ناصر کاتوزیان کیست؟
متولد: ۱۳۱۰. تهران، محله دردار. دوران ابتدايىاش را در دبستان اقبال در خيابان «شهباز» به اتمام رسانده و دوران دبيرستان را در دبيرستان علميه طى مىكند و پس از نقل مكان به خيابان «آب منگل» در خيابان رى در همان دبيرستان مىماند تا اتمام اين دوران. دكتر كاتوزيان تا كلاس پنجم نظام قديم رشتهی علمى را دنبال مىكند و در كلاس ششم آن زمان رشتهی ادبى را انتخاب مىكند، در همان رشتهی ادبى در ايران شاگرد اول مىشود و موفق به دريافت مدال درجه ۲ علمى براى اولين بار در ايران مىشود. همين دريافت مدال مشوق او مىشود براى ادامهی تحصيل.
او با انتخاب رشتهی حقوق تحصيلات خود را در دانشگاه ادامه مىدهد و در اين رشته موفق به كسب مدال درجه يک علمى اين رشته مىشود. با فوت پدر در سال دوم دانشگاه ضربهی بزرگى به دكتر كاتوزيان وارد مىشود و اين ضربه باعث مىشود تا او از رفتن به وزارت امور خارجه پشيمان شود و رشتهی قضا را انتخاب كند. او در اين رشته در مقاطع مختلف تا دكترا همواره با عنوان شاگرد اوّلى فارغالتحصيل مىشود و رسالهاش را در سال ۱۳۳۹ با عنوان «وصيت» به پايان مىرساند و به دفعات متعدد به كشورهاى فرانسه و انگليس و آمريكا سفر مىكند. در آنجا غور و تفحص بسيار مىكند. با اين حال علاقهی وافر او به فقه باعث مىشود تا مطالعات فراوانى را هم در اين زمينه داشته باشد. همين امر باعث مىشود تا زبان عربى را به همان اندازه بداند كه در زبان فرانسوى و انگليسى متبحر شده بود. در سال ۱۳۳۲ اولين مقالهی استاد در مجلهی كانون وكلاى آن زمان به چاپ مىرسد و سلسله مقالاتش در اينباره ادامه پيدا مىكند تا اولين كتاب او تحت عنوان «وصيت» همزمان با اتمام دورهی دكترى به چاپ برسد. دكتر ناصركاتوزيان اولين دانشجوى ايرانى است كه موفق به اخذ مدرک دكتراى حقوق در ايران و دانشگاه تهران شده است.
او در سال ۱۳۳۳ در سن ۲۳ سالگى ازدواج مىكند كه حاصل آن دو فرزند پسر است كه يكى از آنها دكتراى روانشناسى بالينى دارد و در حال حاضر مقيم آمريكا است و ديگرى مهندس الكترونيک است و در همان ديار زندگى مىكند. دكتر ناصر كاتوزيان ۴۳ جلد اثر تأليفى و تحقيقى دارد كه برخى از آنها به ۹۰۰ صفحه مىرسد. مهمترين آنها عبارتند از:
۱ ـ عدالت قضايى (۲جلد) كه مجموعه آرايى است كه او در دوران قضاوتش جمعآورى كرده.
۲ ـ گامى بسوى عدالت (۲جلد) توصيفى از زندگى خود استاد است كه تمام زندگىاش را گامى به سوى عدالت مىداند. اين ۲ كتاب شامل بيش از ۴۰۰ مقالهاى است كه او در مورد حقوق اساسى نوشته است.
۳ ـ مقدمه علم حقوق كه هنوز در دانشگاههاى مختلف تدريس مىشود و بيش از چهل بار تجديد چاپ شده است.
۴ ـ فلسفه حقوق (۳جلد) گل سرسبد كتابهاى دكتر كاتوزيان. او اين ۳ جلد كتاب را بيش از همهی آثارش دوست دارد. البته جلد سوم اين مجموعه منطق حقوق نام دارد.
۵ ـ حقوق مدنى: دكتر كاتوزيان بيش از ۲۰ جلد كتاب در باب موارد مختلف حقوق مدنى از جمله خانواده، تعهدات، قراردادها، مسؤوليتهاى مدنى، ارث و وصيت و… نوشته است.
۶ ـ نظريه عمومى حقوق
۷ ـ كليات حقوق
۸ ـ فرهنگ كاتوزيان
۹ ـ تاريخ انقلاب مشروطه ايران
۱۰ ـ آزادى انديشه و بيان: دكتر كاتوزيان اين كتاب را به سفارش سازمان ملل متحد در مورد آزادى انديشه و بيان در ايران نوشته است. اولين قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران نيز توسط دكتر كاتوزيان تدوين شده است.