آیا روند کنترل اتفاقات در رؤیا امکان‌پذیر است؟

یک محقق در استرالیا موفق به کشف راهی شده است که افراد بتوانند با استفاده از آنها روند خواب‌دیدنشان را تحت کنترل خود درآورند. 

به گزارش ایسنا و به نقل از تک‌تایمز، در تحقیق دکتر “دنهلم آسپی”(Denholm Aspy) موفق شده است به سه تکنیک مؤثر در کنترل جریان خواب دیدن دست یابد.

 رؤیای شفاف یا رؤیای آگاهانه (به انگلیسی: Lucid Dream) به رؤیایی اطلاق می‌شود که رؤیابین در آن از این واقعیت که در حال رؤیا دیدن است، آگاه می‌شود. در رؤیای شفاف رؤیابین همچنان توانایی کنترل محیط فیزیکی را ندارد ولی بصورت آگاهانه روی رؤیا کنترل دارد و می‌تواند صحنه را به میل خود تغییر دهد. به همین دلیل بسیاری از فانتزی‌ها و غیرممکن‌ها می‌توانند قابل تجربه باشند.

 مغز کسانی که رویای شفاف را تجربه می‌کنند، مقدار بسیار بیشتری از باند بسامد beta-۱ را که حدود ۱۳ الی ۱۹ هرتز است را بطور فعال تجربه می‌کند که منجر به فعال شدن قوه هوشیاری و آگاهی در لوب آهیانه‌ای مغز (parietal lobes) است که درنهایت منجر به تجربه رؤیای شفاف می‌شود.

 شک‌هایی که در حین تحقیق در مورد این پدیده به وجود آمده‌اند مبنی بر اینکه رؤیای شفاف حالت خواب نیست ولی چون همچنان عدم توانایی ارادی درکنترل محیط فیزیکی بر فرد غالب است می‌توان گفت قسمتی از خواب است، یا به نوعی بیداری مختصر است. رؤیای شفاف توسط دانشمندان مختلف در زمان‌های مختلف مورد مطالعه علمی قرار گرفته است و با تمرینات خاصی قابل دسترسی است.

 رؤیابینی آگاهانه یا رؤیای شفاف برای افرادی که از کابوس رنج می‌برند می‌تواند بسیار مفید باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که درمان با رؤیابینی آگاهانه می‌تواند در صورتی که روی تکنیک‌ها و تمرینات مهارت کامل پیدا شده باشد مفید واقع شود. اگرچه مشخص نشد که دقیقاً کدام بخش از رؤیابینی آگاهانه سبب بهبود بیماران شود ولی به هر حال نتیجه کلی آزمایش موفقیت‌آمیز بوده است.

 روانشناس استرالیایی به نام میلان کولیک نه تنها از رؤیای شفاف برای درمان کابوس بیماران خود استفاده کرد بلکه توانست میزان افسردگی را نیز در آنها کاهش دهد. کولیک متوجه شد که مکالمات درمانی با شخصیت‌های رؤیا و درک محتوای خواب شفاف می‌تواند نتایج درمانی شگفت‌انگیزی به همراه بیاورد.

 روانشناسان بسیاری رؤیای آگاهانه را به عنوان راهی برای درمان برخی مشکلات روحی و روانی به کار برده‌اند. مشخص نیست که کاهش این مشکلات مربوط به آگاه شدن در رؤیا است یا به دلیل تغییر صحنه‌های آن است.

 آزمایشی که توسط گروهی از محققان در سال ۲۰۰۶ انجام شده صحت اثر رؤیای شفاف را بر روی کسانی که از کابوس شدید رنج می‌برند بررسی کرد که در انتها مشخص شد که میزان تکرار کابوس در بیماران کاهش چشمگیری داشته است.

در آزمایشی دیگر آنها این روش را بر روی هشت بیمار که آموزش‌های یک‌ساعته تمرینات رؤیابینی را دریافت کرده‌اند به کار بردند. نتایج نشان داده که نه تنها میزان کابوس کاهش یافته بلکه کیفیت خواب نیز افزایش پیدا کرده است.

 حال تحقیقات دکتر آسپی که یکی از اعضای دانشکده روانشناسی دانشگاه آدلاید استرالیاست، پا را یک قدم فراتر از تمام این دستاوردها گذاشته است و وی معتقد است می‌توان با استفاده از تکنیک‌های جدید او رؤیابینی آگاهانه را بیش از پیش تقویت کرد.

 این تکنیک‌ها بر روی ۱۶۹ نفر مورد آزمایش قرار گرفت که طی آن ۴۷ نفر موفق شدند هر سه تکنیک را با هم تلفیق کنند.

 براساس نتایج منتشرشده از این تحقیقات، افزادی که موفق شدند هر سه تکنیک را با هم اعمال کنند طی یک هفته نرخ رشد ۱۷ درصد را تجربه کردند و ۵۰ درصد کل شرکت‌کنندگان موفق شدند پنج دقیقه پس از به خواب رفتن، یک رؤیای آگاهانه ببینند.

 در تکنیک اول شرکت‌کنندگان به بررسی محیط پیرامونی خود می‌پردازند و چند بار در روز بررسی می‌کنند که رؤیا دیده‌اند یا نه.

 در دومین تکنیک شرکت‌کنندگان بعد از برخاستن از پنج ساعت خواب، تلاش می‌کنند مدت کمی بیدار بمانند و سپس بخوابند و وارد حالت حرکت سریع چشم‌ها(REM) شوند.

 این حالت همان حالتی است که فرد در خواب به سر می‌برد اما می‌داند که در حال رؤیا دیدن است.

 سومین تکنیک شامل القای ذهنی دیدن خواب آگاهانه است. در این روش شرکت‌کنندگان بعد از بیدار شدن از خواب مجدداً مدتی را بیدار می‌مانند و با دریافت القاهای هیپنوتیزم‌مانند و تکرار آنها به خواب می‌روند.

 برای مثال فرد با خود تکرار می‌کند که دفعه بعدی که من خواب می‌بینم می‌فهمم که این یک رؤیاست.

 دکتر آسپی در حال حاضر قصد دارد بر روی این تکنیک‌ها کار کند تا بتواند تأثیر آنها را افزایش دهد.