دکتر جمشید ممتاز از حقوقدانان بینالملل برجستهٔ ایرانی، بهعنوان نامزد عضویت در یکی از مهمترین نهادهای سازمان ملل متحد معرفی شده است.
به گزارش خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری آنا، نامِ دکتر جمشید ممتاز، استاد بازنشستهٔ حقوق بینالملل دانشگاه تهران در فهرست نامزدهای عضویت در کمیسیون حقوق بینالملل، رکن فرعی مجمع عمومی ملل متحد، از منطقهٔ آسیا پاسفیک قرار گرفت.
کمیسیون حقوق بینالملل، وظیفهٔ تدوین و توسعهٔ تدریجی حقوق بینالملل را برعهده دارد. بسیاری از کنوانسیونهای مهم بینالمللی از سوی این کمیسیون تدوین شده است.
این کمیسیون متشکل از ۳۴ حقوقدان بینالملل برجسته از سراسر جهان است که عضویت اعضای دورهٔ حاضر در پایان سال ۲۰۱۶ خاتمه مییابد. حقوقدانان عضو این کمیسیون از سوی دولتها نامزد میشوند اما پس از عضویت در آن، نمایندهٔ دولت خود به شمار نمیآیند. مدت عضویت اعضا در این کمیسیون ۵ سال است که مطابق با تقسیمبندی جغرافیایی زیر انتخاب میشوند:
الف) ۸ حقوقدان از کشورهایی آفریقایی
ب) ۷ حقوقدان از کشورهای منطقهٔ آسیا پاسیفیک
پ) ۳ حقوقدان از کشورهای اروپای شرقی
ت) ۶ حقوقدان از کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب
ث) ۸ حقوقدان از اروپای غربی و دیگر کشورها
ج) یک حقوقدان از کشورهای آفریقایی یا کشورهای اروپای شرقی که به طور چرخشی انتخاب میشوند
چ) یک حقوقدان از منطقهٔ آسیای پاسفیک یا آمریکای لاتین و کارائیب که به طور چرخشی انتخاب میشوند.
در دورهٔ اخیر (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶) و در ردیف ج و چ حقوقدانهای آفریقا و منطقهٔ آسیا پاسیفیک عضویت داشتند، در نتیجه برای دورهٔ جدید (۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱) حقوقدانان اروپای شرقی و آمریکای لاتین یا کارائیب جانشین آنها خواهند شد.
بنا به ماده ۲ اساسنامه کمیسیون حقوق بینالملل، حقوقدانانی که از سوی دولتها برای عضویت در این نهاد مهم نامزد میشوند باید چهرههای شناختهشدهای در حقوق بینالملل باشند. همچنین هیچ دولتی نمیتواند در یک دوره، ۲ عضو در کمیسیون داشته باشد.
دکتر جمشید ممتاز از سوی کشورمان و برای منطقهٔ آسیا پاسفیک نامزد شده است. او فارغالتحصیل دانشگاه پاریس است و سالها در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران تدریس کرده و در ماههای ابتدایی مذاکرات هستهای در دولت روحانی، تیم مذاکرهکنندهٔ هستهای کشورمان را همراهی میکرد. او همچنین در پروندهٔ موسوم به «سکوهای نفتی» که از سوی ایران علیه آمریکا در دادگاه لاهه در سال ۱۹۹۲ مطرح شد، یکی از وکلای کشورمان به شمار میآمد. این پرونده به شکایت ایران از آمریکا به دلیل حملهٔ جنگندههای آمریکایی به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس در ماههای پایانی جنگ تحمیلی مربوط میشد.
جمشید ممتاز پیشتر در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ موفق شده بود به عضویت کمیسیون حقوق بینالملل درآید. او در سال پایانی این دوره (۲۰۰۵) از سوی ۳۳ حقوقدان دیگر این نهاد بهعنوان رئیس کمیسیون حقوق بینالملل برگزیده شد. او و دکتر احمد متیندفتری، تنها حقوقدانان ایرانی هستند که موفق شدهاند در جمع ۳۴ حقوقدان برجستهٔ دنیا در کمیسیون حقوق بینالملل قرار گیرند.
او همچنین در دانشگاههای معتبری همچون سوربن و گرنویل نیز سابقهٔ تدریس دارد. حقوق سلاحهای کشتار جمعی و همچنین حقوق بشردوستانهٔ بینالمللی، مهمترین تخصصهای ممتاز به شمار میآیند. «حقوق سلاحهای کشتار جمعی»، «حقوق بینالملل بشردوستانه در مخاصمات مسلحانهٔ داخلی» و «حقوق بینالملل بشردوستانه در برابر چالشهای مخاصمات مسلحانه عضر حاضر» از جمله کتابهایی است که در این دو حوزهٔ مهم از او به زبان فارسی منتشر شده است.
این حقوقدان ایرانی همچنین در سال ۲۰۱۴ به دعوت آکادمی حقوق بینالملل لاهه، یکی از معتبرترین آکادمیهای حقوقی در جهان، سخنرانی علمی با عنوان «سلسلهمراتب نظم حقوقی بینالمللی» ایراد کرد که مورد استقبال بسیاری از شرکتکنندگان در این آکادمی قرار گرفت.
نامزدهایی از اردن، مالزی، ژاپن، ویتنام، ترکیه، جمهوری کره، هند، اندونزی و قطر رقیبان جمشید ممتاز در انتخابات کمیسیون حقوق بینالملل به شمار میآیند. محمد دیفلاح از اردن، موروسا شینیا از ژاپن، راجچوت آنیرودا از هند و علی بن فتا از قطر به همراه جمشید ممتاز مهمترین نامزدهای عضویت از منطقهٔ آسیا پاسفیک هستند.
انتخابات عضویت در کمیسیون حقوق بینالملل در روز ۳ نوامبر (۱۳ آبان) برگزار خواهد شد.