چه شخصی یا نهادی باید پاسخگو باشد؟
دکتر علی‌اکبر گرجی: موضوع آزار و اذیت کودکان متکدی تأسف‌برانگیز است
«۹۰درصد از کودکان متکدی مورد آزار قرار می‌گیرند». این خبر را دیروز، مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران اعلام کرد. در حالی که بسیاری از خبرگزاری‌ها، این درصد را برای کودکان کار در نظر گرفته بودند، رضا قدیمی مدیر عامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران این آمار را فقط برای کودکان متکدی اعلام کرد. هرچند کودکان متکدی بخشی از کودکان کار را تشکیل می‌دهند، ولی این میزان از آزار و اذیت که به طرق مختلف انجام می‌شود، خبری بسیار نگران‌کننده و جدی است. فارغ از اینکه در چند هفته‌ی گذشته، شهرداری تهران با کمک نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی اقدام به جمع‌آوری و بعضاً دستگیری کودکان خیابانی نمود، به نظر می‌رسد رسیدگی به وضعیت حساس و خطرناک این قشر از جامعه نیازمند پیگیری‌ها و اقدامات مؤثرتر مسئولین ذی‌ربط خواهد بود. داتیکان در گفتگو با دکتر علی‌اکبر گرجی، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی این موضوع را مورد بررسی قرار داد.
دکتر گرجی در ابتدا در پاسخ به این سؤال که در موارد اینچنینی، آیا دادستان باید به مسأله ورود کند یا خیر؟ گفت: «آنچه مشخص است این است که آزار و اذیت یک عمل مجرمانه محسوب می‌شود و هنگامی که از این دست از اعمال مجرمانه رخ می‌دهد، دادستان هر شهری مکلف به شروع به تعقیب است. در حقیقت دادستان‌ها، اصلی‌ترین وظیفه‌شان صیانت از مسأله امنیت و نظم عمومی جامعه است.»
این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: «کودک‌آزاری و اساساً سوءاستفاده‌های ناجوانمردانه از کودکان، از مصادیق بارز اخلال در نظم و آسایش امنیت عمومی است و بی‌تردید دادستان در این خصوص وظایفی دارد و مکلف است اگر مستقیماً شاهد چنین امری است، تعقیب را آغاز کند و اگر هم گزارشی به وی داده شده اقدامات لازم برای تعقیب را انجام دهد. از این رو دادستان باید زمانی که جرمی علیه کودکان رخ می‌دهد به مسأله ورود کند و برخوردی جدی با مجرمین انجام دهد.»
گرجی در ادامه به این مسأله پرداخت که اساساً برخورد کیفری با چنین موضوعاتی، آخرین مرحله است. بنابراین باید اقدامات لازم انجام شود که موضوع به این مرحله نرسد. او ادامه داد: «قبل از اینکه به برخوردهای کیفری برسیم، به نظر می‌رسد که دیگر نهادهای متولی از جمله سازمان بهزیسیتی، شهرداری، آموزش و پرورش و برخی از نهادها و اصناف مسئول هستند و پیش از آنکه موضوع به دادستانی محول شود، وظیفه اصلی بر عهده این نهادها است.»
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران در پایان با ابراز تأسف از وقوع شرایط اینچنینی گفت: «ما باید شرمنده‌ی خدا، کودکان و این ملت باشیم که در یک جامعه‌ای با این همه ثروت و منابع طبییعی و انسانی، هنوز چنین اتفاق‌هایی می‌افتد. در واقع آنقدر ثروت‌های هنگفتی در کشور داریم که برای حل این آسیب‌های اجتماعی کافی است و اگر قطراتی از آنها به این سو هدایت شود و مدیران دردمند و دلسوز و عاقل نیز مسئولیت کار را بر عهده بگیرند، این مشکلات رخ نخواهد داد. به نظر من حل کردن بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، بسیار بسیار ساده است و فقط کافی است اراده وجود داشته باشد و مقداری از فسادهای موجود کم شود و منابع مالی و انسانی به این سمت و سو هدایت شوند. کافی است مدیریت عمومی کشور در این زمینه احساس مسئولیت جدی و جانانه داشته باشند و فقط ادعا نکنیم، زیرا ادعا کردن بهانه‌ای است که خریدار ندارد. چگونه است که ایرانی‌ها می‌توانند ویرانی‌های داخلی و خارجی را در اقسانقاط جهان ترمیم کنند ولی این مسائل را رها ساخته‌اند. همانطور که رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور گفته‌اند، در این زمنیه‌ها شعاردهی کافی‌ست و مسئولین و نظام مدیریتی باید با جدیت وارد عمل شوند.»
فرود نودهی – داتیکان