آمارهای تکان‌دهندۀ معاون تحقیقات وزیر بهداشت
مرگ ایرانیان در اثر آلودگی هوا ادامه دارد. به آمار ۳۰ هزار مرگ در یک سال، ۱۵۰ هزار بستری‌شدن سالانه را به‌همراه همۀ هزینه‌های کمرشکن آن اضافه کنید!
هیچ برنامه و قانون مصوبی در طول ۴۲ سال قانون‌گذاری (!) حریف آلاینده‌های هوا نشده است: خودروها با سهم ۸۰ درصدی در آلایندگی هوا درحالی که ۷۰ درصد آنها تک سرنشین هستند، با بنزین هزار تومانی که در دنیا جزو ارزان‌ترین بنزین‌هاست، از کنار مصوبات و برنامه‌‌ها و قوانین و سلامت هموطنان می‌گذرند.
معابر تهران ۴ برابر ظرفیت موجود با خودروهای در حال تردد اشغال شده است. ده‌ها اتوبان دیگر هم ساخته شود، به‌گفته رئیس پلیس وقت راهنمایی و رانندگی تهران باز مملو از خودروهای شخصی می‌شود!
مرگ‌ومیر، تعطیلی، حبس در خانه یا قاطعیت در اجرای مصوبات؟
هر بهار و تابستان و پاییز می‌رود و نوبت به زمستان با ۲۷ درصد افزایش ترددها و آلودگی هوای تشدیدیافتۀ ناشی از آن می‌رسد. تعطیلی مدرسه کودکان بی‌‌گناه و حبس سالمندان در خانه، در قصور مسئولان و بی‌تفاوتی ما مردم، تنها راهکار هرساله برای کنترل آلودگی هواست.
می‌دانیم هیچ دولتی نتوانسته ۳/۵ میلیون موتورسیکلت را که ۸۰ برابر خودروها آلایندگی دارند و تمام معابر را، از پیاده‌روها گرفته تا خیابان‌ها و خطوط ویژه، عرصۀ تاخت‌وتاز خود قرار داده‌اند، ساماندهی کند و نیز حریف ۱۰۰ هزار خودروی دیزلی در حال تردد در پایتخت که هیچ تجهیز کنترل آلایندگی در اگزوز آنها وجود ندارد، نشده است. با این همه ما، به‌جای نجات خود و کودکانمان از تنفس هوای سمی، خیابان‌ها را مملو از خودروهای شخصی تک‌سرنشین کرده‌ایم. حاضریم انبوهی از خودروها را به خیابان‌ها بیاوریم و در ترافیک وحشتناک خودساخته، چندین برابر زمان مورد نیاز، برای رسیدن به مقاصد مورد نظر وقت صرف کنیم.
ورود ۳۱ میلیون لیتر گاز سمی به هوای پایتخت!
اگر وقوع جنگ را وحشتناک‌ترین تصور ممکن برای مردم یک کشور می‌دانید، این خبر تلخ را به‌یاد بسپارید: بر اساس گزارش جهانی کمیسیون آلودگی و سلامت لنست، آلودگی هوا بیشتر از جنگ‌ها کشته بر جای می‌گذارد. این یک هشدار بدون اغراق است که یک مقام دولتی آن را اعلام نکرده بلکه حاصل یک تحقیق معتبر جهانی است. فقط در همین تهران، میزان آزبست هوا، ۱۰ برابر استاندارد جهانی است! روزانه ۳۱ میلیون لیتر گاز سمی با مصرف ۱۴ میلیون لیتر بنزین در هوای پایتخت منتشر می‌شود و هوای لازم برای تنفس را می‌سوزاند! هر سال بیش از ۱۰۰ روز هوای تهران در شرایط ناسالم و آلوده قرار دارد.
افزایش ۶۰ درصدی شمار بیماران تنفسی در روزهای تشدید آلودگی هوا
آمارها همچنین نشان می‌دهد در روزهای تشدید آلودگی هوای پایتخت، شمار بیماران تنفسی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، تا ۶۰ درصد افزایش می‌یابد و آلودگی هوا در تهران به‌طور متوسط موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانی‌ها شده است. همۀ اینها کافی است تا ما را به درک به‌موقعی از بحران جدی و فاجعۀ ملی پیش رو برساند.
