Search
Close this search box.

معرفی برگزیده کتابهای شاهنامه و دیوان شمس

rumiبراي جوانان، شتابزدگان، تنگ وقتان خواندن اين اثر فرصت غنيمتي خواهد بود كه همه شاهنامه را مختصراً يكبار بخوانند و تصويري كلي و شيرين از حيات قهرمانان افسانه بزرگ تاريخ ايران به چنگ آورند.
برگزيده شاهنامه فردوسي، احمدعلي رجايي بخارايي، به كوشش: كتايون مزداپور، ناشر: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، چاپ چهارم: 1388، 150 صفحه .

shahnameh كتاب برگزيده شاهنامه فردوسي از سوي شادروان احمدعلي رجايي بخارايي اديب و پژوهنده شاهنامه و همچنين راوي پرشور داستان‌هاي شاهنامه تهيه شده است. اين اثر دربردارنده داستانهاي اصلي شاهنامه تا هنگام مرگ رستم است.

كتايون مزداپور كه كار بازشناسي اين نسخه، رفع غلط‌هاي چاپي آن، هماهنگي اشعار با چاپ‌هاي معتبر شاهنامه و افزودن موخره كوتاه پس از مرگ رستم تا آخر شاهنامه را به عهده داشته مي‌گويد: «براي جوانان، شتابزدگان، تنگوقتان خواندن اين اثر فرصت غنيمتي خواهد بود كه همه شاهنامه را مختصراً يكبار بخوانند و تصويري كلي و شيرين از حيات قهرمانان افسانه بزرگ تاريخ ايران به چنگ آورند. ص13» احمدعلي رجايي با بازگويي صورت رشته حكايات و ذكر اشعار ناب و آميختن نثر به آن قصه را كوتاه مي‌كند و در اختيار علاقمندان قرار مي‌دهد.
******
منتخباتي از ديوان شمس، رينولد. الن. نيكلسون، حسن لاهوتي، ناشر: نامك، چاپ دوم: 1386، 432 صفحه.

rumiاين اثر دربردارنده چهل و هشت غزل از ديوان شمس است كه نيكلسون بعنوان يكي از اعضاي هيأت علمي كالج ترينيتي بدان پرداخته است. وي مجموع اين چهل و هشت غزل را از روي نسخه آقاي اي.جي.براون چاپ تبريز انتخاب نموده است و در سال 1894 با نسخه معتبري از ديوان شمس كه در كتابخانه ملي وين نگهداري مي‌شد مقابله كرده است. و پس از آن نيز به سراغ مقابله با نسخه دانشگاه ليدن و نسخه‌هاي خطي موزه بريتانيا و جاهاي ديگر رفته است. نيكلسون در ترجمه اشعار اين اثر كوشيده است به گفته خود ادعاي صحت و هنر را باهم تلفيق كند. ترجمه وي از اشعار، منثور است زيرا به زعم وي در شعر انگليسي نمي‌تواند مفهوم لغوي شعر شرقي را كلمه به كلمه منتقل سازد، بي‌آنكه بي‌سروته و خنده‌دار ژاژخايد، مترجم شعر بايد يا پاي‌بندي كلي به معاني موردنظر شاعر را شعار خود سازد يا از سر لفظ و عبارت برخيزد و جان كلام را در شعر اصلي بيابد و آن را از نو در قالبي شايسته بريزد. ص24» پس از مقدمه مترجم و پيشگفتار مولف، نيكلسون مقدمه‌اي نيز درباره مولوي نگاشته و درباره اصل و نسب و روزگار او سخن گفته است. همچنين به اختصار به موضوعاتي مانند آراء مكتب تصوف، نسخه‌هاي چاپي از ديوان شمس مانند نسخه چاپ تبريز، نسخه لكهنو و اسوَهل روزن ويگ و… پرداخته است. غزليات گزيده با غزل «اگر تو عاشقِ عشقي و عشق را جويا، بگير خنجرِ تيز و ببُر گلوي حيا. ص64» آغاز مي‌شود. شيوه كار مولف به اين ترتيب است  كه ابتداي  هر غزل به ارائه وزن عروضي آن مي‌پردازد چنان كه براي غزل فوق آمده است «مُجتَثِ مَثَمَّنِ مخبونِ مقصور» سپس ترجمه انگليسي غزل را در صفحه مقابل آورده و همچنين در پاورقي گزارش مقابله و اختلاف اين غزل در نسخه‌هاي مختلف ذكر شده است. بخش دوم اثر دربردارنده توضيحات مولف و مترجم است كه ابيات و واژگان آن كاملاً شرح شده است. كتاب همچنين دربردارنده دو ضميمه است. ضميمه 1، قسمت‌هاي تمثيلي ديگري از ديوان شمس همراه با فهرست اشارات تاريخي و سرگذشت را ارائه مي‌كند و ضميمه2 ترجمه چند غزل به نظم انگليسي است.