“شب یلدا” در راه ثبت‌ جهانی یونسکو

ایران پروندهٔ مراسم «شب یلدا» را به‌عنوان یک میراث ناملموس چندملیتی برای اشتراک‌گذاری اطلاعات در یونسکو ثبت کرد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، میراث ناملموس معمولاً بین چند کشور یا منطقه مشترک است و ثبت چندملیتی این پرونده در فهرست یونسکو شامل ساز و کار مهمی جهت ترویج همکاری بین‌المللی است.

بنابراین کمیتهٔ میراث ناملموس یونسکو منبعی آنلاین ایجاد کرده است که از آن طریق، کشور‌ها بتوانند تصمیم خود برای نامزد کردن میراث ناملموس را اعلام کنند و سایر کشور‌ها نیز از فرصت‌های به وجود آمده جهت ثبت پرونده‌های چندملیتی باخبر شوند.

در این راستا، جمهوری اسلامی ایران پروندهٔ میراث ناملموس «شب یلدا»، بلند‌ترین شب سال را در صفحهٔ ویژهٔ اشتراک‌گذاری پرونده‌های چند ملیتی ثبت کرده تا کشورهای دیگر در صورت دارا بودن نسبتی مشابه، آمادگی خود را برای ثبت چند ملیتی این سنت باستانی اعلام کنند.

در این پرونده که در تاریخ نوزدهم مارس ۲۰۱۵ در یونسکو ثبت شده، در توصیف میراث ناملموس شب یلدا آمده است:

«با طلوع اولین روز زمستان، بلند‌ترین شب سال «شب یلدا» به پایان می‌رسد، پس از این رویداد، طول روز‌ها به‌تدریج افزایش می‌یابد و از همین رو شب یلدا را به‌عنوان «شب تولد خورشید» می‌نامند.

یلدا یکی از چهار جشن فصلی ایران و به‌عنوان یکی از باستانی‌ترین جشنواره‌های کشور شناخته می‌شود. این میراث ناملموس فرهنگی عمدتاً از طریق شفاهی و روش‌های غیررسمی به نسل‌های جوان منتقل شده است و اعتقادات و سنت‌های فراوانی پیرامون مراسم شب یلدا در میان مردم جاری است.

در میان این ویژگی‌های مرتبط با این میراث ناملموس حضور قابل ملاحظهٔ رنگ قرمز بسیار مهم است؛ انارهای قرمز، هندوانه، انگور قرمز و نظایر آن، بخش جدایی‌ناپذیر از این مراسم هستند. جمع شدن در خانهٔ بزرگتر‌ها دور یک سفره که روی زمین پهن شده و بسیاری از عناصر سنتی این مراسم ازجمله انار، هندوانه، آجیل شب یلدا، سوپ مخصوص شب یلدا و چندین و چند نوع غذای دیگر روی آن قرار دارد.

خواندن دیوان حافظ، شاهنامهٔ فردوسی به‌ویژه توسط بزرگ‌ترهای خانواده، آواز خواندن و نواختن آلات موسیقی ازجمله دیگر سنن این مراسم باستانی است.

منبع: ایسنا