آیا منتظر فاجعه لندن هستیم؟
خطر آلودگی هوا در تهران بسیار جدی‌تر از تصور ماست. مردم و مسئولان ایران، به پیشگیری از وقوع بحران عادت ندارند و تا بحران واقع نشود، آن را جدی نمی‌گیرند. کارشناسان به‌طور قطع می‌گویند: آلاینده‌‌هایی که در تهران تولید می‌شوند به‌دلیل وجود ترکیبات هیدروکربنی سمی مثل اتان، بنزن، بوتادین، فرمالدئید، استالدئید، پروپان و… در بنزین مصرفی خودروها به‌مراتب خطرناک‌تر از سوختن زغال‌سنگ در مه‌دود فاجعه‌بار لندن دهه ۱۹۵۰ هستند. آیا با بدبینانه خواندن این پیش‌بینی‌ها و تصور ایجاد بی‌دلیل واهمه، به انتظار فاجعۀ لندن نشسته‌ایم و بر این گمانیم که مرگ ۴ هزار نفر در یک روز بر اثر آلودگی هوا، ابداً امکان تکرار ندارد؟
بدترین عملکرد ایران در شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶
معاون تحقیقات وزارت بهداشت ایران در یک هشدار جدی اظهار می‌کند که وضعیت کلان‌شهرهای کشور به‌خصوص تهران ازنظر آلودگی هوا، دقیقا مشابه ۶۵ سال پیش لندن و نیز افزایش تأثیر خطرات آلودگی هوا بر سلامت شهروندان ایران بسیار جدی‌تر از گذشته است.
دکتر ملک‌زاده، با اشاره به عملکرد فوق‌العاده ضعیف ایران در زمینۀ «آلودگی هوا»ی شاخص‌های سلامت توسعه پایدار ۲۰۱۶ که دارای نمرۀ بسیار پایین ۲۶ از ۱۰۰ بوده‌ایم، می‌گوید: دولت‌ها نتوانسته‌اند موفقیتی در کاهش آلودگی هواو کنترل کیفیت آن داشته باشند که یکی از علل آن نداشتن نگاه پایدار به برنامه‌های توسعه است یعنی کشور ما توسعه می‌یابد اما نه توسعه پایدار! درست مثل آن که کودکانمان را در برابر بیماری‌های عفونی واکسینه می‌کنیم و بیماری‌های عفونی و واگیر را کاهش می‌دهیم، اما بیماری‌های مزمن غیرواگیر در ایران، در حال افزایش است و نشان می‌دهد برنامه‌های پایدار نیستند.
برنامه دارای اشکالات بسیار اساسی است
وی در پاسخ به این پرسش که چرا برنامۀ جامع کاهش آلودگی هوا به هیچ نتیجۀ تأثیرگذاری در کنترل کیفیت هوا دست نیافت و فقط شمار مرگ شهروندان در اثر آلودگی هوا افزایش یافت، تأکید می‌کند که این برنامه دارای اشکالات بسیار اساسی است. در این برنامه سهم منابع انتشاردهندۀ آلاینده‌ها دیده نشده است. تنها عوامل نظری را آن هم به‌شکل کلی دیده است. این برنامه فاقد چارچوب مدون مدیریتی است. درحالی‌که باید برای این برنامه پیوست سلامت، پیوست زیست‌محیطی و پیوست توسعۀ شهری پیش‌بینی می‌شد و برای هر فعالیت، مسئول اجرا، هزینۀ اجرا، منابع اجرا به‌تفکیک سال‌ها و همین طور زمان مورد نیاز برای اجرا تعیین می‌شد. به‌طور کلی این برنامه، فاقد یک مطالعۀ اقتصادی و ارزیابی هزینه است.
ثابت‌بودن قیمت سوخت از علل مهم شکست برنامه‌های کاهش آلودگی هوا
این که «هوای قابل تنفس از آب و غذا برای مردم واجب‌تر است» بسیار بدیهی و روشن است، اما مردم و دولتمردان در ایران، چنان به آلودگی هوا عادت کرده‌اند که باور وقوع یک بحران مرگ‌آفرین با افزایش بیش از پیش آلودگی هوا برایشان سخت است.
