کهن‌ترین نسخه دست‌نوشته استاد مرتضی خان محجوبی؛ تصویر از آرشیو پویان آزاده
«مکتب پیانوی کلاسیک ایرانی»، با تلاش یک مدرس دانشگاه در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسید تا توجه به این میراث ۱۴۰ساله در حد ایجاد یک رشته مستقل موسیقی در دانشگاه‌ها افزایش پیدا کند.
به گزارش ایسنا، پویان آزاده، مدرس دانشگاه هنر تهران در سال ۱۳۹۱ با تهیه‌ی پرونده‌ی «شیوه‌ی نت‌نویسی مرتضی خان محجوبی» این میراث را در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت کرد وبعد از گذشت پنج سال، بار دیگر موفق شد با تهیه‌ی پرونده‌ی “مکتب پیانو کلاسیک ایرانی” این پرونده را نیز در دهم مرداد امسال در همین فهرست به ثبت برساند.
وی که کارشناسی ارشد «موسیقی جهانی» خود را از دانشگاه تهران و حتی تز دکترای خود را با موضوع «مکتب پیانوی کلاسیک ایرانی» در دانشگاه مارتین لوتر آلمان دفاع کرده است، نخستین قدم برای ملی کردن این مکتب را برداشته و برای اجرائی شدنِ آن، شیوه‌ی نواختن پیانوی استاد مرتضی محجوبی را تهیه کرد و با ارائه به اداره کل ثبت آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دفاع از آن در زمان بررسی پرونده، موفق به گرفتن تأیید اعضای شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی در دهم مرداد شد.
آزاده که کوچکترین شاگرد سِنی جواد معروفی نیز هست در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به بی‌توجهی‌هایی که در طول چند سال گذشته نسبت به نواختن پیانوی کلاسیک ایرانی شده بود، می‌گوید: از زمان ورودم به دانشگاه هنر تهران در سال ۱۳۷۶ همه تلاشم را به کار بردم تا بتوانم نواختن پیانوی کلاسیک ایرانی را وارد فضای دانشگاه کرده و به عنوان یک رشته تحصیلی مستقل معرفی کنم.
او ریشه ساز پیانو را سنتور ایرانی می‌داند که بعد از ساختِ پیانو به ایران آورده شده و می‌گوید: «فرهنگِ موسیقی ایرانی و تکنیکال نوازندگی موسیقی ایرانی با پیانو» سرانجام با وجود ۱۴۰ سال قدمت وارد فرهنگ موسیقی ایرانی شد، با این وجود به طور دائم این نگاه انتقادی به پیانوی ایرانی وجود دارد که چرا پیانو با وجود داشتن ریشه‌ی ایرانی تا امروز چنین مورد بی‌توجهی بوده است!
این عضو هیات علمی پیانو دانشگاه هنر تهران تأکید می‌کند که «پیش از به ثبت رسیدن شیوه‌ی نت‌نویسی پیانو ایرانی، این ساز همچنان مورد بی‌توجهی بوده است.»
وی ثبت ملی این هنر ایرانی را، به رسمیت شناختن آن و دادن یک بُعد هویتی به این مکتب می‌داند و می‌گوید: از حدود ۲۰ سال پیش که وارد دانشگاه هنر شدم دغدغه اصلی‌ام ورود و ایجاد این رشته در دانشگاه بود، چون پیانوی ایرانی از زمان‌های گذشته تا امروز در دستور کار هیچ دانشگاهی قرار نگرفته است، به همین دلیل برای به رسمیت شناختن آن، همه‌ی توانم را با نوشتن مقاله، کتاب و پایان‌نامه به‌کار گرفتم.
این مدرس دانشگاه تأکید می‌کند: امیدوارم که ثبت ملی آن دلیل محکمی برای قرار گرفتن این رشته از هنر به عنوان یک رشته‌ی مستقل در دانشگاه‌های موسیقی ایران باشد.
آزاده قدم بعدی خود برای این میراث را ایجاد یک رشته مستقل تحصیلی می‌داند و از طرح یک پیشنهاد برای وارد کردن نام «روزملی پیانوی کلاسیک ایرانی» در روز دهم مرداد همزمان با ثبت ملی این اثر در تقویم فرهنگی کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: این پیشنهاد از طریق دانشگاه هنر به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داده شده است.
وی مهمترین معیارهای مشخص شده برای ثبت ملی این اثر را تداوم مکتب پیانوی کلاسیک ایرانی می‌داند و ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که سبک استاد مرتضی محجوبی و پس از آن استاد جواد معروفی به دنبال یکدیگر قرار گرفته‌اند، یک تداوم مکتب به وجود آمده است، بنابراین این مکتب پدیده‌ی از هم گسسته‌ای نیست، یک روند داد.
او ابراز امیدواری کرد: این سبک پیانو با قدمت صدساله‌اش زنده و پویا پیش برود، چون زندگی و پویایی در گرو توجه آکادمیک به این ثروت فاخر هنری است.