کلمه – گروه بین الملل: برای این خانه از پای بست ویران، ستونهای جدیدی بنا شده است، ستونهایی که میتوانند پایهای محکم برای آغازی دوباره باشند. هرچند خوشبختانه بدخواهان خارجی نتوانستهاند عصبانیت خود را پنهان کنند و متاسفانه بدخواهان داخلی هم به مانند گذشته دارند با دلواپسان تل آویو همصدایی میکنند، ولی یک چیز را با قطعیت بیشتری میتوان گذشت: ایران دیگر به روزهای شوم تحریم و تهدید باز نخواهد گشت.
محمد جواد ظریف و تیم مذاکره کننده ایران پس از هشت روز گفتوگوی نفس گیر بالاخره توانستند به چارچوب مشترکی برای توافق هستهای با قدرتهای جهانی دست یابند. پس از هشت روز انتظار و بیخوابی در راهروهای هتل بوریواژ لوزان در سوئیس بالاخره خبرنگاران و مقامات مذاکره کننده و مردم چشم انتظار میتوانند بدون نگرانی بخوابند.
چارچوب توافق اتمی با ایران، پنجشنبه شب در قالب یک بیانیه مشترک از سوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، قرائت شد.
بسیاری از رسانههای دنیا در تیتر خبری خود این توافق را تاریخی نامیدهاند. باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا نیز با استقبال از این بیانیه مشترک گفت «تفاهمی تاریخی» با ایران به دست آمده است. اگر چه همانگونه که وزیر امور خارجه بریتانیا در تویتر خود نوشته هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن باقی مانده است.
جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز در حساب توئیتر خود نوشت: روزی بزرگ … به زودی برای کار روی توافق نهایی برمیگردیم.
بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد، پیشنویس توافق اتمی ایران و قدرتهای جهانی را ستوده و گفته است که به صلح و ثبات منطقه کمک خواهد کرد. به گفته دبیر کل سازمان ملل، این توافق، همزمان با رعایت حقوق و نیازهای ایران، به جامعه جهانی اطمینان میبخشد که فعالیتهای اتمی ایران منحصرا صلح آمیز خواهد ماند.
وزیر امور خارجه معتدل
پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری و بر سرکار آمدن دولت یازدهم، رئیس جمهور عملا برنامه هستهای را در صدر برنامههای خود قرار داد. روحانی همانگونه که در برنامههای انتخاباتی خود اعلام کرده بود درمان دیپلماسی بیمار ایران را در اولویت دولت کرد. تیم مذاکره کننده هستهای ایران به ریاست محمد جواد ظریف توانست در ۳ آذر ۱۳۹۳ به توافقی موقت با قدرتهای جهانی دست یابد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و مسئول کنونی پرونده هستهای در سال ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد. ظریف از نظر سیاسی، گرایش به حزب خاصی ندارد. جواد ظریف دوران متوسطه را در دبیرستان علوی تهران گذراند. دبیرستانی که سیاستمداران بسیاری برای جمهوری اسلامی ایران تربیت کرده است. طیف عمدهای از مدیران میانهای نظام جمهوری اسلامی در دهه شصت و هفتاد از فارغ التحصیلان مدرسه علوی بودهاند. مدرسه علوی که به مدرسه دیپلمات ساز معروف است سهم چشمگیری در تربیت وزیران دولت روحانی دارد.
او در کتاب «آقای سفیر» در مصاحبه با «محمد مهدی راجی» میگوید: «من در مدرسه با کسانی که گرایشهای سیاسی داشتند، مانند چند نفر از فرزندان سردمداران حسینیه ارشاد ارتباط داشتم و در هر فرصتی از آنها کتاب میگرفتم و میخواندم. مرحوم مطهری هم به مدرسه علوی میآمدند، اما من هیچگاه سعادت دیدن ایشان را نداشتم. در مدرسه علوی دیدگاهای مرحوم غفوری و بازرگان رواج داشت و ما اندیشههای آنها را به عنوان افراد متدین مطالعه میکردیم. همچنین کسانی که سیاسیتر بودند کتابهای مرحوم طالقانی را میخواندند. بنده کتابهای سنتی و انقلابی را همزمان مطالعه میکردم و از معدود شاگردان علوی بودم که هم در جلسات حجتیه و هم در جلسات انقلابیون شرکت میکردم.» ظریف در بخش دیگری میگوید: «بحمدالله من در هیچ زمانی به حزبی وابسته نبوده و نیستم، انشالله پس از این نیز نخواهم بود.»
