بعد از اینکه خشونت دولتی افزایش یافت، مردم ایران با خلاقیتی که دارند، راههای مختلفی برای ابراز مخالفت و اعتراض خودشان پیدا کردند. یکی از این راهها که مسالمتآمیزترین شیوه ممکن هم بود، این است که مادرانی که فرزندان گمشده دارند و یا فرزندانشان در جریان انتخابات اخیر به قتل رسیدهاند یا در زندانند، هر هفته شنبهها از ساعت هفت تا هشت بعد از ظهر در یکی از پارکها دور هم گرد میآیند درحالتی که لباس سیاه به علامت عزاداری پوشیدهاند و با سکوت.
زنانی که خود را همدرد این زنان میدانند، به آنها ملحق میشوند.
نیوشا بقراطی توسط
«زنان آزاده جهان، برای قربانیان ایران، سیاه برتن کنید!» شيرين عبادی، حقوقدان و برنده جايزه صلح نوبل، با انتشار فراخوانی نوشته است «از زنان آزاده جهان دعوت میکنم هر شنبه از ساعت هفت و هشت بعداز ظهر با گردهمایی در يکی از پارکهای شهر خود با پوشيدن لباس سياه و با لبان خاموش، با مادران عزادار ايرانی همدردی کرده و صدای آنهان را به گوش جهانيان برسانند.»
خانم عبادی در اين فراخوان با اشاره به قربانيان اعتراضات دو ماه گذشته به نتايج انتخابات رياست جمهوری اعلام کرد که «مادرانی که فرزاندان خود را از دست داده ان يا جگر گوشههاشان هنوز جزو مفقودين بوده و يا در زندانها به سر میبرند. کميته مادران عزادار ايرانی را تشکيل دادهاند.»
شیرین عبادی هم اکنون در آمستردام به سر میبرد، به راديو فردا میگوید مردم معترض به نتيجه انتخابات به خيابان آمدند تا به طريقی مسالمتآميز اعتراض خود را بيان کنند، اما جواب آنها گلوله بود و چوب و چماق. اکنون مسالمتآمیزترین واکنش، میتواند، رفتن به محلهای عمومی مانند پارکها در سکوت، و بر تن کردن لباس سیاه برای از دسترفتگان باشد.
رادیو فردا: خانم عبادی، از دلایل خود برای صدور این فراخوان بگویید.
شیرین عبادی: بعد از اینکه خشونت دولتی افزایش یافت، مردم ایران با خلاقیتی که دارند، راههای مختلفی برای ابراز مخالفت و اعتراض خودشان پیدا کردند. یکی از این راهها که مسالمتآمیزترین شیوه ممکن هم بود، این است که مادرانی که فرزندان گمشده دارند و یا فرزندانشان در جریان انتخابات اخیر به قتل رسیدهاند یا در زندانند، هر هفته شنبهها از ساعت هفت تا هشت بعد از ظهر در یکی از پارکها دور هم گرد میآیند درحالتی که لباس سیاه به علامت عزاداری پوشیدهاند و با سکوت.
زنانی که خود را همدرد این زنان میدانند، به آنها ملحق میشوند. این شیوه اعتراض بسیار مسالمتآمیز و در عین حال باعث جلب همدردی همه مردم میشود. هرچند که تاکنون مورد بیمهری حکومت قرار گرفتهاند، چند بار به آنها حمله شده، سعی کردند که هرکس که روز شنبه با لباس مشکی در پارک است، کتکش بزنند؛ چند نفر دستگیر شدهاند. ولی در عین حال چون شیوه مسالمتآمیزی است، هزینهاش کمتر است.
