وقتی کالای قاچاق را امحا می‌كنند

بهمن کشاورز

درخصــوص تعریف قاچاق و اینکــه ورود یا صدور اشــیا به صورت قاچاق امری مخرب و غیرقابل دفاع و توجیه است، تردیدی نیســت و بنابراین هر تدبیری که برای مبارزه با قاچاق پیش‌بینی شــود، قطعاً باید مثبت ارزیابی شــود، اما نکتــه‌ای که باید بــه آن توجه کرد اینکه اموالی که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، جز آنها که ذاتاً حرام یا غیرقابل اســتفاده هستند یا به دلایلــی قابلیت انتفاع ندارند، به‌هرحال مالیت دارند و ممکن است به نحوی از انحا برای کسانی قابل استفاده باشــند. مثلاً اشیا و اموال مصرفی از قبیل لوازم‌التحریر یا لوازم بهداشــتی و خانوادگی و امثال اینها چیزهایی هستند که بسیاری از هموطنان ما به آنها نیاز دارند، اما فاقد امکانات برای تهیه آنها هســتند. ماده ۵۵ قانون مبارزه بــا قاچاق کالا و ارز مقرر داشــته فروش کالای قاچاق منوط به رعایــت کلیه ضوابط قانونی از جمله ضوابــط فنی، ایمنی، بهداشــتی و قرنطینه‌ای اســت. ایــن ماده ادامــه می‌دهد: «درصورتی کــه فروش کالا مطابق ضوابط فوق بلامانع باشــد و به تولید و تجارت قانونــی و نیاز واقعــی بازار لطمــه وارد نکند، پس از اخذ مجوز مراکز ذیربط و نصب رمزینه موضوع ماده ســیزده این قانون توسط ســازمان جمع‌آوری و فروش املاک تملیکی، فروخته می‌شــود». منظــور از رمزینه گواهی‌هایی اســت که از ســوی گمرک صادر شــده و روی کالاهای قاچاق مکشوف نصب می‌شود و فروش این کالاها، صرفاً در صورتی که این رمزینه‌ها را داشــته باشــند، مجاز اســت. به این ترتیب، اگر فــروش کالا با رعایت این شــرایط ممکن باشد، امحا و از بین بردن آنها جایز نیســت. بدیهی اســت که کالاهای ممنوعه؛ مثل مشــروبات الکلی، آلات و وســایل قمار یا آثار سمعی و بصــری مســتهجن و مبتــذل باید امحا شــوند، اما امحای اشیائی که می‌تواند مورد استفاده‌ی مستضعفان و نیازمنــدان قرار گیرد، توجیه عقلــی و منطقی ندارد. بنابراین پس از محکوم شــدن قاچاقچیان به کیفرهای گوناگــون و ضبط امــوال قاچاق، اولویــت اول و زاویه دیــد، باید حفظ و نگهــداری و بهره‌برداری از اشــیای ضبط شده باشد و امحای آنها درصورتی که از مصادیق کالاهای ممنوعه به شرح پیش‌گفته نباشد، به هیچ وجه قابل قبول نیست. باید توجه کرد در تحلیل نهایی، برای خرید این کالاها، در خارج از کشــور پول پرداخت شده و این پول از کشــور ایران خارج شــده است. حتی اگر قاچاقچی از منابع مالی خارجــی خود بهره‌برداری و اقدام به خرید کرده باشد و اموال قاچاق در ایران کشف و ضبط شــود دخول این امــوال به مالکیت عمومی و صرف آن در مســیرهای منطقی و انسان‌دوستانه بهتر از امحــا و تخریب آنها کــه توجیهی ندارد خواهد بود. والله اعلم.

منبع: روزنامه شرق