دکتر ملک‌زاده، دولت‌ها را موظف به تأمین اولین نیاز مردم، یعنی هوای قابل تنفس، می‌داند اما دربارۀ اینکه چرا هیچ برنامه و قانونی در اجرای کاهش آلودگی هوا به موفقیت نمی‌رسد، وی، یکی از عوامل بسیار مهم را ثابت ماندن قیمت سوخت می‌داند که ارزانی آن موجب رشد بی‌رویۀ مصرف بنزین و وجود معابری پر از خودروهای شخصی و ترافیک شدید شده است.
این اظهارنظر معاون تحقیقات وزیر بهداشت، در نگاه اول، اظهارنظری از جنس دیدگاه دولتمردان به‌نظر می‌رسد، اما سؤال اینجاست: حتی اگر تمامی دولت‌ها به تعهدات برنامۀ جامع کاهش آلودگی هوا پایبند و در آن موفق بوده باشند، کدام برنامۀ موفق کاهش آلودگی هوا در کدام نقطۀ جهان، بدون ایجاد محدودیت جدی در تردد خودروهای شخصی، به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها، به جای استفاده از حمل و نقل عمومی به نتیجه رسیده است؟ بنابراین به‌جای آنکه افزایش قیمت سوخت را به‌گونه‌ای که هزینۀ تردد خودروهای شخصی به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها بسیار افزایش یابد، یک راه‌حل غیرعادلانۀ دولتی بدانیم، باید واقعیت پشت پردۀ ترافیک وحشتناک کلان‌شهرها را آگاهانه‌تر و منصفانه‌تر درک کنیم و به این بیندیشیم که به‌راستی ساخت چند بزرگراه و اتوبان دیگر، راه‌حل نجات ما از آلودگی هواست؟! و بدانیم که ما با سهم بالای خودروهای شخصی تک‌سرنشینمان در آلودگی هوا، به‌اندازۀ دولت‌هایی که قاطعانه عمل نکردند، در برابر ۳۰هزار مرگ سالانۀ هموطنان مسئول‌ایم!
نگاه سیاسی در تصمیمات کلان مایۀ تأسف است!
معاون تحقیقات وزیر بهداشت با توجه به روند افزایشی مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا، کوتاهی دولت‌ها و ادوار مجلس در افزایش قیمت سوخت و کاهش حجم خودروهای در حال تردد در معابرِ مملو از ترافیک و آلودگی هوای کلان‌شهرها را مایۀ تأسف و نشانۀ بی‌توجهی به سلامت شهروندان می‌داند و می‌گوید: حفظ سلامت مردم و داشتن هوایی سالم برای تنفس اولین اولویت است اما متأسفانه نگاه سیاسی حاکم بر تصمیمات کلان همواره مانع از توجه به اولویت‌ها شده است. همان‌گونه که تاکنون موفق به قطع یارانه‌های ۴۵هزار تومانی نشده‌ایم، یارانه‌ای که سودی را عاید این ملت نکرده و مانع رشد اقتصادی، به‌ویژه در بخش تولید ملی، شده است.
ایران در سر لیست ۵۸ کشور رتبه‌بندی شده براساس شاخص ترافیک
اشارۀ دکتر ملک‌زاده به واقعیت تلخ «سهم خودروهای شخصی به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها در آلوده‌سازی هوا» در حالی‌ست که نگاهی به شاخص ترافیک نشان می‌دهد غالب شهرهای بزرگ ایران جزو پرترافیک‌ترین شهرهای دنیا هستند، به‌طوری‌که ایران در سر لیست ۵۸ کشور رتبه‌بندی شده براساس شاخص ترافیک قرار دارد که از سوی سایت آماری نامبو (numbeo) ارائه شده است. شاخص ترافیک مورد استفاده در این سایت آماری ترکیبی از «زمان مصرف‌شده در ترافیک برای هر سفر»، «تخمین نارضایتی از زمان هدررفته در ترافیک»، «انتشار دی‌اکسیدکربن در ترافیک» و «ناکارآمدی‌های کلی در سیستم ترافیکی» است.
افزایش ۱/۵ درصدی مرگ‌ها
در حال حاضر مهم‌ترین آلاینده‌های هوای شهر تهران از نظر اثر بر سلامت، ذرات معلق هستند که در ایستگاه‌های سنجش به دو صورت PM۱۰ و PM۲.۵ اندازه‌گیری و گزارش می‌شوند.
