دژاوو چیست؟

ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺑﺎ ﺻﺤﻨﻪ ﯾﺎ اﺗﻔﺎﻗﯽ روﺑﺮو ﻣﯿﺸﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﯿﮕﯿﻢ، ﺻﺒﺮ ﮐﻦ ﺑﺒﯿﻨﻢ! ﻣﻦ اﯾﻦ ﺻﺤﻨﻪ رو ﻗﺒﻼً ﯾﻪ ﺟﺎﯾﯽ دﯾﺪم! اون اﺗﻔﺎق در ذﻫﻦ ﺷﻤﺎ ﻃﻮری ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﯿﺸﻪ ﮐﻪ اﻧﮕﺎری از ﻗﺒﻞ اﻃﻼع داﺷﺘﯿﻦ ﯾﺎ ﺗﮑﺮارﯾﻪ…

ﻃﺒﻖ ﮐﺘﺎب ﺧﻮدآﮔﺎﻫﯽ رؤﯾﺎ و اﺳﺘﻨﺘﺎج، ﻣﺸﺎﻫﺪات دﻧﯿﺎی ﺑﯿﺮون ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﻣﺪل دﻧﯿﺎی درون رو نمیﺴﺎزه ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻦ وﺳﻄﺎ ﺑﺎورﻫﺎی اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ روی اون ﺗﺎٔﺛﯿﺮ میﺬاره و ﻣﻤﮑﻨﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺸﻪ ﮐﻪ ﻣﺪل ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻏﯿﺮواﻗﻌﯽ و ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ واﻗﻌﯿﺖ ﺑﺎﺷﻪ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﺮدم از ﯾﮏ واﻗﻌﻪ ﻣﻤﮑﻨﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻪ. اﯾﻦ ﻧﺸﻮن ﻣﯿﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﻧﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺷﺨﺼﯽ اﻋﺘﻤﺎد ﮐﺮد. ﻣﻤﮑﻨﻪ از ﯾﮏ ﺻﺪا دو ﻧﻔﺮ دو ﭼﯿﺰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻨﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه واﻗﻌﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﺎﺷﻪ ﺗﺎٔﺛﯿﺮ ﺑﺎورﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮ اون ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻋﻼوه ﺑﺮ اون ﻣﺸﺎﻫﺪات دﻧﯿﺎی ﺑﯿﺮون ﻣﯿﺘﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﺠﺎزی ﮔﺬﺷﺘﻪ رو ﻫﻢ ﺗﻐییر ﺑﺪه. اﯾﻦ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻤﯽ ﻫﺴﺖ ﺑﻪ اون ﻣﻐﺰ ﺑﯿﺰی ﻣﯿﮕﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺑﯿﺰی ﺷﮑﻞ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﺑﯿﻀﯽ ﻧﯿﺴﺖ، ﻣﻨﻈﻮر ﺷﯿﻮه‌ای در ﺗﺨﻤﯿﻦ آﻣﺎری ﻫﺴﺖ ﺑﻨﺎم اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺑﯿﺰی ﮐﻪ در اون ﻣﺤﻘﻖ ﯾﮏ ﺑﺎوری رو از ﻣﺸﺎﻫﺪات ﮔﺬﺷﺘﻪ داره و ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺟﺪﯾﺪ ﻫﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪ می‌کنه و ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺟﺪﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻓﺮﻣﻮﻟﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐییر ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯿﺸﻪ. ﻣﺜﻼً اﮔﻪ ﻃﯽ ﯾﮏ ﻣﺸﺎﻫﺪات آﻣﺎری دﯾﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﻮﺑﻮلﻫﺎی ﺧﻮن در ﻫﺮ واﺣﺪ ﺧﻮن ۴ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺴﺖ و اﻻن ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺜﻼً ۵ ﯾﺎ ۶ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﯿﻠﯿﻮن رو ﻧﺸﻮن ﻣﯿﺪه، ﻣﯿﺮﯾﻢ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻗﺒﻠﯽ رو ﻫﻢ تغییر ﻣﯿﺪﯾﻢ و ﻣﯿﮕﯿﻢ اﺻﻼً ﻣﺎ ۴ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮔﻠﻮﺑﻮل ﻧﺪﯾﺪﯾﻢ، ۵ میلیون دﯾﺪﯾﻢ!، اﯾﻦ ﺷﯿﻮه در ﻣﻐﺰ ﻧﯿﺰ رخ ﻣﯿﺪه ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻓﺮﮔﺸﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﯿﺰی رو اﻋﻤﺎل می‌کنه ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯿﺸﻪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻪ در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه تغییر ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ اﻧﮕﺎر ﮐﻪ اﺻﻼً در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﻪای ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮده‌اﻧﺪ. ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن، ﺑﺎورﻫﺎی ﺑﯿﺰی ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه تغییر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ (اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه در ﺧﻮاب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دژاوو، آﺷﻨﺎ ﭘﻨﺪاری – DEJA VU ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯿﺸﻪ). اﯾﻨﮑﻪ ﻣﮑﺎن ﺧﺎﺻﯽ رو در ﺑﯿﺪاری ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﻗﺒﻼً اون رو در ﺟﺎﯾﯽ دﯾﺪه‌اﯾﺪ، ﺑﻌﺪ ﯾﺎدﺗﻮن ﻣﯿﺎد ﮐﻪ آره اﯾﻦ ﻣﮑﺎن رو در ﺧﻮاب دﯾﺪه‌اﯾﺪ. از اوﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺧﻮاب دﯾﺪن از ﻫﺮ واﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮده‌اﯾﺪ ﻣﺒﻬﻢﺗﺮ ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻣﺎده‌ی تغییر ﻫﺴﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ دارﯾﺪ اون ﻣﮑﺎن ﺧﺎص رو میﺒﯿﻨﯿﺪ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﺧﻮاب دﯾﺪه‌اﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺟﺪﯾﺪﺗﻮن ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه دارﯾﺪ تغییر ﻣﯿﺪﯾﺪ، اﻧﮕﺎر ﮐﻪ اﺻﻼً ﻫﻤﯿﻦ رو در ﺧﻮاب دﯾﺪه‌اﯾﺪ. اﮔﻪ میﺨﻮاﻫﯿﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪاﺗﺘﻮن ﭼﻘﺪر ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺧﻮابﻫﺎﺗﻮن ﻫﺴﺖ ﻫﺮ ﺷﺐ ﮐﻪ ﺧﻮاب دﯾﺪﯾﻦ اون ﺧﻮاب رو در دﻓﺘﺮی ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ، ﺑﻌﺪاً ﮐﻪ دژاوو ﺑﺮاﺗﻮن اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد میﺘﻮﻧﯿﻦ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺧﻮاﺑﺘﻮن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﻦ و اﯾﻦ ﻃﻮری ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯿﺘﻮﻧﻪ ﺑﮕﻪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻼً اﯾﻦ رو در ﺧﻮاب دﯾﺪه‌اﯾﺪ، ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺧﻮابﻫﺎﺗﻮن رو ﺛﺒﺖ ﮐﺮدﯾﺪ.

ﻣﻨﺎﺑﻊ:  
مؤسسه منظومه ایده و دانش
استنباط بیزی
آﺷﻨﺎﭘﻨﺪاری