مکتوب فرمایشات حضرت آقای حاج دکتر نورعلی تابنده (مجذوبعلیشاه)، مجلس صبح پنج‌شنبه ۹۶/۱/۱۰ – آقایان (مبدأ تقویم اسلام)

بسم الله الرّحمن الرّحیم

در مورد تقویم و این که ساعت معین کنند، خیلی بحث شده. تقویم یکی مبدأ تقویم را می‌خواهد یعنی مثلاً تاریخ خورشیدی ما که ۱۳۹۶ است؛ مبدأش هجرت پیغمبر است که از هجرت پیغمبر چند سال گذشته است. ۱۳۹۶ سال، ۹۵ سال گذشته، که امسال نودوششمین است. و بعد هم طرز استفاده. این اولش است، بعد طرز استفاده. اعراب همان اول طبق تقویمی که خودشان از قبل داشتند، ماه‌های قمری معین می‌کردند. یعنی محرم، صفر، ربیع‌الاول الی آخر. اینها ماه‌هایشان بود بعد مسأله‌ی هفته؛ هفته قبلاً متداول نبود ولی بعداً در اثر برخوردِ با رومی‌ها و همچنین یهودی‌ها آن را هم پذیرفتند. جدیدترین تاریخی که در ایران نزد ما متداول است همین “تاریخ شمسی” است. تاریخ قمریِ زمان هجرت، اوایل هجرت. برای اینکه در قبل از آن، اعراب همانجور که رسمِ غالب کشورها و ملل غیرمتمدن بود، همانجور که ماه‌ها را اسم می‌گذاشتند: محرم، صفر، ربیع‌الاول الی آخر، سال‌ها را اسم می‌گذاشتند. مثلاً می‌گفتند سال، در ایران هم رسم بود، در یک محیط‌های کوچکی می‌گفتند: مثلاً سال قحطی. چه سالی هست بین مردم معلوم بود که سال؛ قحطی چه سالی است. بعد که اسلام یک خرده پیشرفت کرد و مثل اینکه در زمان حضرت باقر (ع) بود می‌خواستند یک تقویمی به رسم همه جای دنیا یک تقویم داشته باشند. برحسب امرِ خلیفه، یک عده‌ای از بزرگان اسلام من‌جمله مثل اینکه حضرت امام محمد باقر (ع) هم در آن کمیسیون بودند که بنشینند و یک تقویمی تعیین کنند، که می‌گفت که: تاریخ تولد پیغمبر را بگیریم ولی این ایراد بود که تاریخ تولد پیغمبر را کسی نمی‌دانست دقیقاً چند سال قبل از تولد، قبل از هجرت متولد شده. یکی می‌گفت: تاریخ رحلت پیغمبر را. گفتند: نه، چرا تاریخ رحلت، برای اینکه هر وقت اسم تاریخ ببریم یادمان می‌آید از رحلت پیغمبر و اندوه ما تازه می‌شود. هر کسی یک واقعه‌ای گفت. یکی گفت: تاریخ آن سالی که جنگ بدر شد، هر ایرادی گرفتند، هرچه گفتند، ایرادی گرفتند، تا مثل اینکه حضرت باقر (ع) پیشنهاد فرمودند که: هجرت پیغمبر را بگیرید و فرمودند که: عظمت اسلام؛ که ما بخواهیم عظمت اسلام را مبدأ تاریخ بگیریم، بسیار خوب است ولی پیدا کردنِ تولد پیغمبر امکان ندارد. این است که ولی بالاخره با همه‌ی کوشش‌هایی که شد نتیجه این شد که هجرت را گرفتند. برای اینکه گفتند: در واقع اسلام بعد از هجرت پیغمبر ظاهر شد، قبل از آن، اسلام نامی نداشت. یک عده‌ای مسلِم بودند، ارادت داشتند به پیغمبر و چیز، و نامی نداشت. مثلاً می‌گفتند که: فلان کس از پیرو محمد است. یعنی مسلمان است. ولی خب خود پیغمبر که نمی‌خواست. مدت‌ها قرار بود تا بالاخره در زمان حضرت باقر بود که مسلمین فکر کردند یک تقویمی بگذارند. این است که با پیشنهاد خلیفه‌ی وقت هجرت را مبدأ تاریخ گذاشتند. البته در اینجا مثل همه‌ی کارهای مهم اسلامی چون حضرت باقر را عملاً همه می‌دانستند که نگهدارنده‌ی امروزی اسلام آن حضرت است، می‌رفتند دنبال امام. این است که از آن تاریخ دیگر مبدأ تاریخ است. منتها در اینکه سال‌ها چه جوری بگردد، تفاوت… بعضی‌ها می‌گفتند مثل ماه‌های ایرانی بگردد، بعضی‌ها می‌گفتند: نه… تا امروز که ما ۱۳۹۶ سال شمسی از هجرت دور شدیم. ان‌شاءالله خداوند ما را هم جزء اصحاب بدر قرار بدهد. ان‌شاءالله.