ظریف: کلیه تحریمها لغو خواهد شد
پس از یک سال و چهار ماه ایران و ۱+۵ در گامی مهم در مسیر رسیدن به توافق جامع، توانستند از سد اختلافنظرها و موانع عبور کنند و به راهحلها دست یابند. نگارش متن توافق جامع از فردا تا ۱۰ تیرماه، مهلت تعیین شده برای رسیدن به توافق جامع آغاز میشود.
وزیر امور خارجه کشورمان پس از قرائت بیانیه مشترک با ۱+۵ در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت: کلیه تحریمها لغو خواهد شد و این یک دستاورد بزرگ برای تلاشهای جمهوری اسلامی ایران است.
ظریف در مصاحبه مطبوعاتی خود با بیان اینکه ایران فعالیتهای صلح آمیز هستهیی خود را ادامه میدهد گفت: راکتورهای ما باید پیشرفته تر شوند و ما به تعهدات خود درخصوص فوردو متعهد هستیم. ما به تمام تعهدات خود پایبند خواهیم بود.
او در ادامه افزود: در مقابل باید تمام تحریمهای شورای امنیت و آمریکا و اروپا برداشته شود. ما میتوانیم براساس فهم مشترک پیش برویم. بحث پنهان سازی هستهیی وجود ندارد. دانشگاههای ما باید رقابت علمی داشته باشند و هیچ تحریمی علیه دانشگاههای ما نباید وجود داشته باشد. ما باید مشکلات را براساس حس احترام متقابل حل کنیم.
ظریف با بیان اینکه راهحلها براساس بازی برد برد تعیین شده است خاطرنشان کرد: براساس راهحلها کلیه تحریمها علیه کشورمان پایان مییابد و همزمان برنامه هستهیی ایران ادامه پیدا میکند، اما اقداماتی برای اطمینان سازی جامعه بینالمللی انجام میگیرد. غنیسازی در نطنز ادامه مییابد و بیش از هزار سانتریفیوژ در فوردو فعالیت خود را ادامه میدهند، بدون اینکه غنیسازی انجام دهند. از این سانتریفیوژها برای تولید ایزوتوپ استفاده میشود و از فوردو استفاده صلحآمیز در راستای تحقیق و توسعه انجام میگیرد.
ظریف در ادامه با اشاره به اینکه راکتور اراک، آب سنگین باقی میماند افزود: ما راکتور اراک را بازسازی و بازطراحی میکنیم و در این روند اعضای ۱+۵ و سایر کشورها با ما همراه خواهند بود. در زمینه تولید سوخت نیروگاهی، ساخت نیروگاه و راکتور تحقیقاتی همکاری های بینالمللی انجام میگیرد، در مقابل کلیه تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا لغو میشود. ما در این زمینه به تعهد دولتها توجه کرده و به فرآیندهای داخلی آنها توجهی نداریم.
او همچنین با بیان اینکه ما با جدیت، شجاعت و نرمش قهرمانانهای که رهبر انقلاب فرمودند تلاش خود را ادامه میدهیم، تاکید کرد: ما تنها یک توافق نهایی خواهیم داشت که آن توافق براساس نیازها و منافع مردم کشورمان خواهد بود.
ظریف در پاسخ به پرسشی درباره نحوه تعامل ایران و جامعه بینالملل گفت: ایران هیچ وقت نخواسته که از جامعه بینالملل دور شود، زیرا ایران خود را جزو جامعه بینالملل میداند. بسیار ضروریست که ایران درخصوص فعالیتهای هستهیی خود اطمینانسازی کند.