شاید این گفتۀ معاون تحقیقات وزیر بهداشت دربارۀ ارتباط بین موارد مرگ روزانه و مواجهه با PM۱۰ و PM۲.۵ در مطالعات معتبر اپیدمیولوژیک نیز بتواند به درک ما از یک بحران جدی در حال وقوع کمک کند. بر این اساس، به‌ازای هر ۱۰ میکروگرم در متر مکعب افزایش در غلظت ۱۰ PM و۲٫۵ PM به‌ترتیب به‌طور متوسط حدود ۰٫۷۴ و ۱٫۵ درصد به موارد مرگ افزوده می‌شود.
به‌گفته وی، در ۱۰ سال اخیر، میانگین سالانۀ غلظت PM۱۰ در تهران از ۸۰ میکروگرم بر متر مکعب (استاندارد ملی ۲۰ میکروگرم بر متر مکعب) کمتر نشده است! و این درحالی‌ست که بیش از دو سوم این آلاینده به منابع متحرک نسبت داده می‌شود.
تغییرات ژنتیکی در اثر آلودگی هوا
رئیس پژوهشکدۀ بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، به افزایش بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی و عروقی، کبد چرب و شیوع سرطان‌ها در درازمدت به‌خصوص سرطان ریه اشاره کرده است و در همین باره نتایج یافته‌های محققان مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و دانشگاه علوم پزشکی تهران را مطرح می‌کند. بررسی بر روی شماری از افراد شاغل در نیروی انتظامی، نشان داده است که آلودگی هوا با ایجاد تغییرات ژنتیکی و تغییر در نحوۀ بیان و عملکرد ژن‌ها تغییراتی جدی در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌کند و در کوتاه‌مدت، احتمال بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی و در درازمدت خطر ابتلا به سرطان‌های مجاری تنفسی به‌خصوص ریه را افزایش می‌دهد و آنها را مشابه افراد مبتلا به آسم می‌کند.
وی نتایج مطالعه‌ای با هدف کمّی‌سازی اثرات بهداشتی شش آلایندۀ PM۱۰، PM۲.۵، NO۲، SO۲، O۳ و CO در هوای شهر تهران در سال۱۳۹۰ را یادآور می‌شود که براساس آن بیشترین سهم اثرات بهداشتی منتسب به آلاینده‌های هوا در شهر تهران مربوط به ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ و متوسط کل مرگ منتسب به PM۲.۵ و PM۱۰ در سال ۱۳۹۰ به‌ترتیب حدود ۲۳۱۸ و ۲۱۴۲ مورد بوده است. این میزان حدود ۴٫۷۴ و ۴٫۳۷ درصد از کل مرگ‌های شهر تهران (به‌استثنای مرگ ناشی از تصادفات) را به خود اختصاص داده است.
کیفیت هوا به استانداردها نرسید
دکتر ملک‌زاده از اینکه با گذشت ۱۵ سال و ۳ برنامۀ توسعه و با وجود تلاش‌هایی مثل حذف سرب از بنزین، اجباری‌کردن تولید خودرو با استاندارد یورو ۲، توقف تولید خودروهایی که قادر به رعایت استاندارد یورو ۲ نبودند و کنترل آلاینده‌های سرب و مونوکسید کربن توسط سازمان حفاظت محیط زیست، اما هیچ‌گاه کیفیت هوای کلان‌شهرها در حد استانداردهای سازمان جهانی بهداشت و استانداردهای ملی قرار نگرفت، ابراز تأسف می‌کند و می‌گوید: اولین مرحلۀ اساسی در توسعۀ برنامه‌های راهبردی موفقِ کنترل کیفیت هوا، آگاه‌سازی تصمیم‌گیران و عموم مردم از میزان اثرات بهداشتی آلودگی هواست.
راهبردهای کنونی، دیگر پاسخگو نیست
شاید گزارش تکان‌دهندۀ «کمیسیون آلودگی و سلامت لنست» را خوانده باشید. این گزارش از آمار هراس‌‌انگیز مرگ‌ومیر در اثر آلودگی هوا خبر می‌دهد: ۹ میلیون مرگ زودرس تنها در سال ۲۰۱۵ و نیز مرگ سالانه ۱۲/۵ میلیون نفر در جهان در اثر علل قابل پیشگیری زیست‌محیطی! اما این آمار همۀ واقعیت پنهان آلودگی هوا نیست.
