مصطفی دانشجو، ووکیل درویشان گنابادی یک روز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران از دانشگاه اخراج شد. او از وکلای دراویش طریقهٔ گنابادی است که اول‌بار در سال ۱۳۹۰ در جریان بازداشت اعضای پایگاه «مجذوبان نور» و وکلا و فعالان دراویش بازداشت شد. اتهاماتی مانند اقدام علیه امنیت ملی، تبلیغ علیه نظام، تشویش اذهان عمومی، عضویت در فرقه ضدنظام، این وکیل و فعال دراویش را به چهار سال زندان محکوم کرد. پرونده وکالتش از سوی قوه قضائیه لغو شده بود و حالا با گزارش مراکز امنیتی با ادامه تحصیل او در دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی مخالفت شده است. آقای دانشجو روز شنبه، از دانشگاه اخراج شد.
مصطفی دانشجو، وکیل درویشان گنابادی یک روز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران از دانشگاه اخراج شد. او از وکلای دراویش طریقهٔ گنابادی است که اول‌بار در سال ۱۳۹۰ در جریان بازداشت اعضای پایگاه «مجذوبان نور» و وکلا و فعالان دراویش بازداشت شد. اتهاماتی مانند اقدام علیه امنیت ملی، تبلیغ علیه نظام، تشویش اذهان عمومی، عضویت در فرقه ضدنظام، این وکیل و فعال دراویش را به چهار سال زندان محکوم کرد. پرونده وکالتش از سوی قوه قضائیه لغو شده بود و حالا با گزارش مراکز امنیتی با ادامه تحصیل او در دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی مخالفت شده است. آقای دانشجو روز شنبه، از دانشگاه اخراج شد.
***
• شما اردیبهشت‌ماه سال ۹۴ از زندان آزاد شدید. آیا به شما ابلاغ کرده بودند که پس از آزادی، حق تحصیل، سخنرانی، فعالیت‌های اجتماعی در حوزه اعتقادی خودتان را ندارید یا نه؟
بعد از آزادی از زندان خیر. هرگز به من یا دوستانم هیچ ابلاغیه‌ای واصل نشد. اما هر زمان برای اخذ پرونده وکالت یا تحصیل اقدام کردیم، با مخالفت‌هایی از سوی نهادهای امنیتی روبرو شدیم.
• خبری که بعد از انتخابات میان هیاهوی پیروزی حسن روحانی و شکست ابراهیم رئیسی گم شد، اخراج شما از دانشگاه بود. شما تحصیل در رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی را از چه زمانی آغاز کردید و دقیقاً فکر می‌کنید چرا باید با ادامه تحصیل شما در دانشگاه مخالفت شود؟
من از بهمن‌ماه سال گذشته ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را آغاز کردم. تقریباً در این مدت مشکل خاصی هم وجود نداشت. عصر روز شنبه از طرف دانشگاه با من تماس گرفتند و گفتند براساس نامه‌ای که از معاونت آموزشی دانشگاه به ما رسیده، شما دیگر حق تحصیل ندارید. من یکشنبه صبح به دانشگاه رفتم تا از مسئولین استعلام بگیرم. به من گفته شد براساس نامه حراست مرکزی دانشگاه آزاد و البته ابلاغیه نهادهای امنیتی، دانشگاه دستور گرفته که بنده از ادامه تحصیل محروم شوم.
• از بهمن ماه سال قبل یا حتی از وقتی از دانشگاه آزاد شدید، فعالیتی برای برانگیختن حساسیت‌های امنیتی در ایران داشتید؟ مثل سخنرانی، تشکیل جلساتی که همین نهادها با آن مخالفت دارند یا فعالیتی که حساسیت‌برانگیز باشد؟
بنده عضو مدیران سایت مجذوبان نور هستم. این پایگاه خبری پیش و پس از آزادی من هم به کار خودش ادامه می‌داد و اخبار مربوط به دروایش گنابادی را منعکس می‌کرد. اگر این مسئله مورد توجه مسئولین است که بله فعالیت داشتم، اما غیر از این هیچ چیز دیگر نبوده. شاید فعالیت در یک پایگاه خبری می‌تواند موجب ممنوعیت یک فرد از ادامه تحصیل شود. به هرحال بنده چه قبل از زندان و چه پس از آن، در پایگاه مجذوبان نور جزو مدیران بودم و هنوز هم هستم.
• یعنی بهمن‌ماه که شما تحصیل در کارشناسی ارشد را آغاز کردید هم جزو مدیران این پایگاه خبری بودید. اما ممانعتی وجود نداشت. طی این مدت ابلاغیه یا تذکر شفاهی به شما داده نشد که مدیریت «مجذوبان نور» را کنار بگذارید یا اخطاری در مورد احتمال اخراج از دانشگاه نداشتید؟
تا قبل از اعلام حکم هیچ موضوع خاصی نبود. حتی بی‌احترامی یا مسئله‌ای که نشان دهد ممکن است فعالیت‌های ما دوباره حساسیت‌برانگیز باشد وجود نداشت. من عرض کردم که پس از آزادی از زندان فعالیت‌های من در این پایگاه مشخص بود. اما روز شنبه ناگهان با برگه‌ای روبرو می‌شوم که روی آن نوشته ممنوعیت از تحصیل.
• شما خودتان تحصیل‌کرده حقوق هستید و به نوعی وکیل محسوب می‌شوید. این ممنوعیت از ادامه تحصیل را مقدمه‌ای برای بازداشت دوباره می‌بینید یا این که متصور هستید در آینده می‌توانید چنین مشکلی را با شکایت به مراجع قضایی حل و فصل کرد؟
این که می‌فرمایید احقاق حق و اعتراض به حکم، باید بگویم قطعاً من از مراجع قانونی پیگیری خواهم کرد. این مسئله را به وکلای خودم هم اعلام کردم و باید مشخص شود که چرا باید جامعهٔ دراویش از تحصیل آزاد در ایران محروم باشند. اما به طور کلی باید نگاه امنیتی از دراویش برداشته شود. شما می‌گویید آیا ممکن است این یک مقدمه باشد؟ من بدون این که من یا دوستانم از تحصیل و پروانه وکالت محروم و ممنوع شویم هم چنین خطری وجود داشته و دارد. ما خواهان برداشته شدن فضای امنیتی از سقف زندگی اجتماعی خودمان هستیم.
• شما کار وکالت می کنید. تحصیل شما هم حقوق است و جزا. پس بهتر می‌توانید راهکاری برای خروج از این فضا لااقل به صورت تئوری داشته باشید.
راهکار خاصی مدنظر من نیست. یک راه وجود دارد و آن هم برداشتن این محدودیت‌ها و محرومیت‌هاست. راه دیگری وجود ندارد. ما برای تحصیل و آزادی، نیاز به تئوری نداریم. اگر حقوق اجتماعی دقیقاً برای همه مردم یکسان است، پس دیگر ممنوعیت معنایی ندارد. اگر هم نیست که باید دیوارها و محدودیت‌ها را برداشت.
• این محدودیت‌ها و محرومیت‌ها فقط شامل حال شما نبوده. فعلاً آخرین نفر از جامعه دروایش شما هستید.
دقیقاً. در همین ماه‌های اخیر موارد زیادی داشتیم. مثلاً آقای «فرشید یدالهی» از وکلای دادگستری که با هم در زندان بودیم هم از ادامه تحصیل در دانشگاه شیراز محروم شده‌اند. ایشان هم به دادگاه و دانشگاه اعتراض کردند، اما هنوز به نتیجه نرسیده‌اند. نمونه دیگر جناب دکتر طاووسی هستند با مدرک دکترای عرفان. دکتر طاووسی پس از ۱۶ سال سابقه در سازمان میراث فرهنگی، از کار برکنار شدند. اعتراض ایشان همچنان برقرار است اما بی‌حاصل مانده. دکتر شهرام پازوکی از اساتید دانشگاه بودند که با حکم نهادهای امنیتی از ادامه تدریس محروم شدند. همین طور دکتر صابری دیگر استاد دانشگاه که با ارتقای هیئت علمی ایشان از سوی وزارت اطلاعات مخالفت شده. این بخشی از مشکلات دراویش است که باید واقعاً مورد بررسی قرار بگیرد.
• اتفاق عجیب در مورد اخراج شما از دانشگاه، همزمانی با اعلام نتایج ریاست‌جمهوری بود. واقعاً میان این همزمانی در پیروزی حسن روحانی با اخراج یک درویش از ادامه تحصیل، ارتباطی می‌بینید؟
خب در فضای به شدت آلوده و سیاست‌زده کنونی ایران هرگونه احتمالی منتفی نیست. موضوع اخراج من از دانشگاه و همزمانی‌اش با انتخابات ریاست‌جمهوری قاعدتاً می‌توانست محصول یک فکر و برنامه باشد و من اصلاً این فرضیه را رد نمی‌کنم. اما مسئله اساسی بنده، این بازی سیاسی نیست. من مشتاق به برخورداری از حق طبیعی برای خودم و همکاران و دوستانم از حقوق اولیه شهروندی هستم.
منبع: ایران وایر