مرکز جهان کجاست؟

آیا جهان مرکز دارد؟ مرکزش کجاست؟ یکی از گیج کننده‌ترین اصول نظریه‌ی بیگ بنگ، نبودِ هیچگونه مرکزی برای جهان ماست. البته همانطور که می‌دانید اگر بیگ بنگ را با هر انفجار ساده‌ای مقایسه کنیم آنگاه طبیعتاً کنجکاو می‌شویم که مرکز این انفجار کجا می‌باشد.

به گزارش بیگ بنگ، به گفته‌ی دانشمندان بیگ بنگ انفجار ماده در فضای خالی نبوده، بلکه انبساط سریع خود کیهان بوده که بر مبنای آن هر نقطه از جهان می‌تواند یک مرکز باشد. به‌عنوان مثال اگر ترقه‌ای منفجر شده و قادر به ثبت مسیر ترکش‌های آن باشیم، آنگاه مکان ترکش‌ها مرز انفجار را به ما می‌گویند و البته با بازگرداندن ذهنی مسیر تمامی ترکش‌ها به یک نقطه، به مکان شروع انفجار نیز پی خواهیم برد.

به علاوه؛ اگر جهان ما همچون بقایای هر انفجار دیگری مرکزی داشت، آنگاه‌‌ همان نقطه‌ی مرکزی از دیگر نقاط گرم‌تر خواهد بود. به همین صورت هر چه که از مرکز انفجار دور‌تر شویم، انتظار می‌رود که دما نیز کاهش یابد. با این حال، زمانی که ستاره‌شناسان با استفاده از گیرنده‌های دمایی خود را به تمامی نقاط آسمان نشانه رفتند نور ناشی از بیگ بنگ یا‌‌ همان تابش پس زمینه‌ی کیهانی را مشاهده کردند که در تمام جهات به صورت یکنواخت پراکنده شده و دریافتند که جهان ما به طور کلی همگن است و با این شواهد، فرضِ وجود مرکز انفجار نیز برای آن بیهوده است.

مثال ساده و پرطرفداری که معمولاً بیان می‌شود این است که جهان را همانند سطح یک بادکنک خالی در نظر بگیرید که نقطه‌هایی روی آن قرار دارد. این نقاط نماینده‌ی خوشه‌های کهکشانی هستند (اگر چه گرانش باعث می‌شود خوشه‌های کهکشانی اندازه‌ی خود را حفظ کنند و در بعضی مواقع باعث ادغام کهکشانی نیز می‌شود). برای آنکه این مثال را بهتر درک کنیم بایستی خود را مورچه‌ای سرگردان در سطح بادکنک بدانیم؛ در غیر اینصورت، برای یک ناظرِ سه بعدی طبیعتاً درک مرکز انبساط کاری ساده است! از دید یک مورچه خواهید دید که هر نقطه از همسایگانش دور‌تر و دور‌تر می‌شود و البته تمامی نقاط نیز از شما در حال دور شدن هستند. پس بر هر نقطه‌ای که ایستاده‌اید،‌‌ همان‌جا مرکز انبساط است. از این رو تعریف مرکز انبساط برای سطح یک بادکنک بی‌معناست.

نویسنده: سمیرالله وردی / سایت علمی بیگ بنگ

منابع: Universetoday ،popsci