اقتصاد سبز و آلودگی‌های ناشی از الکتریسیته و امواج الکترومغناطیس (بخش اول)

دکتر بیژن بیدآباد

اقتصاد سبز

اقتصاد سبز در قرآن

وَ إِذا تَوَلَّى سَعى فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِی‌ها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْفَسادَ. (۲۰۵سوره بقره)

چون از نزد تو بازگردد در زمین فساد کند و کشتزارها و دام‌ها را نابود سازد و خداوند فساد را دوست ندارد.  

 تبذیر و حقوق بین‌الملل عمومی

 در مباحث فلسفه حقوق در تعریف حقوق گفته شده که قواعدی است که بر اشخاص از این جهت که عضو جامعه هستند حکومت می‌کند، بر این اساس تعریف می‌شود که نیازمندی همگانی «قاعده حاجت عمومی» در حقوق اسلام نیز ممکن است در حد اضطرار نباشد مع‌ذالک چون به صلاح مردم است نیکو است و طبق ملاک تشریع عنوان قانونی پیدا می‌کند… که یک قاعده عقلی است نیز مؤید همین موضوع است و عقل به آن پی می‌برد «قاعدة لاضرر» و اتصال آن به استلزامات عقلیه «سد ذرایع» مبحث از بُعد اجتماعی و همه و همه در قالب قبح تبذیر قابل تفسیر و «مصالح مرسله» و همچنین استنتاجند.

 الکتریسیته و گرم شدن زمین

 با معادل‌سازی تولید و مصرف برق با تولید کربن برآورد می‌شود بیش از نیمی از تولید کربن جهان ناشی از تولید و مصرف الکتریسیته است.
هرچند مقصر بودن گازهای گلخانه‌ای در گرم شدن زمین انکارناپذیر است ولی آنچه در مطالعات عیان نشده است میزان گرمای ناشی از تولید و مصرف برق و امواج الکترومغناطیس دستگاه‌های برقی و ارتباطی است.

 امواج الکترومغناطیس

الکتریسیته و امواج الکترومغناطیس

با جریان برق در داخل سیم یک میدان مغناطیسی و یک میدان الکتریکی اطراف سیم ایجاد می‌شود. شدت میدان مغناطیسی با توان مرتبه دوم نسبت به مسافت از سیم کاهشم می‌یابد.

 آثار امواج الکترومغناطیس بر ارگانیسم‌های زنده

 تشدید انتشار امواج الکترومغناطیس با رایج شدن بسیار زیاد دستگاه‌های فرستنده ماهوار‌ه‌ای و دستگاه‌های بی‌سیم و تلفن‌های موبایل از مباحث مهمی است که باید به خطرات جانبی این تجهیزات بر جوامع انسانی هشدار داد. همچنین مصرف برق به عنوان منبع تولید امواج الکترومغناطیس به عنوان یکی از مؤلفه‌های تولید امواج الکترومغناطیس از مسائل حائز اهمیت در این موضوع است. دامنه این موضوع آنقدر وسعت می‌یابد که محیط زیست و خصوصیات روانی و روان‌شناسی افراد جامعه را هم در بر می‌گیرد. ولی چیزی که به آن کمتر توجه شده است آثار محیطی امواجی است که همواره از دستگاه‌های الکتریکی متنوع بر ابدان انسان‌ها می‌تابد و منجر به اختلالات مختلف جسمی و روانی در افراد و نسل می‌گردد تشعشعات الکترومغناطیس می‌باشد نه تنها قوای جسمی فرد بلکه ذهن و هوش و روان وی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. اهمیت این موضوع در این برهه از زمان به دلیل تشدید تشعشعات محیطی امواج الکترومغناطیس و الکتریکی بیش از بسیاری از عوامل و فاکتورهای دیگر بر نسل بشر مؤثر است.

 وسائل و تأسیسات الکتریکی

دسته اول دستگاه‌هایی هستند که امواج بطور فرعی و ناخواسته از این دستگاه‌ها تولید و انتشار می‌یابد مانند موتورهای برق، کابل‌های برق، اره‌ها و پرس‌های برقی، دستگاه‌های جوشکاری، دریل‌ها، پمپ‌ها، فن‌ها و پنکه‌ها، دستگاههای گرماساز و سرماساز، ماشین‌های کپی و تکثیر، کامپیو‌تر شخصی و وسایل جانبی آن نظیر چاپگر‌ها، اسکنر‌ها اعم از خانگی یا بیمارستانی، مانیتور‌ها و فر برقی، تلویزیون، یخچال و سایر وسایل برقی حتی وسائل برقی کوچک نظیر ریشتراش برقی و مدادتراش برقی. دسته دیگر از دستگاه‌های الکتریکی مستقیماً برای انجام عمل دستگاه اقدام به تولید و انتشار امواج الکترومغناطیسی می‌نمایند. برای مثال ماهواره‌ها اعم از تلویزیونی، مخابراتی، هوا‌شناسی، جاسوسی و نظامی و دستگاههای پارازیت‌انداز بر روی برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، رادار‌ها و دستگاه‌های شنود که از طریق ارسال و دریافت امواج اقدام به شنود می‌نمایند، اینفرارد، بلوتوث، و موبایل، ایستگاه‌ها و دکلهای فرستنده و موبایل و بیسیم، شبکه‌های اینترنت بیسیم، فرهای مایکروویو و… از جمله این دستگاه‌ها می‌باشند. 

