Search
Close this search box.

۲۱ مارس؛ روز جهانی رفع تبعیض نژادی

سرویس حقوق مجذوبان نور

278dbe51 4551 4554 8cb7 703e087eea3cهنوز در سراسر جهان مردم با بى‌عدالتى، تحقیر، تنفر و خشونت روبه‌رو هستند که تبعیض‌ نژادى بر مهیاسازى بسترِ چنین رفتارى بسیار مؤثر است، هنوز تبعیض ‌نژادى علی‌رغم تمام تلاش‌ها و آگاهى‌سازى‌ها از زندگى بشر رخت بر نبسته و با نسل‌کشى، حبس، محرومیت اجتماعى، محرومیت تحصیلى و محرومیت از حق سکونت اعمال مى شود. تبعیض ‌نژادى که ریشه‌اى تاریخى در جهالت و تنگ‌نظرىِ بشر دارد هنوز هم در فرهنگ محاوره‌اى و رفتارهاى عمومى هویداست.

کنوانسیون بین‌المللی رفع تمام اَشکال تبعیض‌نژادی در ۲۱ دسامبر ۱۹۶۵ میلادی با احساس‌ خطر از مظاهر تبعیض ‌‌نژادی‌ که‌ هنوز در برخی‌ از نواحی‌ جهان‌ مشهود است‌ و نیز از سیاست‌های‌ حکومتی‌ مبتنی‌ بر برتری‌ یا تنفر نژادی‌ از قبیل‌ آپارتاید ـ و تفکیک‌ وجدانی‌ مصمم‌ به‌ اتخاذ کلیهٔ‌ تدابیر لازم‌ برای‌ امحاء سریع‌ کلیهٔ اَشکال‌ و تمامی‌ مظاهر تبعیض ‌‌نژادی‌ و مصمم‌ به‌ پیشگیری‌ و مبارزه‌ با فرضیه‌ها و رویه‌های‌ نژادی‌ ـ به‌ منظور تسهیل‌ حسن‌ تفاهم‌ بین‌ نژاد‌ها بر مبنای‌ یک‌ جامعهٔ بین‌المللی‌ که‌ از قید کلیهٔ اَشکال‌ تبعیض‌ و تفکیک‌ نژادی‌ آزاد باشد، توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شده است. این کنوانسیون طی قطعنامهٔ ۲۱۰۶ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و مطابق مادهٔ ۱۹، سی روز پس از تودیع بیست و هفتمین سند تصویب یا الحاق آن در ۴ ژانویهٔ ۱۹۶۹ قدرت اجرایی پیدا نمود.

در بخش دوم مادهٔ ٨ این کنوانسیون که متن کامل به صورت فایل پى‌دى‌اف ضمیمه مى‌شود به «کمیته‌اى که به‌ منظور رفع‌ تبعیضات‌ نژادی‌ مرکب‌ از هجده‌ نفر کارشناس‌ واجد صفات‌ عالی‌ اخلاقی‌ و بی‌طرفی‌ که‌ مِن‌‌باب‌ اهلیت‌ و مقام‌ شخصی‌ انجام‌ وظیفه‌ خواهند نمود.» اشاره شده است. «هر گاه‌ یکی‌ از دول‌ عضو، چنین‌ تشخیص‌ دهد که‌ یکی‌ از دول‌ عضو، مقررات‌ قرارداد حاضر را مرعی‌ و مجری‌ نمی‌دارد، می‌تواند توجه‌ کمیته‌ را به‌ موضوع‌ جلب‌ کند. کمیته‌ مراتب‌ را به‌ اطلاع‌ دولت‌ مربوطه‌ می‌رساند. دولت‌ مربوطه‌ ظرف‌ سه‌ ماه‌ توضیحات‌ کتبی‌ برای‌ روشن‌ شدن‌ قضیه‌ و عنداللزوم‌ اقداماتی‌ که‌ ممکن‌ بود به‌ عمل‌ آید تسلیم‌ کمیته‌ می‌کند.» (ماده ١١) رئیس کمیته در صورتى که موضوع به طرق پیش‌بینى شده قابل حل نباشد، کمیسیون ویژه‌اى مرکب از پنج تن را تعیین خواهد نمود. کمیسیون،‌ مساعی‌ جمیلهٔ‌ خود را به‌ منظور یافتن‌ راه‌ حل‌ دوستانهٔ‌ موضوع‌، که‌ مبتنی‌ بر احترام‌ و مراعات‌ مفاد قرارداد حاضر باشد، برای‌ دول‌ ذی‌نفع‌ به‌ کار خواهد برد.

بدیهى است تمام این ساز و کار‌ها و روندهایى که در قالب توصیه، سازش و تعامل، قابل پیگیرى از سوى نهادهاى بین‌المللى‌ست در صورتى که با خواست و ارادهٔ دولت‌ها و جامعه همراه نباشد مؤثر نخواهد بود، چنانکه در حال حاضر هنوز شاهد تبعیض‌ نژادى در نقاط مختلف دنیا همچون خاورمیانه که به کشتار و کوچ‌هاى اجبارى و محرومیت‌هاى دیگر انجامیده است، هستیم.

کنوانسیون بین اللملی رفع هر نوع تبعیض نژادی (فایل pdf )