بیست و نهمین شماره دو فصلنامهٔ علمی ـ پژوهشی جاویدان خرد به صاحب‌امتیازی مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران با همکاری انجمن حکمت و فلسفهٔ ایران منتشر شد.
به گزراش خبرگزاری مهر، شمارهٔ جدید دوفصلنامهٔ علمی و پژوهشی جاویدان خرد با سردبیری دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی منتشر شد.
در این شماره مقالاتی از استادانی همچون علی افضلی، ایرج داداشی، غلامرضا اعوانی، احمد بهشتی، سید محمد موسوی، روح‌الله سوری، مجتبی قربانی، اسماعیل علی‌خانی، کرامت ورزدار و محمود هدایت‌افزا به چشم می‌خورد.
در مقالهٔ «قصیده یائیه میرفندرسکی: نسخه‌شناسی، تصحیح و تحقیق» به قلم ایرج داداشی(و غلامرضا اعوانی آمده است: ام میرفندرسکی بی‌درنگ یادآور قصیدهٔ معروف اوست. بر این قصیده شرح‌هایی نگاشته شده و همان‌گونه که خود میرفندرسکی این قصیده را به تبع شاعرانی چون ناصرِ خسرو سروده است، شاعرانی نیز آن را تقلید کرده و بر همان قالب قصاید مشابه‌ای سروده‌اند. این قصیده به توسط عده‌ای دیگر از شعرا تضمین هم شده است. قصیده یائیه علیرغم شهرتی که دارد، تاکنون مورد تحقیق و تصحیح قرار نگرفته است. بدبختانه نسخه‌ای به خط میرفندرسکی در دست نیست و تنها یک نسخه حاوی ۳۷ بیت نخستین این قصیده یافته‌ایم که در زمان حیات او کتابت شده است. نزدیک‌ترین نسخه به زمان حیات شاعر، حاوی ۶۷ بیت متعلق به ۴ سال پس از وفات اوست. نسخ خطی حاوی این قصیده، روایت‌های مجمل و گاه مفصلی از آن به دست می‌دهند. حتی بیشتر نسخه‌ها در تعداد و ترتیب ابیات با هم توافقی ندارند. محتوای خاص قصیده آن را در عداد اشعار حکمی همچون گلشن راز شبستری قرار می‌دهد. محققین در رویکرد میرفندرسکی بر اساس محتوای این قصیده اتفاق نظر ندارند، برخی آن را فلسفی و بر مذاق مکتب ارسطو و ابن‌سینا و برخی دیگر آن را عرفانی و منطبق بر مشرب ابن‌عربی و عرفان نظری می‌دانند. در این مقاله با استفاده از هفده نسخه که به فاصله زمان حیات تا ۱۵۰ سال پس از وفات شاعر استنساخ شده‌اند، تصحیح صورت گرفته است. قطعاً دسترسی به یک متن مصحح بسیاری از قضاوت‌ها را دربارهٔ میرفندرسکی تغییر خواهد داد.