نمونه مخاطرات امواج الکترومغناطیس

بر اساس تحقیقات انجام شده امواج الکترومغناطیسی که توسط برج‌های ساطع کننده این امواج انتشار می‌یابد ناوبری زنبور‌ها را فلج می‌کند و زنبورهای کارگر که جمع‌آوری شهد از گل‌ها را انجام می‌دهند، راه بازگشت را گم می‌کنند و در نتیجه باعث منقرض شدن کلونی زنبور‌ها در مدت کمتر از دو هفته می‌شوند. در حال حاضر سواحل غربی و شرقی آمریکا به ترتیب ۶۰ درصد و ۷۰ درصد زنبورهای خود را به دلیل انتشار امواج الکترو مغناطیس از دست داده‌اند. بررسی‌هایی که درباره اثر پارازیت ماهواره و مرگ زنبور عسل در جنوب غربی ایالت کرالا هند انجام شد نشان داد کاهش ناگهانی جمعیت زنبور‌ها به دلیل نصب برج‌ها و آنتن‌های تلفن همراه بوده است. موارد مشابه درباره اضمحلال  ۶۰درصدی کلونی‌های زنبور در ایران گزارش شده.

مخاطرات امواج الکترومغناطیس درون تمام ارگانیزم‌های زنده، جریان‌ها و میدان‌های الکتریکی و الکترومغناطیسی با منشأ داخلی وجود دارد که در مکانیسم‌های پیچیده کنترل فیزیولوژیکی در سیستمهای عصبی، عضلانی، فعالیت سلولی و رشد و تکامل و ترمیم بافت‌ها نقش دارند. لذا امواج مصنوعی ناشی از میدان‌های الکتریکی و میدان‌های الکترومغناطیسی با تداخل با جریانهای طبیعی این میدان‌ها باعث اختلالات کلی در سیستمهای بیولوژیکی موجودات زنده می‌شوند. عوارض بسیاری از تابش امواج الکترومغناطیس ذکر شده که شدت و ضعف آن‌ها بسته به میزان و شدت تابش و مدت قرارگرفتن تحت تشعشعات این امواج می‌باشد. علیرغم اینکه سازمان بهداشت جهانی طی نتایج تحقیقات پروژه بین‌المللی EMF  خطرات تابش الکترومغناطیس بیش از مقادیر مشخص را جدی اعلام کرده و بیماری‌های بسیاری را ناشی از قرار گرفتن تحت تابش این امواج دانسته و بدین منظور برای جلوگیری از اثرات مخرب آن استانداردهای مشخصی را نیز اعلام کرده، ولی به دلیل منافع اقتصادی و سیاسی و نظامی همواره عوارض و صدمات ناشی از تابش این امواج اغماض می‌گردند. در این زمینه تحقیقات بسیار وسیعی صورت گرفته و هزاران مقاله علمی و کتاب و سایت منتشر شده که همگی حکایت از تأثیر مخرب این امواج بر بدن انسان به شیوه‌های گوناگون دارند. 

مخاطرات امواج الکترومغناطیس بر انسان و حیوان

در این زمینه تحقیقات بسیار وسیعی صورت گرفته و هزاران مقاله علمی و کتاب و سایت منتشر شده که همگی حکایت از تأثیر مخرب این امواج بر بدن انسان به شیوه‌های گوناگون دارند.

• افزایش دمای بدن
• افزایش ضربان قلب، طپش قلب و تشدید گردش خون و فشار خون بالا و نامنظم
• ضعف و خستگی و تار شدن دید چشم و آب مروارید زودرس و خشکی و درد چشم
• تهوع
• سوزش پوست بالاخص در منطقه آهیانه (پاریتال) سر
• احساس ناخوشی و کسالت عمومی
• تحمل‌ناپذیری و تندخوئی
• افسردگی سرگیجه و سردرد
• وزوز گوش
• بیخوابی و بدخوابی و خواب‌آلودگی هنگام کار
• تعرق زیاد هنگام خواب
• کرامپ یا اسپاسم عضلانی

ادامه دارد…