جامعه مدنی جامعه‌ای است متناسب با روزگار و زمان ما؛ ما به عنوان ایرانی و مسلمان و کسی که سابقه تاریخی و فرهنگی داریم طبیعی است که وقتی درباره جامعه مدنی هم صحبت می‌کنیم ارزش‌ها و اصول اسلامی و فرهنگی مورد نظرمان هم
جرس: رئیس‌جمهور سابق کشورمان با تاکید بر اهمیت بالای شوراها در تمرکز زدایی از قدرت به ارائه راهکارهایی از جمله بسط شوراها، تبدیل شوراها به پارلمان‌های محلی، انتخابی شدن شهرداران کلان شهرها و اختصاص درصدی در آمد نفت به شوراها و شهرداری‌ها برای کارآمدتر شدن شوراهای شهر و روستا پرداخت
به گزارش کلمه، حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی دردیدار با جمعی از نمایندگان شوراهای اسلامی شهرهای مختلف کشور با اشاره به اصل یکصدم قانون اساسی که اصل شوراهاست واصل یکصد و یکم که درباره شورای عالی استان‌ها و گسترش شوراهاست سخن خود را آغاز کرد.
وی گفت:« به نظرم اصل یکصدم تا یکصد و ششم از اصل‌های مهم قانون اساسی است و با کمال تاسف از اول انقلاب با اینکه شوراها بسیار مورد اهتمام و توجه بود و در قانون اساسی هم آمد اجرای اصول مربوط به آن معطل مانده بود وبا اهتمام جدی و پیگیری در دولت هفتم این مهم تحقق یافت.»
رئیس دولت اصلاحات افزود:« یکی از شعارهای ما بسط و تحقق جامعه مدنی در کشور بود، جامعه مدنی جامعه‌ای است متناسب با روزگار و زمان ما؛ ما به عنوان ایرانی و مسلمان و کسی که سابقه تاریخی و فرهنگی داریم طبیعی است که وقتی درباره جامعه مدنی هم صحبت می‌کنیم ارزش‌ها و اصول اسلامی و فرهنگی مورد نظرمان هم لحاظ شده است.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد:«معتقدیم با توجه به اهمیتی که اسلام به مردم و حقوق آنها می‌دهد و تاکید بر حاکمیت انسان بر سرنوشت خود که جزء اصول برجسته قانون اساسی است(اصل ۵۶) تحقق جامعه مدنی تقلید از آنچه در دنیای غرب رخ داده نیست.»
وی تصریح کرد:« اینکه مردم محور کار باشند، مردم ارباب خودشان باشند و درباره خود تصمیم بگیرند و آزادی‌های لازم را داشته باشند را کاملا می‌توان از متن دین و رویکرد بزرگان دینی ما استنباط کرد.»
رئیس جمهور سابق کشورمان یادآور شد:« در قانون اساسی ما لوازم استقرار جامعه مدنی آمده است و به همین دلیل همه امور به انتخابات واگذار شده و همه آنهایی که نوعی اختیارات و قدرت پیدا می‌کنند شرطش آن است که از مردم این نمایندگی را گرفته باشند، از رهبری گرفته تا ارکان دیگر نظام و این مساله مهمی است.»
به گزارش روابط عمومی دفتر سید محمد خاتمی؛وی تاکید کرد:« از بهترین کارها برای اینکه جامعه، جامعه‌ای زنده و مورد احترام باشد و برای خودش تصمیم بگیرد، اجرای اصل شوراهاست که هم مساله حاکمیت مردم بر سرنوشت خود را تا دورافتاده‌ترین نقاط کشور بسط می‌دهد و هم سبب می‌شود جلوی تمرکز مطلق مدیریت در جامعه بگیرد.»
وی با بیان اینکه «بسط مدیریت و جلوگیری از تمرکز آن در جامعه بسته به این است که دیدگاه اصولی درباره جایگاه ؛ پایگاه و منشا قدرت چیست؟»، اظهار داشت:« آیا قدرت امری است که بدون رضایت مردم از بالا به پایین تحمیل می‌شود و جامعه مجبور به اطاعت مطلق از آن است یا اینکه ریشه و منشا قدرت درخود جامعه است و آن کسی که اختیارات، مدیریت و اقتداری می‌یابد آن منشا قدرت را نمایندگی می‌کند؟»
رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد:« سئوال مهم این است که آیا قدرت متمرکز است وهیچ نسبتی جز اطاعت مطلق از سوی مردم و هیچ مسئولیتی از سوی قدرت متمرکز وجود ندارد؟ یا اینکه قدرت امری است که میان جامعه منتشر است، یعنی صاحب قدرت یکایک افرادی هستند که در جامعه زندگی می‌کنند، منتهی برای اداره جامعه حتما نوعی محوریت و مرکزیتی لازم است والا هرج و مرج خواهد شد.البته این امر منافاتی بااین ندارد که از نظر اسلامی هم حاکمان باید دارای شرائط وی‍ژه‌ای باشند.»
رئیس بنیاد باران یادآور شد:« این قدرت منتشر، کسانی را بر می‌گزیند تا بر جامعه مدیریت کنند و طبعا اختیاراتی پیدا می‌کنند که لوازمی دارد، اولا واقعا باید اراده افراد تعیین کننده باشد که چه کسی در راس قدرت باشد و دوم اینکه قدرت متمرکز حتما باید تحت نظارت قدرت منتشر باشد تا از قدرت سوءاستفاده نشود.»
خاتمی با اشاره به اینکه «قدرت فسادآور است»، گفت:« البته برای ما مسلمانان و کسانی که به ارزش‌های الهی معتقد هستیم یک عامل درونی وجود دارد که قدرت به سوی فساد نرود و آن تقواست و ترس از خدا و عدالت؛ اما این کافی نیست.»
