۀ عمومی به نام اهل سنت و اعتقادات آنان پخش کند.”
مولوی عبدالحمید خود نیز در همین رابطه بارها نسبت به عملکرد صدا و سیما انتقاد کرده است. او پیشتر گفته بود “امروز بسیاری از عملکرد صدا و سیما انتقاد دارند. اما ما (اهل سنت) سی سال است که انتقاد داریم و از عملکرد تبعیض آمیز صدا و سیما ناراحتیم، اما متاسفانه هنوز ترتیب اثر داده نشده است و صدا و سیما هنوز به مقدسات اهل سنت ناسزاگویی می کند و مراسم اهل سنت را پوشش نمی دهد مگر در حد بسیار کم و آنهم گزینشی و ناقص.”
در مهرماه سال ۹۱ نیز جمعی از فعالان مذهبی اهل سنت ایران در نامه‌ای به آیت الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در انتقاد از صدا و سیما نوشته بودند که معتقدات اهل سنت در رسانه ملی همواره مورد اهانت و هتک حرمت قرار گرفته است.
مولوی در نامه خود به محمد سرافراز خواسته است: “در فیلم‌ها و سریال‌ها و سایر برنامه‌های صدا و سیما به لباس و فرهنگ اقوام ایرانی و معتقدات مذهبیشان توهینی صورت نگیرد.”
شبکه‌های ماهواری جایگزین صدا و سیما؟
اقلیت‌ها، ملت‌ها و اقوام ایرانی با وجود تاکید اصل پانزدهم قانون اساسی بر آزادی “استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانههای گروهی” همچنان از حق به کارگیری زبان مادری خود را در شبکه‌های سراسری رادیوو تلویزیون محروم هستند.
مولوی عبدالحمید در نامه اخیر خود به محمد سرافراز نوشته است: “انتظار می‌رود در این رسانه بزرگ ]صدا و سیما[، احترام همه اقوام و مذاهب و ادیان در سطح جهان و به‌ویژه در کشور مد نظر قرار گیرد و از زبان اقوام، لباس، فرهنگ و معتقدات دینی و مذهبی آنها با حرمت خاصی یاد بشوند.”
به گفته مولوی در شرایطی مسئولیت اداره صدا و سیما به سرافراز واگذار می‌شود که “در سراسر جهان شبکه‌های ماهواره‌ای زیادی راهاندازی شده و واضح است این شبکه‌ها تأثیر زیادی خصوصا در میان ایرانیان داشته و بسیاری از آنها را جذب کرده‌اند.”
در سالهای گذشته شماری از اقلیت‌های ایران به دلیل نگاه گزینشی صدا و سیما به فرهنگ، زبان، تاریخ و اتفاقات روزمره آنها به شبکه‌های ماهواره‌ای کشورهای همسایه که به زبان آنها برنامه پخش می‌کند، روی آورده‌اند.