بسم الله الرّحمن الرّحیم
این اندازهگیریای که ما در زندگی معمولیمان داریم، این یک چیز تا حدی توهّمیست، و خواب، خواب-رؤیا، این مقداری ما را میتواند روشن کند. همان جوری که در «پند صالح» و بهخصوص «شرح پند صالح» که حضرت صالحعلیشاه میفرمودند، دقت کنیم این مسأله فهمیده میشود و حتی اصل تفاوت مرگ و زندگی در آن دیده میشود. در تعبیر رؤیا هم وقتی میگویند که نخِ پیچیده یا طناب پیچیدهای که آدم دست میگیرد این نشانهی عمر است. این ربطی به عمر ندارد. ما خودمان به عمر ربطش دادیم. یعنی در ذهنمان آنجایی که برای عمر بوده تمیز کردیم، این را گذاشتیم سر جایش. هنر تعبیر خواب هم که خداوند به بعضیها به صورت الهام میدهد؛ یعنی در واقع یک مقداری بدون اینکه خودش بفهمد روحش از این عالم و از این زندگی میرود کنار، طول عمر را که روی سال است، نه روی وجب نیست، این را تبدیل میکند در خواب به صورت طناب دراز. در آن صفتی که بین هر دو مشترک است. به این طریق میبینیم آیات اولیهی قرآن، سورهی یوسف، اینها را اگر توجه کنید، تمام علوم تعبیر در این چند تا آیهی اولیهی سوره یا وسطهای سوره نهفته است. در آنجا میفرماید: «وَکَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَ یُعَلِّمُکَ مِنْ تَأْوِیلِ الأحَادِیثِ» و اینجوری که خداوند به تو یاد داد. تعلیم فقط این نیست که کتاب را بردارد آدم بخواند. یعنی یاد دادن. اینجوری خداوند به [تو] یاد داده تعلیم احادیث را. یعنی یک موهبتیست مستقیم از طرف خداوند داده میشود و به هر کسی خداوند بخواهد. مهمترین نمونهاش را خب همان سورهی یوسف است که در قرآن هست، دقیقاً مطالعه کنید همهی نکات درش فهمیده میشود. البته رؤیاهای دیگری هم در قرآن ذکر شده ولی خب متفرق است. این سوره فقط و فقط نام حضرت یوسف را دارد و این قسمتها… از تشابهی که گاو دارد، چون باید دید که در روزگارِ آن روز غذای مردم چی بود؟ لبنیات بود و گندم، بهعنوان گاو یعنی لبنیاتِ مردم را نشان داد که خیلی اول لبنیات خوب و چاق و هفت گاو چاق و خوب، و بعد سالهای چیز هم که هفت سال است آن را هم نشان داد به هفت تا گاو. اینها فهم آیات قرآن را و فهم رؤیا را، فهم تعبیر رؤیا را آسان میکند. این است که تعبیر رؤیا هم یک موهبتیست خداوند به دل همه انداخته، کم یا زیاد. غالباً دیدید خوابها گاهی یک خواب خیلی ظاهرش کماهمیت [است] فراموش میکنید، دلتان میخواهد فراموش کنید ولی خواب بسیار مختصر و ساده در خاطر انسان میماند. این در واقع یک خواب ساده میخواسته چیزی بفهماند. همان جوری که خداوند توسط عیسی (علیه السلام) یک مسائلی را فهماند. در این خوابها هم خداوند به همهی مردم محبت و دوستی دارد، میخواهد به این طریق بفهماند. هیچ چیزی هم بیمعنا وقزلقورتی نیست در… سادهترین خوابها یک معنا و یک ارتباطی با درون انسان دارد. برای اینکه این خواب، کی خواب میبیند؟ همین چشمی که الان دارد شما را میبیند، با شما حرف میزند، همین چشم خواب میبیند. بنابراین خدا استعداد درک مسائل عالیه را به همهی مردم داده به اندازهای. منتها بعضیها این درک را درک میکنند، یعنی میفهمند که این درک را دارند و این باز دیگر موهبت بالاتریست. کمااینکه این خوابی که حضرت یوسف (علیه السلام) دید در جوانی، بچگی بود. خودش میدانست این خواب، میدانست ولی هر چه عرضه کرد بر پدرش و مرشدش حضرت یعقوب و او برایش گفت و بعد هم گفت اینجوری این خداوند موهبتی برایت ایجاد کرده و دارد شماها را برتر قرار میدهد. در قرآن هم گفته است که این سورهی یوسف را فرموده: «احسن القَصص». بعضیها میگویند معنیش «احسن القِصص» زیباترین قصهایست. قصهی خداوند، زیباترینش که خب به نظر ما یک جور زیباترینی هم خوابها هست، یک جا زیباترین خواب از نظر