او در پاسخ به سوالی درباره نحوه تعامل ایران و آمریکا نیز گفت: اینکه بگوییم روابط ایران و آمریکا بعد از مذاکرات چه میشود بحث دیگری است، ما در این مذاکرات فقط با آمریکا درباره مسایل هستهیی گفتوگو کردیم. ما معتقدیم هر گفتوگویی باید براساس احترام متقابل باشد و کشورها به امضای خود احترام بگذارند. ما نیازمند تصمیمات شجاعانه هستیم.
ظریف همچنین در پاسخ به این پرسش که اگر طرف مقابل توافق را نقض کند ایران چه اقدامی انجام میدهد، اظهارکرد: در توافقی که در سه ماه آینده تدوین میشود پیشبینیهایی در خصوص نقض توافق درنظر گرفته خواهد شد. درصورت مشاهده عدم رعایت توافق، ایران این امکان را دارد که اقدام مشابهی انجام دهد.
او ادامه داد: کشورهایی که سابقه مثبتی در حافظه تاریخی مردم ایران ندارند میتوانند از این فرصت برای اصلاح رفتارهای گذشته خود استفاده کنند. مردم ایران تسلیم فشار نمیشوند و ثابت کردهاند که اهل منطق، تعامل، گفتوگو و سازندگی هستند.
ظریف افزود: ما منتظر قطعنامه دیگری از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای لغو تحریمهای گذشته هستیم. تحریمهای سایر کشورها هم باید یکباره و در یک چارچوب زمانی خاص برداشته شود و تلاش شود که دو طرف گام به گام و ماده به ماده راهحلها را به جلو ببرند.
به گزارش ایسنا، او با اشاره به اینکه حرکتهای غیرمنطقی علیه ملت ایران باید متوقف شود، اظهار کرد: ما نمیخواهیم ناملایمتهای جهانی علیه ایران ادامه یابد. ما برای گرفتن حق خود مذاکره کردیم و با یک جلسه ۹ ساعته رکوردی در مذاکرات ثبت کردیم. امیدوارم به زودی وضعیت بهتری حاکم شود.
او تاکید کرد: کلیه تحریمها لغو خواهد شد و این یک دستاورد بزرگ برای تلاشهای جمهوری اسلامی ایران است. در برخی زمینهها هنوز نیاز است در سه ماه آینده صحبت کنیم تا جزییات را مورد توافق قرار دهیم که به همین دلیل بود که برخی نکات که در متن وجود داشت با برخی ابهامات مواجه بود اما درباره موضوعات اساسی توافق شده است.
وزیر خارجه کشورمان اظهار کرد: همه شرکتکنندگان در این مذاکرات بر اساس نیاز داخلی خودشان روایتهایی را از آنچه مطرح شده خواهند داشت اما ما با جدیت و شجاعت و بر اساس آنچه مقام معظم رهبری در چارچوب نرمش قهرمانانه مطرح کردند تمام تلاش خود را ظرف سه ماه آینده ادامه خواهیم داد تا توافق نهایی را صورت دهیم.
ظریف تاکید کرد: تا سه ماه آینده مذاکره ادامه دارد و هنوز هیچ چیز قطعی نیست اما امیدواریم با حمایت مردم و هدایت رییس جمهوری و همکاری دست آندرکاران این هدف محقق شود.
ظریف در پایان از رهبری، رییس جمهور، مردم ایران و تمام کسانی که در گذشته در مذاکرات حضور داشتند تشکر کرد.
تشکر روحانی از ظریف و صالحی
رییسجمهور کشورمان پس از قرائت بیانیه تفاهم سیاسی ایران و ۱+۵ از زحمات محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی تشکر کرد. در صفحه توئیتر منتسب به حسن روحانی رییسجمهور کشورمان توئیتی با این مضمون منتشر شد: تماس تلفنی با وزیر امورخارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی و تشکر از زحمات شبانه روزی آنان و اعضای تیم مذاکرکننده در آستانه اعلام بیانیه مشترک.