روایت یک زندانی از «وضعیت بد» زندان فشافویه + فایل صوتی
رسول هویدا پیراپزشک و از دراویش گنابادی که در بهمنماه سال ۱۳۹۶ در جریان انتقال یکی از دارویش حادثهی گلستان هفتم به بیمارستان بازداشت و به زندان منتقل شد در فایلی صوتی که در اختیار بیبیسی فارسی قرار گرفته از وضعیت نامناسب بهداشتی و درمانی این زندان میگوید.
آقای هویدا در بخشی از این فایل صوتی میگوید که هنگام ورود به زندان با توجه به شرایط دراویش که زخمی و مصدوم بودند اولین موردی که نظر او را جلب کرده شرایط «بسیار بد امکانات پزشکی» بوده است.
آقای هویدا در دادگاه انقلاب به ۷ سال حبس، ۲ سال تبعید به روستای زهک استان سیستان و بلوچستان و تحمل ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است.
این درویش گنابادی که دوران محکومیتش را در زندان فشافویه (زندان تهران بزرگ) میگذراند در مورد این زندان میگوید: «اینجا چهار زندان مجزا با بیش از ۱۵هزار زندانی دارد. امکانات پزشکی کم و اقلام دارویی بهشدت کم است و بهداری استریل نیست. پزشک و پرسنل درمانی کم داریم و غالباً شبها فقط یک پزشک برای کل زندان در شیفت است و دندانپزشک هم هر چند ماه یک بار به زندان میآید و با توجه به وجود بیماریهای واگیر و غیراستریل بودن محیط بهداری، من معمولاً به زندانیان توصیه میکنم که درد دندان را تحمل کنند و به دندانپزشک زندان مراجعه نکنند.»
او همچنین به موضوع تأخیر در اعزام زندانیان برای درمان به خارج از زندان یا حتی امتناع از آن اشاره میکند و میگوید از زندانیان تعهد کتبی گرفته میشود که در صورت ارسال به بیمارستان هزینهی بیمارستان را خودشان بپردازند.
بحث عدم رعایت قانون تفکیک جرائم از دیگر موضوعاتی است که آقای هویدا در این فایل صوتی به آن پرداخته است. موضوعی که در سالهای اخیر بارها دربارهی آن بحث شده است.
بر اساس آییننامه سازمان زندانها، زندانیان جرائم مختلف باید تفکیک شوند و زندانیان عقیدتی-سیاسی از زندانیان جرائم عادی جدا شوند.
آقای هویدا میگوید که جمعی از دراویش از جمله او در پی اعتراض به ضرب و شتم زنان درویش در زندان قرچک به بند عمومی فرستاده شدند.
زندان فشافویه (مجتمع ندامتگاهی تهران بزرگ)
این درویش زندانی میگوید: «اولین معضل در بندهای عمومی تراکم جمعیت بسیار بالای زندان است. براساس آییننامه سازمان زندانها حداقل فضای عمومی استاندرد برای هر زندانی ۱۱ متر مربع است، اما وضعیت به گونهای است که زندانیان تا داخل راهروهای بند و ورودی سرویسهای بهداشتی مجبور هستند بخوابند.»
به گفتهی او همین تراکم جمعیت در محیط بسته، کیفیت بد غذا و عدم تحرک مناسب باعث شده سادهترین بیماریها مانند سرماخوردگی به سرعت همهگیر شود.
مصرف انواع مواد مخدر در زندان از دیگر موضوعات مورد اشارهی آقای هویدا است.
آقای هویدا میگوید که مصرف مواد مخدر باعث رفتارهای پرخطر بین زندانیان میشود.
همچنین در زندانهای شماره ۱ و ۴ فشافویه، زندانیان مبتلا به اچآیوی و هپاتیت در میان زندانیان سالم هستند که این موضوع سلامت زندانیان ازجمله دراویش زندانی محبوس در این بندها را به خطر انداخته است.
رسول هویدا در این فایل صوتی میگوید: «گال، شپش، ساس و موش در زندان زیاد است و ما با این موجودات همزیستی داریم.»
بحث خشونت در زندان، دیگر مسئلهی مورد اشارهی این درویش زندانی است.