پیغمبر، از نظر یوسف پیغمبر. این برای اینکه تمام وقایع زندگی حضرت یوسف را میخواهد نشان بدهد یک سورهی کاملاً خاص است. نه اینکه دیگران نتوانند، نه. حضرت یوسف مسیرِ در واقع تربیتش منطبق با آیات قرآنی بود. منطبق بود با آن چیزی که ما درک میکردیم که همین جور دو سه تا آیه هست که خواندید و میخوانید انشاءالله. نه اینکه حضرت محمد یا حضرت موسی (علیه السلام) این خواب را نمیدیدند. چرا. آنها خوابها میدیدند، در خواب و بیداری راهشان را ادامه میدادند. ولی خداوند در نظر نداشت که تمام مردم از آیندهی این مملکت خبر بشوند. این است که بهوسیلهی چند تا خواب. حالا خود خواب چیه؟ خیلی از روانشناسان اینها رفتند خب گفتند نمیدانم قند خون زیاد میشود، اوره کم میشود، چه میشود اینها. اینها ظواهرش است. اصلِ خواب آن چیزیست که خداوند روز اول یک مجسمهی گِلی درست کرده، آماده بود که فوت کند، این چیز کند، آن فوت کوزهگری بهاصطلاح، آن فوتش خداوند داده بود و خود آنها داده شد، داد، که از لحاظ تربیت خودشان ولی به یوسف چون تقریباً تمام گرفتاریها، ناسلامتیهای زندگی مادی را نشان داد، خواست که برای همهی مردم ملاک باشد. برای خداوند فرق نمیکند که این را بردارند، عیسی را بردارند از اینجا، یکی دیگر را بگذارند. ولی آن کسی که در این دوران باید باشد حضرت عیسی است و عیسی هم دیدیم الحمدلله امتحانات خودش را به اندازهای خوب داد که به موهبت پیغمبری نائل شد. بنابراین خواب و رؤیا یک معنایی دارد ولی فکرتان را صرف نکنید در این که این معنا را بفهمید. چون فهم این معنا با فکرِ تنها نیست. فهم این معناهایی که قرآن در آیات میخواهد بگوید، با فکر، خودش اشاره میکند که برو فهمش را پیدا کن بعد خودش فهمش را میدهد. بنابراین به خواب میشود اهمیت داد اما همان جوری که رسم نیست و بنا نیست انسان از آتیهاش خبر داشته باشد، این خوابها هم خب مثل کسی به حضرت عیسی به زبان عادی بگوید اینجوری خواهی بود، این هم همانجور، تمام جزئیات زندگی عیسی و موهبتش را ذکر میکند منتها بعضیها یک مسائلی که یک قدری از ذهن عادی ما به دور است مثل خواب، خب خواب یک چیزیست؛ میخوابیم، بیدارمیشویم، دور از ماست، نمیدانیم آن چیه که خواب دیدم؟ همین بدن را دارد! این بدن که اینجا بود. اینها دو طرف قضیه واقع میشود. بعضیها میگویند که همهی زندگی ما همین خواب است و آنقدر دقت میکنند، ریزهکاری در خواب میگویند که از زندگی عادیشان بازمیمانند. ماها هم آنقدر باید توجه کنید که خداوند زندگی ما را در این دنیا و بر حسب قواعدی که خودش آفریده گذاشته. ما نباید از این قواعد آنور. نباید یعنی نمیتوانیم. بعضی گوشههایی که خداوند میخواهد به بشر- بندهاش- نشان بدهد به صورت یک خواب درمیآورد. بنابراین دقت کنید اینکه دستورات دعاهای قبل از خواب گفته شده این برای همین است که این خوابتان صاف باشد و دریچهای باشد به سوی آن جهان. البته به هر صورت دریچهایست به سوی آن جهان. ولی گاهی این دریچه، دریچهایست رو به زبالهدانی باز میشود، آن را مواظب باشید. به همین جهت هم خب معنای واقعی خواب را باید از اهلش پرسید یعنی از آن که مستقیم با مخزن اسرار جمع شده. بعضیها آنقدر به خواب اهمیت میدهند که از این، از زندگیشان… بعضیها هم هیچ به خواب اهمیت نمیدهند. نه آن خوب است و نه این. قرآن را حالا یک دوره است، با دقت بخوانید حالا که فهمیدید که در هر آیهای هزاران معنا هست بخوانید بفهمید ولی معنای الکی قلابی برای خودتان درنیاورید. اگر فهمیدید، اگر نفهمیدید فشار نیاورید که چیزی بفهمید. خدا اگر بخواهد و از هر طریقی باشد بهت میگوید. انشاءالله خداوند خواب ما را هم کمککار روز ما قرار بدهد.
چشمهشیرین همهشان درویشند و خیلی هم… مثل ششدهای است.