دکتر ملک‌زاده، به نکتۀ بسیار مهمی در همین زمینه اشاره می‌کند که کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است و آن لزوم تغییر در سیاست‌های راهبردی است. زیرا همان‌طور که کمیسیون لنست گزارش کرده است، راه‌هایی که برای تهدیدهای بهداشتی و زیست‌محیطی وجود دارند، در زمان کنونی مناسب نیستند و ما به رویکردی متفاوت و استراتژی‌های بهتر برای کنترل آلودگی هوا نیاز داریم، به‌طوری که از پیشرفت شرایط محیطی و اجتماعی که باعث جلوگیری از ایجاد و گسترش بیماری‌ها می‌شود، اطمینان حاصل کنیم. در توسعۀ شهری باید شهرها را به‌عنوان مراکز بهداشت و سلامتی درنظر گرفت. همچنین سیاست‌های خاص ازقبیل انرژی، برنامه‌ریزی شهری، حمل‌ونقل و زیرساخت‌ها باید با اهداف صحیح و ملموس سلامت و محیط زیست طراحی و اجرا شوند.
دولت‌ها، گرفتار تعارف با مردم و سیاسی‌کاری
دکتر ملک‌زاده بر لزوم تشکیل شبکۀ ملی برای ارتباط شهرهای آلوده به شبکۀ مرکزی و رصد آنها قبل از بروز بحران و استفاده از تجربیات کشورهایی که مسیر کاهش آلودگی هوا را با موفقیت پیموده‌اند، تأکید می‌کند و می‌گوید: اگر دولت موفق به کاهش آلودگی هوا در پایتخت شود، قطعاً در کشور نیز به موفقیت دست می‌یابد. اما باید گفت متأسفانه دولت‌ها در کشورداری دچار تعارفات با مردم و گرفتار سیاسی‌کاری در تصمیمات مهم راهبردی هستند و تا وقتی وضعیت چنین است و در اجرای مصوبات قاطع نیستیم، موفقیتی در کنترل کیفیت هوا نخواهیم داشت.
کاهش آلاینده‌ها با انجام معاینۀ فنی
کاهش فواصل زمانی معاینۀ فنی خودروها به ۶ ماه نیز از آن نکاتی است که همۀ ما شهروندان خودروسوار در برابر آن مقاومت سرسختانه‌ای داریم. ما حاضریم هزینه‌های کمرشکن بیماری‌های حاصل از آلودگی هوا که ستون بسیاری از زندگی‌ها را فروریخته است، بپردازیم اما درکی عمیق‌تر از اینکه انجام معاینۀ فنی دست‌کم موجب کاهش ۲۵ درصدی (!) آلودگی هوا خواهد شد نداشته باشیم. تحقیقات نشان می‌دهد که انجام صحیح معاینۀ فنی خودروها می‌تواند سالانه مواد آلاینده را به میزان ۴۲۵ هزار تن کاهش دهد اما با وجود اطلاع‌رسانی، مردم استقبال گرمی از این مراکز نمی‌کنند.
قاطع عمل نکردیم
«محدودۀ طرح ترافیک» که روزی نقطۀ امیدبخشی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا بود، نیز امروزه از آن دست سیاست‌هایی است که معاون تحقیقات وزیر بهداشت معتقد است در اجرای آن قاطعانه عمل نمی‌کنیم و تأثیر لازم را در کاهش آلودگی هوا ندارد.
موتورسیکلت‌ها در طرح محدودیت تردد خودروهای شخصی
درنتیجۀ محدودیت ورود خودروهای شخصی به معابر، باید فکری جدی برای انبوه موتورسیکلت‌هایی کرد که احتمالاً در ترددهای شهری جایگزین خودروهای شخصی خواهند شد.
این موضوعی است که دکتر ملک زاده بر آن تأکید می‌کند، درحالی‌که به‌گفتۀ مسئولان ترافیک ایران، حجم آلایندگی موتورسیکلت‌ها چندین برابر خودروهاست. موتورسیکلت‌های بی‌کیفیتی که با قیمت‌های نازل به‌صورت انبوه تولید می‌شوند و بدون هیج محدودیتی در حال ترددهای بسیار پرآسیب هستند.
افزایش قیمت سوخت و توسعه حمل و نقل عمومی
دکتر ملک‌زاده، افزایش قیمت سوخت و محدودیت شدید تردد خودروهای شخصی، به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها، و هزینه‌کرد سود حاصل از افزایش قیمت سوخت برای توسعۀ حمل‌ونقل عمومی را مؤثرترین راه رهایی شهروندان از آلودگی هوا می‌داند.
