با این حال آنچه به قطعیت در این سرقت ها آشکار است این است که این نمی تواند یک دزدی بدون هماهنگی باشد و هر چه هست افراد و یا ارگان هایی در این امر شریک هستند
جرس: سازمان زیباسازی شهر تهران اعلام کرد: “چهار مجسمه به دلیل اجرای پروژه، اصلاح و یا آسیب‌دیدگی در اختیار این سازمان قرار دارد.” سردیس شهید “نواب”، اثر حسین علی عسگری به دلیل احداث تونل توحید برداشته شده و در اختیار سازمان زیباسازی است. همچنین سردیس “دانته”، اثر هنرمند ایتالیایی که در پارک شهر واقع در منطقه ۱۲ نصب شده بود به دلیل اصلاح پایه و مرمت آن برداشته شده و در اختیار شهرداری منطقه ۱۲ قرار دارد.
یلدا آراسته:
مجسمه “ابوسعید ابوالخیر”، اثر محمد بیگ زاده در میدان منیریه و سردیس “اقبال”، اثر حمید رضایی واقع در بوستان مشاهیر شهرری به دلیل آسیب دیدگی برداشته شده و برای مرمت در اختیار سازمان زیباسازی است.
و به این ترتیب تکلیف چهار مجسمه از یازده مجسمه ای که از تعطیلات نوروزی مفقود شده بودند سرانجام بعد از دو ماه مشخص شد .
هر چند که سرنوشت 9 مجسمه دیگر هنوز معلوم نیست و هنوز هم هیچ ارگانی مسولیتی حفاظت از آنها را بر عهده نگرفته است .
دزدی در تعطیلات
تعطیلات نوروز امسال تنها برای منازل کسانی که در سفر بودند خطرناک نبود. در این روزهای تعطیل پروژه دزدیده شدن مجسمه های شهر تهران کلید زده شد .
مجسمه برنزی “شهریار” از مقابل سالن تئاتر شهر ، مجسمه های برنزی “صنیع خاتم” از پارک ملت، “ستارخان” از خیابان ستارخان، “باقرخان” از خیابان شهرآرا، و دو مجسمه دیگر از خانه هنرمندان ایران دزدیده شد.
هر چند که مدیر مجموعه تئاتر شهر نتوانست به شکل دقیق زمان دزدیده شدن این مجسمه ها رابگوید اما اعلام کرد که احتمال می دهد که مجسمه شهریار در تعطیلات نورورز به سرقت رفته باشد.
با چه انگیزه ای ؟
از آنجایی که مجسمه ها از جنس فلزاتی بودند که قادر به آب کردن و استفاده در بازار بود، انگیزه این دزدی ها استفاده از مواد آن اعلام شد.
اما هنگامی که مجسمه های بزرگتری در روزهای هفته و شبانه از جایگاهشان ناپدید شدند، آن وقت تحلیل های دیگری هم بر این ماجرا صورت گرفت .
در اردیبهشت ماه اما دو مجسمه “شریعتی” در پارک شریعتی و “مادر و فرزند” در شهرک غرب به فهرست مجسمه های سرقت شده از سطح شهر تهران اضافه شدند.
به دنبال این سرقت مجتبی موسوی اعلام کرد که شهرداری به مقام های قضایی شکایت خوهد کرد تا ماجرا را پیگیری کنند.
به گفته او، سازمان زیباسازی شهرداری تهران مجسمه آماده نصب را به مسئولان منطقه تحویل می‌دهد و محافظت از این آثار بر عهده مسوولان، پلیس پارک ها و پیمانکاران محافظت از آن منطقه است.
چگونه می دزدند ؟
تا 14 اردیبهشت ماه یازدهمین مجسمه هم از سطح شهر تهران ناپدید شد . مجسمه برنزی پارک استقلال که منتخب دوسالانه مجسمه سازی در سال ۱۳۷۶ بود، ناپدید شد .
روح الله شمسی زاده، سازنده این مجسمه، به خبرگزاری مهر گفت: “بعد از شنیدن خبر سرقت مجسمه ها به فکر افتادم از وضعیت مجسمه ام آگاه شوم و وقتی به محل نصبش سر زدم، دیدم مجسمه سر جایش نیست.”
آقای شمسی زاده گفت که میلگردی به طول یک متر در پایه مجسمه قرار داده بوده است.
به گفته او، این مجسمه نیم تن وزن، ۲ متر و ۲۰ سانت ارتفاع و ۳ متر و ۲۰ سانت عرض داشته و سازمان زیباسازی تهران آن را ۱۶ میلیون تومان خریده بوده است.
امکان اینکه چنین مجسمه ای بدون امکانات و جرثقیل جابجا شود به نظر سازنده آن وجود نداشت .
پیش از نوروز 89
در همان روز شهریار ضرابی، سازنده مجسمه های ستارخان و باقرخان، در گفت و گو با خبرگزاری دولتی فارس گفت که این مجسمه ها پیش از عید نوروز دزدیده شده اند.
ضرابی گفت که روز دهم فروردین به شهردار تهران نامه نوشته است و رونوشتی هم برای رییس شورای شهر تهران فرستاده است.
به گفته شهریار ضرابی، خیابان شهرآرا که مجسمه باقرخان در پارک این خیابان قرار داشته شلوغ است و حتی نیمه های شب هم مردم زیادی در آن رفت و آمد می کنند.
این مجسمه ساز گفت مجسمه ستارخان نزدیک اتاق نگهبانی پارک بوده است.