آقای هویدا به نزاعهای داخل زندان اشاره میکند و میگوید: «این درگیریها عموماً با استفاده از سلاح سرد و چاقوی دستساز است که موجب جراحت شدید و در مواردی مرگ میشود. در تازهترین مورد در زندان ۴، یک زندانی بر اثر نزاع در زندان فوت کرده است.»
«مشکل دیگر اقدام به خودکشی و خودزنی است. در این مدت بیش از ۱۰ مورد دیدهام. برخی به دلیل مشکلات مالی و خانوادگی و عدم رسیدگی مسئولان زندان به وضعیتشان دست به چنین کاری میزنند. سه مورد اقدام به خودکشی با دارو بود که خوشبختانه ناموفق بود. در زندان شماره ۴ یک مورد حلقآویز بود که منجر به فوت شد. در بهداری بودم و اینها مشاهدات شخصی من است.»
این زندانی همچنین میگوید که مسئولان زندان گاهی از بعضی زندانیان بندهای عمومی برای ارعاب و ضرب و شتم زندانیان سیاسی و عقیدتی استفاده میکنند. موضوعی که بارها توسط زندانیان دیگر به آن اشاره شده و مقامات قضایی تاکنون به این گزارشها واکنشی نشان ندادهاند.
برای تلفن زدن باید علفهای هرز حیاط زندان را با دست بکنیم
وضعیت زندانیان زن زندان قرچک نیز به گفتهی خود زندانیان نامناسب است. الهام احمدی درویش زندانی در زندان قرچک در خردادماه امسال با انتشار یک فایل صوتی در سایت مجذوبان نور دربارهی وضعیت نامناسب این زندان و از برخوردهای نامناسب زندانبانان گفت.
خانم احمدی با اشاره به اینکه مقامات زندان به وضعیت زندانیان زن درویش رسیدگی نمیکنند گفته بود: «میگویند دکتر کشیک ندارند. سه ماه است که میگویند دستگاه دیابت خراب است. دستگاه فشار هم همیشه عدد ۱۲ را نشان میدهد، درحالیکه یکی از زنان درویش فشار خون دارد و هر چه میگوییم میگویند مشکلی ندارد.»
زنان درویش زندانی
این درویش زن زندانی با اشاره به برخورد نامناسبی که با ۱۱ زن درویش در زمان پذیرش در زندان قرچک صورت گرفته، گفته بود: «از ما پرسیدند شوهر دارین؟ حالا شوهر دارین شما با مردهای دیگر رابطه ندارین؟ چرا دوست پسر ندارین؟»
خانم احمدی همچنین گفته بود: «به ما میگویند اگر میخواهیم تلفن بزنیم علفهای هرز حیاط را با دست بکنیم وَاِلا هواخوری قطع میشود. اینجا ویلچر که میخواهیم میگویند درب بطری جمع کنید تا به شما ویلچر بدهیم.»
او با اشاره به نبود تغذیهی سالم در زندان همچنین گفته بود: «در زندان قرچک آب شیرین وجود ندارد و باید آب معدنی تاریخگذشته بخوریم. اوضاع واقعاً بد است.»
بر اساس آمار رسمی، ایران بیش از ۲۰۰هزار نفر زندانی دارد. هرچند برخی از فعالان حقوق بشر میگویند که این تنها آمار رسمی و مربوط به زندانهای ثبتشده است و مشخص نیست در بازداشتگاهها و نهادهای مختلف چه تعدادی در بازداشت بهسر میبرند. بحث وضعیت نگهداری زندانیان اعم از سیاسی و عادی بارها مورد توجه فعالان حقوق بشر قرار گرفته است.
مقام های قضایی ایران هم در مواردی به مشکلات زندانها اذعان کردهاند و آن را ناشی از تعداد زیاد زندانیان دانستهاند. از نظر آنها، محکوم کردن مجرمان به مجازاتهای جایگزین زندان ازجمله راهحلهای این معضل است. قوه قضائیه ایران اعلام کرده که امسال بهمناسبت چهلمین سالگرد انقلاب قصد دارد تعداد زیادی از زندانیان را عفو و آزاد کند، اما این عفو شامل زندانیان سیاسی، امنیتی و اقتصادی نخواهد شد.
فایل صوتی کامل گزارش رسول هویدا درویش زندانی را در اینجا بشنوید: