«منطق گفتوگو در اندیشه امام موسی صدر» به روایت عبدالله نصری
دکتر عبدالله نصری، عضـــــو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، معتقد است که مقوله «گفتوگو» برای امام موسی صدر نه روش که «فرهنگ» است. وقتی گفتوگو، در جامعه‌ای فرهنگ شود، حاکمان و دولتمردان آن نیز به همان میزان آستانه نقدپذیری‌شان بالا خواهد رفت.
عبدالله نصری، در چهل و دومین جلسه از سلسله درسگفتارهای «اندیشه و عمل» با عنوان «منطق گفتوگو در اندیشه امام موسی صدر» که ۱۲ تیرماه در محل این مؤسسه برگزار شد، تأکید کرد که مقوله گفتوگو برای امام موسی صدر نه روش که «فرهنگ» است. وقتی گفتوگو به صورت فرهنگ درمی‌آید، نشان‌دهنده آن است که در وجود شخص نهادینه شده و تمام ابعاد و ساحات وجود را در بر می‌گیرد و اینگونه نیست که شخص، زمانی اهل گفتوگو باشد و زمانی نباشد. به زعم او، اگر منطق گفتوگو به صورت فرهنگ درآید، زیرساخت‌های خاص خود را پیدا می‌کند و ریشه این منطق گفت‌وگویی در اندیشه امام موسی صدر را تفکر دینی و خوانش خاص او از آیات قرآن دانست. نصری با بیان اینکه در دوره جدید یکی از مسائل مهم اندیشمندان بویژه در جهان اسلام برخورد با فرهنگ‌های دیگر است، گفت: در اندیشه امام صدر مواجهه با فرهنگ‌های بیگانه جای نگرانی ندارد. مسلمانان برای حل معضلات خود باید با همدیگر گفتوگو کنند و امام صدر نیز از این قاعده مستثنی نیست، او اندیشمندی نیست که در برج عاج خود حضور داشته باشد بلکه مصلحی است که رساندن جامعه اسلامی به سرمنزل مقصود را بر عهده دارد هرچند که در ظاهر صرفاً رهبری شیعیان لبنان بر دوشش بود.
وی در ادامه بر روش امام موسی صدر در منطق گفت‌وگویی‌اش گریز زد و معتقد است که ایشان در منطق گفت‌وگویی خود، «مخاطب‌شناسی» را در اولویت قرار می‌دهد و با شناخت درست از مخاطب، روش‌های گوناگونی را در مواجهه با افراد مختلف در پیش می‌گیرد. همچنین ایشان از تمام ظرفیت‌ها برای گفتوگو بهره می‌گرفت و روزنامه‌نگاران از جمله اقشاری بودند که محل توجه امام موسی صدر قرار می‌گرفتند.
امام صدر در دوره‌ای که هیچ عالمی به روزنامه‌نگاران توجه نمی‌کرد، اهمیت ویژه‌ای برای گفتوگو با روزنامه‌نگاران قائل بود و به کارشان بسیار اهمیت می‌داد.
نصری در پایان به اهمیت گفت‌وگوی میان مردم و دولتمردان در اندیشه امام موسی صدر پرداخت و گفت: «امام صدر معتقد است که اگر با مردم عادی در ارتباط باشی نقدپذیر می‌شوی، اما اگر فاصله داشته باشی، باعث می‌‌شود تا مردم تو را بزرگ تلقی کرده و از نقدت واهمه داشته باشند. اگر ارتباط حاکمان با مردم عادی وجود داشته باشد، مردم راحت حرف خود را زده و نقدشان را بیان می‌کنند. بنابراین زمانی که نقدپذیری به‌عنوان یک فرهنگ درآید آستانه تحمل دولتمردان و سیاستگذاران نیز بالا می‌رود.» در نهایت آنچه نصری می‌کوشید بیان کند این نکته بود که در اندیشه امام موسی صدر «منطق گفتوگو» یک اصل استمرارپذیر است و بر همین مبنا نیز ایشان در زمان فعالیت خود با طیف‌های مختلف گفتوگو می‌کردند.
داریوش روحانی – روزنامه ایران