انگیزه مالی در کار نیست
با ربوده شدن یازدهمین مجسمه از سطح شهر، تحلیلگران، دیگر معتقد نبودند که انگیزه های مالی علت این دزدی های باشد که نیاز به امکانات و برنامه ریزی زیاد دارد .
محمد باقر قالیباف در واکنش به این دزدی ها گفت : ” مجسمه‌هاي شهر اقدامي سازماندهي شده است و افراد عادي دست به اين كار نمي‌زنند؛ اين كار به صورت باندي صورت گرفته است.”
وی گفت :” با آشنايي بنده در اين زمينه بايد بگويم، اين اقدام كاري سازماندهي شده است و سارقان به صورت باندي عمل كرده‌اند.”
وي خبر از شکایت شهرداری در این زمینه داد و تصریح کرد :” در بسياري از دزدي‌ها مانند دزديدن گاردريل‌هاي جنبه اقتصادي دارد؛ اما درباره دزدي مجسمه‌هاي شهر ممكن است جنبه اقتصادي مد نظر باشد و ممكن است موضوع عميق‌تر از اين حرف‌ها هم باشد.”
او اعلام کرد شهرداری مسول امنیت مجسمه ها نیست و باید محافظان پارک ها دقت بیشتری داشته باشند .
می خواهند با افکار عمومی لجبازی کنند
احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در جلسه شورای شهر گفت: “سرقت مجسمه‌های تهران با انگيزه مالی نیست بلكه اين سرقت‌ها لجبازی با افكار عمومی، هنرمندان و مفاخر هنری كشور است.
سازمان یافته است
مرتضی تمدن استاندار تهران هم سرقت های اخیر را سازمان یافته دانست و گفت: “مجسمه ها پونز و میخچه نیستند که سرقت شوند و برای جابه جایی آنها نیاز به ابزار و جرثقیل است.
او گفت که نمی شود باور کرد این همه مجسمه در پارک ها و مکان های پرتردد پایتخت ظرف یک هفته به سرقت برود.
انگیزه سیاسی دارد
کار به جایی رسید که نمایندگان مجلس هم در خصوص نا پدید شدن مجسمه ها اظهار نظر کردند .
عضو كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت:” انگیزه‌های سیاسی می‌تواند عامل سرقت مجسمه‌های تهران باشد.”
محمدحسین نژادفلاح افزود:” به طور حتم این اقدام كه مقابل چشم مردم، نیروی انتظامی و عوامل شهرداری تهران انجام شده، توسط مجموعه‌ای منسجم و مطلع انجام شده است.”
وی اعلام کرد که می خواهند می گویند به مسائل فرهنگی کم توجهی می شود اما اینگونه نیست .
انگیزه اقتصادی ندارد
یک عضو دیگر كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرد که انگیزه سرقت مجسمه‌های تهران اقتصادی نیست.
مصطفی كواكبیان گفت: “بنده فكر می‌كنم، انگیزه‌های اقتصادی دلیل سرقت مجسمه‌ها نیست، چرا كه آنها ارزش ریالی قابل توجهی ندارند و ارزش معنوی آنها بالاتر است.”
كواكبیان ادامه داد:” این امر با اقتدار نیروی انتظامی و امنیتی سازگار نیست و باید هرچه سریعتر عوامل آن شناسایی، دستگیر و معرفی شوند.”
احمقانه است
یکی دیگر از نمایندگان مجلس نیز دزدی مجسمه ها را کار احمقانه ای دانست
مهدی كوچك زاده گفت : ” این امر نوعی دزدی بدیع است كه جلب توجه می‌كند. اگر در تهران تعداد بسیاری دزدی خودرو صورت گیرد این گونه توجه عموم را به خود جلب نمی‌كند.”
وی ادامه داد:” این امر اقدامی سازماندهی شده در راستای ضعیف نشان دادن دستگاه‌های مرتبط در انجام وظایفشان است.”
اولین بار نیست
با این همه این اولین باری نیست که مجسمه ها از سطح شهر دزدیده می شوند .پرویز تناولی در گفتگو با بی بی سی خبر از این داد که این گونه دزدی ها سابقه داشته است .
وی گفت : ” “در عرض چند سال گذشته، از هفت مجسمه ای که من ساختم، چهار مجسمه را از پارک دانشجو دزدیدند.”
تناولی گفت که کسانی که این آثار را می دزدند، دزدهای کوچکی هستند و عمدتا آنها را خرد و نابود می کنند.
سرنخی هست
با این همه پس از دزدیده شدن یازدهمین مجسمه محمد جواد شوشتری، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران اعلام کرد که فیلم سرقت یکی از مجسمه‌ها توسط دوربین های مرکز کنترل ترافیک ضبط شده است.
تیمی ویژه نیز در آگاهی تهران مشغول تحقیق در این زمینه هستند.
یک دزدی چند تحلیل
عده ای ازتحلیلگران معتقدند که این کار ممکن است توسط یک گروه افراطی مذهبی صورت گرفته باشد .آنها معتقد هستند که از آنجایی که ساختن مجسمه به نظر بسیاری از فقها حرام است ممکن است این کار توسط افراطیون مذهبی صورت گرفته باشد .
عده ای نیز معتقد هستند که ممکن است این کار با هدف جمع آوری چهره مشاهیر از سطح شهر صورت گرفته باشد .
عده ای نیز همچنان سخن از این می گویند که کسانی این مجسمه ها را آب می کنند و فلز مذاب آن را به فروش می رسانند .
با این حال آنچه به قطعیت در این سرقت ها آشکار است این است که این نمی تواند یک دزدی بدون هماهنگی باشد و هر چه هست افراد و یا ارگان هایی در این امر شریک هستند .