رادیو فردا: خانم عبادی، شما در این فراخوان و ابراز همدری که منتشر کردید، اشاره کردید به تعداد کشتهشدگان حوادث اخیر که اشاره کردید اول هشت نفر اعلام شدند، ۱۱ نفر و ۲۰ نفر و کماکان این آمار دارد بالاتر میرود. آیا شما، کانون مدافعان حقوق بشر تا کنون توانستهاید آماری به دست بیاورید و اطلاعاتی در این مورد کسب کنید؟
شیرین عبادی: متأسفانه آمار دقیقی از تعداد افرادی که در جریان حوادث اخیر جان خود را از دست داده اند، در دست نیست. یکی از اعتراضات من همین است. چرا دولت اطلاعرسانی نمیکند و چرا جنازهها را بیش از ۲۵ روز است که در سردخانهها نگهداری میکنند و تحویل خانوادهها نمیدهند. نمونهاش سهراب اعرابی بود که بعد از گذشت تقریبی ۲۵ روز تازه خانواده را صدا کردند و اجازه دادند که آلبوم کشتهشدگان را ببینند و نشانی از فرزند گمشده پیدا کنند…
رادیو فردا: که توی همان آلبوم هم ۵۰ تا ۶۰ تا، آنطور که مادر سهراب اعرابی گفته بود، عکسهای مربوط به اجساد را مشاهده کرده بودند.
شیرین عبادی: بله متأسفانه همین طور است. حدود ۵۰ عکس گزارش شده که در آن آلبوم بوده است. ضمناً توجه داشته باشید این آلبوم مخصوص تهران است. یعنی در شهرستانها هم این اتفاق افتاده. بنابراین آنچه که مورد اعتراض است، این است که چرا دولت این چنین خشونتی به خرج داد که تظاهرات مسالمتآمیز اینقدر کشته بدهد؟
بعد حالا که جوانان مردم بیگناه کشته شدهاند، چرا فوراً به خانوادهها خبر ندادید؟ چرا مدتی صبر کردید و بعد چرا از آنها تعهد میگیرید که به کسی نگویند که در چه تاریخی و چگونه کشته شده؟ چرا هرگونه مراسمی را برای یادبود این عزیزان ممنوع کردهاید؟
اینها تمام، مسائلی است که مورد اعتراض کمیته مادران عزادار است و اعتراض به همینگونه مسائل باعث شده که شنبهها ساعت هفت تا هشت بعد از ظهر در یکی از پارکهای شهر گرد هم بیایند. این مخصوص تهران نیست. در شهرستانها هم شروع شده و باید بگویم که در سرتاسر دنیا هم دارد شروع میشود.
مثلاً در ایتالیا کمیته همدردی با مادران عزادار شروع شده، در آلمان به همچنین، و به تدریج به سایر شهرها میرسد. زنانی که خود مادر هستند، زنانی که دلسوزند، زنانی که مخالف چنین خشونتهایی هستند، به نشانه همدردی با زنان عزادار ایرانی ساعت هفت تا هشت شنبهها با لباس مشکی، در هر شهری که هستند، در پارک دورهم جمع میشوند و یاد جوانان ایرانی را که به خاطر آزادی و دموکراسی جان عزیز خود را از دست دادند، گرامی میدارند.
رادیو فردا: خانم عبادی در ضمن چون اشاره شد به ۵۰ عکس، همانطور که اشاره کردید، آن تعداد عکس مربوط به تهران بود. با یک توضیح که مربوط به کسانی بود که بینام و نشان بودند. وگرنه یک تعداد دیگری هم به خانوادهشان اطلاع داده شده بود و خانواده اطلاع داشتند. طبیعتاً عکس آنها در بین این ۵۰ تا نبود. یعنی بازهم تا آنجا که ما متوجه شدیم، در برگیرنده تمام عکسها نیست. اما به حرکتهای جهانی اشاره کردید. دو حرکت جهانی هم پیش رو داریم. یکی اعلام اعتصاب غذایی بود که از طرف آقای گنجی اعلام شد و بعد از طرف اقشار مختلف از آن حمایت شد، که قرار است ۲۲ ژوئیه باشد و یکی هم ۲۵ ژوئیه از طرف تعدادی از نهادهای حقوق بشری. شما فکر میکنید که این حرکتهای جهانی، اولاً خاستگاهش کجاست و بعد تأثیرش بر حرکت داخل ایران چه خواهد بود؟
شیرین عبادی: این حرکتهای جهانی نشان میدهد که علیرغم خشونت و سرکوب دولتی که در ایران وجود دارد، اعتراضهای مردم به قوت خود باقی است. این حرکتهای بینالمللی نشان میدهد که اوضاع ایران برخلاف آنچه که دولت سعی میکند به دنیا نشان بدهد، هنوز آرام نیست و ما در بحران بسر میبریم. این حرکتها نشان میدهد که مردم ایران در دنیا تنها نیستند.