حق آموزش و تحصیل جزو بنیادى‌ترین و مهم‌ترین حقوق هر فرد در جامعه است، و در سطوح مختلف حائز اهمیت و درخور توجه مى‌باشد، مانند:
• حق تحصیل رایگان و همگانى.
• حق تحصیل، به عنوان حقى که عقیده، مذهب و گرایش فکرى خاص، نمى‌تواند مانعى براى استفاده از آن باشد.
• و در سطحى بالا‌تر، آزادی تدریس و مباحثه، آزادی بیان عقاید و نظرات در محیط‌هاى دانشگاهى و علمى بدون هرگونه تبعیض و بدون داشتن هراس از سرکوب توسط حکومت یا سایر مراجع.
تمامى این ابعاد از حق تحصیل صراحتاً در قوانین مختلف پیش‌بینى شده است. در مورد همگانى و رایگان بودن این حق به قوانین ذیل مى‌توان اشاره کرد:
✅ بند دو از اصل ٣ قانون اساسى: دولت موظف است همه‌ی امکانات خود را در مورد آموزش و پرورش رایگان برای همه در تمام سطوح و تسهیل و تعلیم آموزش عالی به کار برد.
✅ اصل ٣٠ قانون اساسى: دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه‌ی ملت تا پایان دوره‌ی متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.
✅ بند ۱ ماده ۲۶ اعلامیه جهانى حقوق بشر: هر کس حق دارد که از آموزش و پرورش بهره‌مند شود. آموزش و پرورش لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات ابتدایی و اساسی است باید رایگان باشد.
آموزش ابتدایی اجباری است. آموزش حرفه‌ای باید عمومیت پیدا کند و آموزش عالی باید با شرایط تساوی کامل به روی همه باز باشد تا همه بنا به استعداد خود بتوانند از آن بهره‌مند گردند.
ادامه دارد…