وی تصریح کرد:« اگر قدرت مطلق باشد و هیچ نظارتی بر آن نباشد و پاسخگویی وجود نداشته باشد امکان تصمیم‌گیری صاحبان قدرت تحت تاثیر هوی و هوس یا دست کم اشتباه هست، چون ما در زمان معصوم به سر نمی‌بریم و از حضور معصوم محرومیم، اگر بازخواستی نباشد ممکن است دست کم خطا و اشتباه صورت بگیرد و پافشاری بر روی آنها ممکن است زیان‌هایی برای جامعه داشته باشد.»
رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها تاکید کرد:« بنابراین علاوه بر تقوا و عدالت و ترس از خدا، ساز و کار نظارت بر قدرت و پاسخگویی حاکمان در برابر مردم از عوامل مهمی است که جلوی فساد ؛ انحراف واشتباه را می گیرد یا اگر اشتباه رخ داد قابل جبران خواهد بود.»
خاتمی با بیان اینکه «قدرت متعلق به مردم است و قدرت متمرکز از مردم نمایندگی می‌کند»، اظهار داشت:«انقلاب اسلامی ایران که به رهبری حضرت امام(ره) موفق شد و جمهوری اسلامی که افتخار ما و این انقلاب است تشکیل شد، این اصل که همه قدرت‌ها برآمده از اراده مردم هستند و همه چیز باید از مسیر انتخابات بگذرد از اصول بسیار روشن قانون اساسی است.»
وی ادامه داد:« شوراها امری است که قدرت را در سراسر کشور بسط می‌دهد، یعنی مردم در هر روستا، بخش، شهرو استان نماینده خودشان را انتخاب و مدیریت را تجربه می‌کنند.»
خاتمی یادآور شد:« بنده هم به عنوان انسان کوچکی که دلبسته به این نظام، انقلاب، مردم و کشور هستم، همیشه علاقه داشته‌ام که به اصل شوراها و همه اصول قانون اساسی عمل شود، حتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال ۷۶ و در جریان تدوین برنامه‌های دولت اجرای اصل یکصدم قانون اساسی و انتخابات شوراها مدنظرم بود.»
رئیس جمهور سابق کشورمان با بیان اینکه« اتفاقا یکی از راههای تمرکز زدایی از دولت تا ثروت و سیاست واطلاعات و همه امور و اینکه تصدی‌گری در انحصار آن نباشد؛ بسط شوراهاست»، گفت: « بنده هم با کمال میل این را پذیرفتم که آنچه را تصور می شود از اختیارات انحصاری دولت است در اختیار مردم قرار بگیرد و خودشان بتوانند اداره کنند و خوشبختانه این مساله مورد قبول قرار گرفت و انتخابات شوراها برگزار شد.»
وی ادامه داد:« من یادم هست این اقدام دولت اصلاحات چه انعکاس بزرگی در عالم داشت( چه در دنیای اسلام وچه در کل دنیا) و این چهره جمهوری اسلامی را زیبا نشان داد و الحمدالله امروز می‌بینیم که شوراها پایدار شده و طبعا منشا اثرات و برکات فراوان بوده است و انشالله خواهد بود .»
رئیس بنیاد باران تصریح کرد:« به نظر من شوراها باید به منزله پارلمان‌های محلی عمل کنند که قوه اجرایی آن شهرداری‌ها هستند هر چند معتقدم در کلان‌شهرها، شهردارها هم باید انتخابی باشند و به شوراها هم اختیارات کافی داده شود.»
خاتمی ادامه داد:«خدمات شهری را باید شامل خدمات آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، ورزشی و… بدانیم که از طریق شوراها و با کمک خود مردم بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.البته هیچ اشکالی ندارد که علاوه بر آنچه از خود مردم مستقیم گرفته می‌شود درصدی از درآمد نفت هم که متعلق به کل ملت است در اختیار شوراها و شهرداری ها قرار گیرد.»
رئیس دولت اصلاحات در مورد تجمیع انتخابات گفت:« تجمیع انتخابات امری کاملا منطقی است، این مساله در زمان ما هم مورد بحث بوده است، تعدد انتخابات هزینه‌های اجتماعی، سیاسی و مالی زیادی برای کشور و نظام دارد، البته این از افتخارات نظام جمهوری اسلامی است که تاکنون تقریبا همه ساله یک انتخابات برگزار کرده است ولی ساز و کاری که بتواند این مساله را جمع کند باید جستجو و اجرا کرد.»
خاتمی تاکید کرد:« تجمیع انتخابات بحث درستی است اما با توجه به اینکه سال آینده دوره شوراهای فعلی تمام می شود این زمزمه که فعلا انتخابات شوراها تا انتخابات مجلس شورای اسلامی تعطیل، که یعنی دو سال تعلیق و تعطیل شوراها در سراسر کشور؛ زمزمه نگران‌کننده‌ای است که امیدوارم درست نباشد والا به معنی بازگشت به عقب است واینکه اختیاراتی که متعلق به مردم است دوباره به دولت برگردد و این جفای به مردم و نظام جمهوری اسلامی است، باید سعی کرد این امر تحقق پیدا نکند.»
سیدمحمد خاتمی خاطر نشان کرد:« به نظر من خود نمایندگان مردم در شوراها چه در دوره فعلی و چه دوره‌های پیشین می‌توانند و باید به پاس افتخاری که از مردم یافته‌اند، خود بصورت سنجیده مدافع شوراها و حتی افزایش اختیارات آنها و خدمت بیشتر به مردم باشند.بهرحال برای تجمیع انتخابات ساز و کارهایی را می توان یافت که مستلزم تعلیق شوراها نباشد و ان شالله چنین خواهد شد.»