علی افضلی(عضو هیأت علمی مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران) در مقالهٔ خود با عنوان «فارابی، نراقی و غروی، مبتکران «برهان وجودی» در حکمت اسلامی» آورده است: «برهان وجودی» برهانی در اثبات وجود خداست که نه بر اساس هیچ موجود خارجی و یا بعضی ویژگی‌های آنان، بلکه تنها برپایهٔ «مفهوم» یا «تعریفِ» ذهنیِ خدا، وجود او را در عالم خارج اثبات می‌کند. سنت آنسلم (۱۰۳۳ – ۱۱۰۹) نخستین کسی است که در فلسفهٔ غرب، چنین برهانی را در اثبات وجود خدا ابداع کرده است. اما در فلسفهٔ اسلامی نیز حکیمانی بوده‌اند که بدون اطلاع از فلسفهٔ غرب، برهانی را به همان سبک «برهان وجودی» اقامه کرده‌اند. اگر تقریر فارابی را از برهانی که در بعضی آثارش آورده است، بتوانیم با قطعیت، از مصادیق «برهان وجودی» بدانیم، وی را باید مقدم بر آنسلم، نخستین مبتکر این برهان در جهان فلسفه دانست. اما ملّا محمدمهدی نراقی و غروی اصفهانی براهینی اقامه کرده‌اند که دقیقاً از مصادیق «برهان وجودی» است. بنا بر تعریف‌های مختلفی که از خدا ارائه می‌شود، این برهان نیز تقریرهایی گوناگون می‌یابد. یکی از این تقریرها بر اساس تعریف خدا به عنوان «واجب‌الوجود» اقامه می‌شود که تقریر این سه حکیم، به ویژه نراقی و غروی مبتنی بر آن است. این مقاله به معرفی و بررسی برهان این سه حکیم مسلمان می‌پردازد.
کلیسای کاتولیک و جهان مدرن عنوان مقاله‌ایست که اسماعیل علی‌خانی عضو هیأت علمی مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران آن را نگاشته است، وی در این مقاله به بررسی موضوعاتی همچون جهان مدرن، کلیسای کاتولیک، مدرنیسم کاتولیکی، نوتومیسم، الهیات اجتماعی و واتیکانی دوم پرداخته است. در چکیدهٔ این مقاله می‌خوانیم: نحوهٔ مواجههٔ هریک از ادیان الهی با دنیای مدرن و دگرگونی‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و تحولات تند و سریع مدرنیته و مسائل ناشی از آن، از مسائل مهم پیش روی ادیان است. هدف این نوشتار ارائهٔ گزارشی از نحوهٔ مواجههٔ مسیحیت با لوازم و مسائل دنیای جدید و چاره‌اندیشی بهتر برای این مواجهه است. پیروان کلیسای کاتولیک در مواجهه با جهان جدید و مسائل و معضلات آن و رقیبان تازه‌نفس و مقتدری چون اومانیسم، لیبرالیسم، سکولاریسم، فمینیسم و…، با تعدیل در دیدگاه‌های خویش، به شیوه‌های گوناگون این مواجهه را پیش بردند. برخی از آنها، نظیر احیا فلسفه توماس آکویناس یا نوتومیسم، الهیات اجتماعی و پرداختن به امور اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، و آشتی محتاطانه با دنیای مدرن از طریق شورای واتیکانی دوم از ناحیهٔ خود کلیسا شروع شدند یا نظر مساعد کلیسا را جلب کردند و برخی نیز، نظیر مدرنیسم کاتولیکی از حمایت کلیسا برخوردار نشدند.
در این شماره شامل مقالاتی با عنوان‌های «مقایسه نامحدود وجودی با نامحدود کمّی» (روح‌الله سوری و زهرا بیگلری)، «تأمّلی در ماهیت تصدیق» (مجتبی قربانی و سیداحمد غفاری قره‌باغ)، «بررسی تطبیقی تحلیل هیدگر از معبد یونانی و تحلیل هانری کربن از کعبه» (سید رحمان مرتضوی باباحیدری و امیر نصری)، «بررسی و نقد انتقادات شیخ احمد احسائی به «قاعده بسیط الحقیقه کل‌الاشیاء» در حکمت متعالیه» (سید محمد موسوی)، «بررسی صحّت انتساب رساله عیون الحکمه به ابن‌سینا» (کرامت ورزدار و زینب برخورداری) و «پیشینه‌ها و نوآوری‌های سهروردی در تقلیل تعداد مقولات» (محمود هدایت‌افزا و احمد بهشتی) می‌باشد.
علاقه‌مندان می‌توانند برای مشاهده و دریافت اصل مقاله به سایت رسمی «دو فصلنامه جاویدان خرد» به آدرس http://www.javidankherad.ir مراجعه نمائید.