شیخ احمد طیب، رئیس دانشگاه الازهر و شیخ طریقه خلوتیه، در مصاحبه ای* با شبکه نیل مصر، در مقام مفتی اعظم الازهر و در واقع مرجع اکثر مسلمانان اهل سنت، درباره مذهب شبعه مطالبی میگوید که کمتر عالک سنی ای فهم و جرأت و جسارت بیان آن را دارد؛ به خصوص در زمانه ما که مخالفت با مذهب شیعه از جانب وهابی ها و سلفیه شدت بسیار یافته است. پوشیده نیست که علایق صوفیانه این شیخ در نگرش مثبت او به تشیع موثر بوده، اما اهمیت سخنان وی صرفا در نظر مثبت وی به تشیع نیست، بلکه از این جهت ارزشمند است که یک عالم دینی عقاید خود را با نفی سایر اندیشه ها تبئین نمی کند و با اساس قرار ندادن جزئیات تاریخی، به مشترکات بنیادین تاکید می کند. بدیهی است که مطرح شدن چنین نگرشی آن هم از سوی یک عالم و مرجع دینی چقدر می تواند در ایجاد وحدت عملی و رفع اختلافات راهگشا باشد. افسوس که در دنیای امروز با وجود شعارهای پر طمطراق و سازمان ها و ارگان های موسوم به «تقریب مذاهب» چقدر جای خالی این شیوه تفکر احساس می شود به طوری که پدیده های شومی چون داعش نیز از کارنامه‌ی بد عالمان دینی در این حوزه خبر می دهد.
متن این مصاحبه به شرح ذیل است:
خبرنگار: به نظر شما عقاید شیعه مشکل ندارد؟
شیخ طیب: نه،چه مشکلی دارد؟ پنجاه سال پیش شیخ شلتوت فتوا داده است که شیعه مذهب پنجم اسلام و مانند مذاهب دیگر است.
خبرنگار :فرزندان ما در حال شیعه شدن هستند؛چه باید بکنیم؟
شیخ:خوب بشوند؛مگر کسی از مذهب حنفی به مالکی برود ما اشکالی به او میگیریم؟ خوب این ها هم از مذهب چهارم به مذهب پنجم رفته اند.
خبرنگار: شیعیان با ما در حال قوم و خویشی هستند و با فرزندان ما ازدواج میکنند.
شیخ: چه اشکال دارد،بین مذاهب ازدواج آزاد است.
خبرنگار: می گویند شیعیان قرآنشان فرق می کند.
شیخ: این حرف ها خرافه پیر زن هااست.قرآن شیعیان با ما هیچ فرقی ندارد و حتی رسم الخطشان نیز مانند قرآن ما است.
خبرنگار: ۲۳ روحانی از یک کشور ( عربستان) فتوا داده اند که شیعیان کافرند،رافضی هستند.
شیخ: برای مسلمین جهان فقط الازهر می تواند فتوا دهد و فتوای آنها اعتباری ندارد.
خبرنگار: پس این اختلافاتی که بین شیعه و سنی مطرح میکنند چیست؟
شیخ: این اختلافات سیاسی خارجی است و می خواهند بین شیعه و سنی اختلاف بیندازند.
خبرنگار: من یک سؤال جدی دارم: شیعیان که ابوبکر و عمر را قبول ندارند،پس چگونه می گویید این ها مسلمان هستند؟
شیخ: بله قبول ندارند. اما مگر اعتقاد به ابوبکر و عمرجز اصول دین اسلام است؟ قصه ابوبکر و عمر یک قصه تاریخی است و تاریخ به اصول اعتقادات ربطی ندارد.
خبرنگار که از این جواب جا خورده بود ، گفت: شیعیان یک ایراد دارند؛ آن هم این که میگویند امام زمانشان از هزار سالپیش هنوز زنده است.
شیخ: خوب ممکن است؛چرا ممکن نباشد؟ ولی دلیلی ندارد ما اعتقاد آنان را داشته باشیم.
خبرنگار: آیا ممکن است کودک هشت ساله امام باشد؟ شیعیان معتقدند کودک هشت ساله امام شده است.
شیخ: وقتی یک طفل در گهواره پیغمبر می شود،پس این مطلب که یک کودک هشت ساله هم امام باشد عجیب نیست؛ هرچند ممکن است ما به عنوان اهل تسنن این اعتقاد را قبول نداشته باشیم.اما این موضوع به اسلام آنها صدمه ای نمی زند و آنها مسلمانند.
- این مصاحبه در تاریخ ۱۸ فروردین سال ۹۳ در روزنامه اطلاعات چاپ و همچنین در شماره ۳۸ «مجموعه مقالات عرفان ایران» منتشر شده است.