متأسفانه در ایران دولت‌ها حاضر بوده‌اند وام خرید خودرو را به‌آسانی به مشتریان بدهند و به نفع خودروسازان، هوای مورد نیاز مردم را بسوزانند اما روند توسعۀ حمل‌ونقل عمومی بسیار کند و غیرقابل قبولی را دنبال کنند.
دوچرخه‌سواری در شهرها
دوچرخه‌سواری که مورد علاقۀ بسیاری از شهروندان است، از موضوعات پرچالشی است که اگر زمینۀ شهری و فرهنگی استفاده از آن فراهم شود، نقش بسیار مؤثری در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت، به‌طوری که امروزه بسیاری از کشورها در سطح مقامات بالا به ترویج فرهنگ استفاده از آن می‌پردازند.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت خطاب به دولت و شهرداران تأکید می‌کند باید فکری فوری برای ایجاد شرایط دوچرخه‌سواری شهروندان کنند زیرا علاوه بر کاهش شدید آلودگی هوا، موجب افزایش تحرک بدنی مردم و کاهش بیماری‌های مزمنی می‌شود که متأسفانه شمار آنها در کشور روزبه‌روز در حال افزایش است.
راه رهایی از ترافیک‌های خودساخته، ما هستیم
با وضعیتی که کلان‌شهرهای کشور در آلودگی هوا طی سالیان طولانی داشته‌اند و بیش از ۵۰ درصد روزهای سال را در شرایط ناسالم برای گروه‌های خاص سپری می‌کنند، با دوری دولت‌ها از اهداف برنامه‌های کاهش آلودگی هوا و وضعیت خارج از آستانۀ تحمل ترافیک کلان‌شهرها که ضمن تهدید جدی سلامتی، پرخاشگری، خشونت و تعرض به حقوق یکدیگر را در سطح شهرها دامن زده است، مردم باید خود آستین‌های همت را برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی بالا بزنند. اکنون هیچ بهانه‌ای، حتی مشاهدۀ بی‌عدالتی‌ها و عدم تمکین از قوانین توسط دولتی‌ها، نباید ما را به درۀ مرگ ناشی از آلودگی هوا نزدیک کند. لندن دیروز را با لندن امروز مقایسه کنید. تبدیل تهران به شهری پاکیزه، کار سختی است اما نیازمند شجاعت دولت و تحمل یکایک ماست.
بریتانیا – ۱۹۵۲: مرگ ناگهانی ۴هزار تن تنها طی ۵ روز در مه‌دود بسیار غلیظی که لندن را در بهت فرو برد. مصرف بیش از اندازۀ زغال‌سنگ در سرمای هوا، حادثه‌ای بی‌سابقه در تاریخ آلودگی هوا رقم زد و جهان را چنان شوک‌زده کرد که هنوز پس از ۶۵ سال، مثالی عبرت‌آموز برای کشورهاست. تحقیقات بعدی نشان داد که شمار مرگ‌های ناشی از این فاجعه، به ۱۲ هزار تن رسید و ۱۰۰ هزار تن را بیمار کرد. افکار عمومی بریتانیا این رخداد را فراموش نکرد و پارلمان را تا تصویب قانون هوای پاک تحت فشارقرار داد.
ایران – ۲۰۱۶: ۳۶۰ هزار مرگ (۲۱۹ هزار مرد و ۱۴۱ هزار زن) رخ داده که معادل ۴۴۳ مورد مرگ به‌ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است. اما چه میزان از این مرگ‌ها ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا بوده‌اند؟ آمارهای دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات وزارت بهداشت ایران، در این باره بسیار تکان‌دهنده و تأسف‌بار است: به‌گزارش معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ایران شامل ۲۹ هزار و ۵۰۰ (۸ درصد کل مرگ‌ها) بوده است که از این بین سهم بیماری‌های قلبی عروقی۲۱ هزار و ۸۴۷ مرگ (۶٫۰۶ درصد)، بیماری‌های تنفسی مزمن۳۴۲۱ مرگ (۰٫۹۵ درصد)، سرطان‌ها ۱۶۰۴ مرگ (۰٫۴۴ درصد) و سایر، ۲ هزار و ۷۱۷ (۰٫۷۵ درصد) است.
منبع: روزنامه اطلاعات