۱. مرداد ۱۳۴۴ نتایج بررسی مهاجرت که توسط سازمان ملل انجام شده بود، ایران را از لحاظ مهاجرتِ اتباع به کشورهای دیگر در ردیف پنج کشور آخر جدول نشان میداد. (نزدیک به صفر)
۲. این بررسی ده سال بعد در سال ۱۳۵۴ نیز مجدداً انتشار یافت که تغییری در رتبهی ایران نشان نمیداد و مهاجرت ایرانیان نزدیک به صفر بوده است.
۳. در سال ۵۷ شمار ایرانیانِ مهاجرتکرده به زیر ۵۰ هزار نفر رسیده بود. از این آمارها چنین برمیآمد که ایرانیان تمایلی به مهاجرت به کشورهای دیگر نداشتند.
۴. اما این ارقام از سال ۵۷ به بعد به شکل ناباورانهای تغییر کرده است. ایران دیگر در رتبهی انتهای جدول نیست و برعکس به صدر جدول رسیده است. ایرانیان سومین مردمان در جهان هستند که به دنبال مهاجرت هستند.
۵. در بین اتباع کشورهای مختلف، ایرانیها بیشتر متقاضی برای مهاجرت به استرالیا هستند که سالانه دها نفر نیز جان خود را در این راه میدهند.
۶. شمار جمعیت ایران ۲ برابر شده، اما میزان مهاجران ایرانی به عدد نزدیک به ۷ میلیون نفر یعنی ۱۴۰ برابر رسیده است.
۷. در این بین حجم خروج نخبگان از کشور نیز قابل تأمل است. طبق آمار صندوق بینالمللی پول، ایران از نظر فرار مغزها در بین ۹۱ کشور جهان مقام اول را از آن خود کرده است.
۸. سالانه تا ۱۸۰ هزار نفر با تحصیلات عالیه از ایران مهاجرت میکنند.
۹. بنیاد ملی نخبگان ایران اعلام کرد، ۳۰۸ نفر از دارندگان مدال المپیاد و ۳۵۰ نفر از برترینهای آزمون سراسری از سال ۸۲ تا ۸۶ به خارج مهاجرت کردهاند.
۱۰. همچنین هفتهنامهی سازمان مدیریت و برنامهریزی نوشته است، ۹۰ نفر از ۱۲۵ دانشآموزی که در سه سال گذشته در المپیادهای جهانی رتبه کسب کردهاند، هماکنون در دانشگاههای آمریکا تحصیل میکنند.
۱۱. طبق آمار صندوق بینالمللی پول هم اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی در آمریکا هستند. طبق آمار رسمی ادارهی گذرنامه، در سال ۸۷ روزانه ۱۵ کارشناس ارشد، ۴ دکترا و سالانه ۵۴۷۵ نفر لیسانس از کشور مهاجرت کردند.
۱۲. در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۵۰ هزار دانشجو تقاضای خروج از کشور را کردهاند که بیشترشان دانشجوی دورهی دکترا بودند. همچنین ۶۴ درصد دانشآموزان ایرانیِ مدالآور المپیاد طی ۱۴ سال گذشته از ایران مهاجرت کردهاند.
۱۳. حمید گورایی رئیس پژوهشکدهی رویان جهاد دانشگاهی نیز هشدار داد که دانشمندانِ رشتهی سلولهای بنیادینِ ایران هر روز بیشتر از گذشته جذب دیگر نقاط جهان میشوند.
۱۴. پروفسور عباس میلانی مشاور اقتصادی اتحادیهی اروپا میگوید: فرار مغزها در چند سال اخیر ۳۰۰ برابر جنگ ایران و عراق به اقتصاد ایران صدمه زده است.
۱۵. اینها در حالی است که در کشور تقریباً کلامی دربارهی این فاجعهی ملی سخن گفته نمیشود…
دکتر بیژن بیدآباد؛ اقتصاددان