روند اعدامها در ماههای مختلف ۲۰۱۸، دورهی روحانی و ۱۴ سال گذشته
منبع: سازمان حقوق بشر ایران
۸ اسفندماه ۱۳۹۷: یازدهمین گزارش سالانه مجازات اعدام در ایران که توسط سازمان حقوق بشر ایران (IHR) و گروه همهباهم علیه مجازات اعدام (ECPM) منتشر شد روند اجرای احکام اعدام در طی ۱۴ سال گذشته، تفکیک ماهانهی اعدامها، و اعدامها در دورهی ریاستجمهوری حسن روحانی را مورد بررسی قرار داده است.
بررسی پنج سال و نیم ریاستجمهوری حسن روحانی نشان میدهد که بهطور میانگین، ماهانه ۵۳ نفر در سالهای ریاستجمهوری او اعدام شدهاند
روند اجرای حکم اعدام در طی ۱۴ سال گذشته:
تعداد اعدامهای ثبتشده در سال ۲۰۱۸، کمترین میزان اجرای سالانهی حکم اعدام را از سال ۲۰۰۵ تاکنون نشان میدهد. لازم به توضیح است که آمارهای پیش از سال ۲۰۰۸ از سوی سازمان عفو بینالملل اعلام شده بود؛ حال آنکه در ۱۱ سال گذشته بر اساس گزارشهای سازمان حقوق بشر ایران است. باید در نظر گرفت که اعدامهای پیش از سال ۲۰۰۸ احتمالاً تنها بر اساس اعدامهایی که بهصورت رسمی اعلام شدهاند بنا شده و یک آمار حداقلی را نشان میدهند.
تفکیک ماهانهی اعدامها در سال ۲۰۱۸:
تجزیه و تحلیل ماهانهی اعدامها نشاندهندهی نسبت بالای اعدامهایی است که از سوی منابع رسمی اعلام نشدهاند. هیچ گزارش اعدامی در ماه رمضان ( ۱۷ مه تا ۱۴ ژوئن ) وجود نداشت. بررسی روند اعدامها در طی ۱۰ سال گذشته نشان میدهد که آمار اعدامها در هفتههای پیش از انتخابات مجلس شورای اسلامی، ریاستجمهوری، تعطیلات نوروز (۲۱ مارس تا ۳ آوریل) و ماه رمضان بسیار پایین است. ماههای ژوئیه و سپتامبر با ۳۷ و ۳۶ اعدام، خونینترین ماهها در سال ۲۰۱۸ بودند.
اعدامها در دورهی ریاستجمهوری حسن روحانی:
گزارش سالانهی اعدام در سال ۲۰۱۸ پس از گذشت ۱۸ ماه از دومین دورهی چهارسالهی ریاستجمهوری حسن روحانی تنظیم شده است. بنابر گزارشهای سازمان حقوق بشر ایران، در طول ۵/۵ سالی که از ریاستجمهوری حسن روحانی میگذرد ۳۵۰۰ نفر در ایران اعدام شدهاند.
نمودار بالا تعداد اعدامهای در دو دورهی ریاستجمهوری محمود احمدینژاد (از سال ۲۰۰۵ تا سال ۲۰۱۳) و ۵/۵ سال از ریاستجمهوری حسن روحانی (از ژوئیه ۲۰۱۳ تا دسامبر ۲۰۱۸) را با هم مقایسه میکند. این نمودار بر اساس اعدامهای ثبتشده تهیه شده است و احتمال آن وجود دارد که ارقام واقعی بالاتر از این باشند. حاشیه خطای بیشتری برای آمار دور اول ریاستجمهوری احمدینژاد وجود دارد.
بررسی پنج سال و نیم ریاستجمهوری حسن روحانی نشان میدهد که بهطور میانگین، ماهانه ۵۳ نفر در سالهای ریاستجمهوری او اعدام شدهاند. این در حالی است که در طول دو دوره ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، بهطور میانگین ماهانه ۳۵ نفر اعدام شدهاند.
پس از انتخاب حسن روحانی بهعنوان رئیسجمهور در سال ۲۰۱۳ روابط بین اتحادیه اروپا و ایران بهبود یافت. با این حال در ۳ سال ابتدایی ریاستجمهوری حسن روحانی، مسئلهی مجازات اعدام در ایران در دستور کار دیپلماتهای ایرانی و اروپایی وجود نداشت. در این دوره هیچگونه اصلاحات و یا تغییراتی در اعمال مجازات اعدام صورت نگرفت. اتحادیه اروپا به این موضوع اذعان کرده که حقوق بشر و مسألهی مجازات اعدام تا سال ۲۰۱۶ در دستور کار قرار نداشته است. برای اولین بار در ماه آوریل سال ۲۰۱۶ است که پس از توافق هستهای و لغو تحریمها، «مذاکرات مستقیم بر سر موضوعات حقوق بشری» به بخشی از گفتوگوهای اتحادیه اروپا و ایران تبدیل میشود. اتحادیه اروپا در اکتبر سال ۲۰۱۶ طی گزارشی در خصوص روابط ایران و اتحادیه اروپا به این موضوع اشاره کرد که «کم کردن استفاده از مجازات اعدام را طی مذاکرات سیاسی بهعنوان یک هدف اصلی نگاه میکند و خواستار توقف اجرای مجازات اعدام در ایران شده است». از پایان سال ۲۰۱۶ کاهش قابل توجهی در آمار اعدامها وجود دارد. «سازمان حقوق بشر ایران» و «همهباهم علیه مجازات اعدام» معتقدند که تمرکز بیشتر و مستمر اتحادیه اروپا منجر به کاهش بیشتر اعدامها در ایران خواهد شد.
جهت دانلود این گزارش به صورت کامل و در فایل پیدیاف، بر روی لینک زیر کلیک کنید: