دکتر نوربخش: چرا در جمهوری اسلامی قانونی نیست که از حقوق مردم دفاع کند؟

روز گذشته دکتر یزدی دبیرکل نهضت آزادی ایران مصاحبه منتشر شده توسط ایرنا را تکذیب و با اشاره به این نکته که اين گفت وگو قبل از آزادي در محل خانه امن صورت گرفته است، تاکید کرده است: “با صراحت به مسئولين خبرگزاري حاضر در خانه امن تاكيد كرده بودم كه انتشار هر متني بنام اينجانب تنها بعد از ارائه كتبي و تاييد اينجانب قابل انتشار خواهد بود. نظر به اينكه متن منتشر شده توسط ايرنا بدون اطلاع و تاييد اينجانب صورت گرفته است، تكذيب مي‌گردد.”

گفتنی است، خبرگزاری ایرنا، چند روز بعد از آزادیِ دکتر یزدی از زندان، طی خبری که مشتمل بر گفتگوی ادعایی با دکتر یزدی بود مدعی شد “ابراهیم یزدی، سرکرده مستعفی گروهک غیرقانونی نهضت آزادی، در گفت‌وگو با ایرنا از اقدامات اغتشاشگران پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از جمله فراخوان راهپیمایی‌های بدون هماهنگی با مراجع قانونی انتقاد کرده و گفته است پذیرفتنی نیست که کسی رییس جمهور شود و با رهبری مشکل داشته باشد.اگر میرحسین موسوی انتخاب می شد برای کشور فاجعه بود، زیرا رهبری و رییس‌جمهور باید با هم هماهنگ باشند…”

دکتر مهدی نوربخش، داماد دکتر یزدی با اشاره به اینکه شکایت دکتر از زمان انتشار مصاحبه نیست بلکه متن مصاحبه به تایید ایشان نرسیده و چیزهایی به آن اضافه شده است که واقعیت ندارد، می گوید: ” چیزی که دکتر مطرح می کنند این است که چارچوب جمهوری اسلامی و التزام به قانون اساسی آن را پذیرفته اند اما به ساختار حکومتی به این شکلی که الان است و ولایت فقیه، نه دکتر و نه نهضت اعتقاد نداشته و نخواهند داشت. همچنین زمانیکه آقای احمدی نژاد خودش را به عنوان کاندیدا معرفی کرد، دکتر یزدی شخصا اعلام کرد که این اتنخابات بدون نظارت بین المللی انتخابات سالمی نمی تواند باشد. دکتر یزدی در انتخابات اول از رفسنجانی و کروبی حمایت کردند و در انتخابات دوم از هر دو کاندیدا موسوی و کروبی حمایت کردند. بسیاری از جوانان نهضت از جمله عماد بهاور در ستاد میر حسین موسوی فعالیت می کردند که به خاطر همین الان به ده سال زندان محکوم شده است. بنابراین دکتر و نهضت از این دو کاندیدا حمایت کردند و هیچ بحثی بعد از این انتخابات نبوده که دکتر اعتراضی به رفتار این دو کاندیدا داشته باشد. در گذشته بعضی از برنامه های موسوی از جمله دولتی کردن صنایع مورد اعتراض دکتر و نهضت بود اما هیچیک از این اعتراضات به بعد از انتخابات کشیده نشده است و اعتراض دکتر هر چه است متوجه دولت و کاری که با موسوی شده است، می باشد. بنابراین نهضت و دکتر از کاندیداتوری موسوی حمایت کامل کردند.”

متن کامل گفتگوی “جرس” با دکتر مهدی نوربخش، داماد دکتر یزدی و استاد روابط بين الملل در دانشگاه هريسبرگ در علوم و تکنولوژی در ايالت پنسيلوانيای آمريکا در پی می آید:

آقای دکتر نوربخش اخیرا مصاحبه ای از خبرگزاری ایرنا با دکتر یزدی بر روی رسانه های دولتی منتشر گردید که روز گذشته از سوی دکتر یزدی تکذیب شد. لطفا در خصوص تکذیبه دکتر یزدی و اهدافی که رسانه های دولتی از انتشار اینگونه مصاحبه های ساختگی و مونتاژ شده دنبال می کنند صحبت بفرمایید.

اجازه دهید کمی به عقب بازگردیم، دو مصاحبه با دکتر یزدی قبل از آزادی ایشان صورت گرفته است و قرار دکتر با اینها بر این بوده که هر مطلبی منتسب به دکتر نه برای زمان انتشار آن، بلکه از نظر متون با دکتر چک شود. دکتر می گوید که هر متنی که به نام او می خواهد چاپ گردد مفاد آن با تایید ایشان قابل انتشار خواهد بود. خبرگزاری ایرنا یک شیطنت دیگری انجام داده است که با هیچ منطقی سازگار نیست و آن این است که بالای مصاحبه نوشته دکتر یزدی مصاحبه را تایید کرده است در حالی که اصلا بحث این نیست که دکتر یزدی مصاحبه کرده یا نه. دو بحث وجود دارد یکی اینکه اینها تعهد خود را نسبت به آن پیمان شکسته اند که در هیچ دادگاهی قابل دفاع نیست. نکته قابل توجه این است که دادستانی تهران از دکتر خواسته است که با هیچ رسانه ای مصاحبه نکند، اما اینها یک مصاحبه ای را منتشر کرده اند بدون اینکه مفادش را طبق قرار با دکتر تایید کنند. بحث دیگر مطالبی است که به این متن گفتگو اضافه کرده اند و بخشهایی را گزینشی و منقطع انتخاب کرده اند که هرگز با نظر دکتر همخوانی ندارد. به همین دلیل ما نسبت به این مسائل معترض هستیم. دکتر یزدی پنجاه و پنج جلسه در فاصله سه ماه پیش از دستگیری هایش بازجویی شده است، بعد از انتخابات ریاست جمهوری 88 دکتر یزدی سه بار دستگیر شده است، صد و هشتاد و پنج روز آخرین بازداشت ایشان طول کشیده است اما اینها هیچ چیزی نتوانستند از دکتر بدست بیاورند. در همین مصاحبه که خودشان جعل کرده اند حاوی نکات بسیار مثبتی است که مواضع نهضت از گذشته بوده است. در حقیقت اینها برای تخریب شخصیت ایشان این مصاحبه های جعلی را منتشر می کنند. ما شاکی از این هستیم که چرا در جمهوری اسلامی قانونی نیست که از حقوق مردم دفاع کند. شکایت دکتر از زمان انتشار مصاحبه نیست بلکه متن مصاحبه به تایید ایشان نرسیده و چیزهایی به آن اضافه شده است که واقعیت ندارد.

دکتر یزدی علی رغم فشارهای زیادی که به ایشان وارد می کردند هیچگاه تن به انحلال نهضت آزادی ایران ندادند، لطفا در خصوص دلایل استعفای ایشان از دبیرکلی این حزب صحبت بفرمایید و اینکه آیا اعضای نهضت آزادی ایران این استعفا را پذیرفته اند؟

سه چهار سال بود که خود دکتر یزدی پیشنهاد داده بودند که از دبیرکلی نهضت استعفا دهند که از سوی اعضا پذیرفته نمی شد. بحث دکتر این بود که نیروهای جوانتر باید در این موقعیت قرار بگیرند و این دست دکتر را بازتر می گذاشت اگر دبیرکل نهضت نبود. دکتر می گوید طبق اساسنامه نهضت وظایفی به من محول شده که با توجه به شرایط جسمانی نمی توانم آن وظایف را دنبال کنم و به همین دلیل دکتر از نظر تشکیلاتی و اخلاقی این استعفا را داده است اما هنوز به نهضت نرفته است. نکته دیگر اینکه دکتر از نظر جسمی در شرایطی نیست که بتواند این مسئولیت را ادامه دهد. حتی خودشان هم در این مصاحبه درباره استعفایش رسما گفته ” نمی توانستم وظایفی را که طبق اساسنامه برعهده من نهاده شده بود انجام دهم، این یک اخلاق دینی است که اگر کسی مسوولیتی را نمی تواند در چارچوب قانون انجام دهد آن را واگذار کند”.اما باید توجه داشت که دکتر هرگز نگفته است که نهضت باید منحل شود و همچنان عضو نهضت است و کارش را در درون نهضت انجام خواهد داد.

لطفا کمی در خصوص شرایط جسمانی دکتر صحبت بفرمایید.

یکی از مشکلات جسمانی دکتر مسئله سرطان پروستات ایشان است که عوارض جسمانی دیگری برای ایشان ایجاد کرده است که باید در محیط کاملا بهداشتی قرار داشته باشد. مشکل دیگر دیگر ناراحتی قلبی ایشان است. بار دوم که دکتر را دستگیر کردند دکتر جراحی باز قلب انجام داده بودند و به همین دلیل فشار خون وی نوسان شدید دارند و دائما باید تحت مراقبت باشند. با توجه به این مشکلات جسمانی ایشان در شرایط ایده آلی قرار ندارند.

آقای دکتر نوربخش اواخر اسفند سال گذشته دادگاه دکتر یزدی برای سومین بار پیاپی برگزار نشد علت آن چیست و تاریخ بعدی دادگاه را چه زمانی تعیین کرده اند؟

دقیقا علت آن را نمی دانیم اما اطلاع داریم که فشارهای خارجی بر روی دولت برای آزادی دکتر زیاد بوده است. (مجامع بین المللی و کشورهای مانند ترکیه، مالزی و نامه صد و چهل و. دو نفر …)

موضوع دیگری هم است که در شرایط فعلی در داخل دولت بحث زیادی در خصوص دکتر است و خود من شخصا فکر می کنم که وصیت نامه آقای خمینی هم در این میان مطرح باشد که ایشان می خواستند که به دکتر یزدی متعرض نشوند. تاریخ بعدی دادگاه دکتر را هم در شهریور ماه اعلام کرده اند و سه جرمی که برای ایشان اعلام کرده اند عضویت در نهضت، اقدام علیه امنیت ملی و تشویش اذهان عمومی است که هیچکدام از اینها شکل قانونی ندارد که اینها بخواهند مستندش کنند. اینها اگر چیزی از دکتر داشتند در همان پنجاه و پنج بار بازجویی دکتر را دادگاهی می کردند. بنابراین به نظر من دلیلی که اینها نتوانستند دکتر را به دادگاه ببرند این است که چیزی از دکتر ندارد.

آیا دکتر یزدی بعد از آزادی از شرایط نگهداری خودشان در خانه امن صحبتی کرده اند؟

صحبتی با ایشان نکردیم اما می دانیم که محیط “بسیار” مشکلی بوده است. در این مدت حدود پانزده کیلو کاهش وزن داشته است و کلا شرایط خوبی نبوده است. به علت اینکه در این خانه های امن ارتباط انسان را با محیط بیرون کاملا محدود می کنند. در این مدتی هم که از این خانه های امن بیرون آمده اند شرایط جسمانی اشان بهتر شده است.

اگر اجازه دهید به مسائلی که در مصاحبه ساختگی توسط خبرگزاری ایرنا آورده شده است بپردازیم. لطفا دیدگاه دکتر یزدی را در خصوص قانون اساسی بیان کنید.

نهضت آزادی ایران در زمانی که آیت الله خمینی هنوز در قید حیات بود کتابی را منتشر کرد و در آن اعلام کرد که اعتقادی به ولایت فقیه ندارد. از اول انقلاب، بحث نهضت آزادی بعنوان یک گروهی که می خواهد کار سیاسی قانونی در داخل کشور انجام دهد این بود که التزام به قانون اساسی دارد. بعبارتی به مفاد قانون اساسی احترام می گذارد اما اعتقادی به بندهایی از قانون اساسی از جمله ولایت فقیه ندارد. لذا از همان ابتدا، نهضت یک تفاوتی بین التزام و اعتقاد به قانون اساسی قائل بوده است. یک بحث دیگری که اینها مطرح می کنند یعنی نظام، بحث دکتر این نیست که به نظام ولایت فقیه اعتقاد دارد. هرگز، دکتر یزدی و نهضت آزادی از ابتدا به نظام ولایت فقیه اعتقاد نداشته اند. چیزی که دکتر مطرح می کنند این است که چارچوب جمهوری اسلامی و التزام به قانون اساسی آن را پذیرفته است اما به ساختار حکومتی به این شکلی که الان است و ولایت فقیه، نه دکتر و نه نهضت اعتقاد نداشته و نخواهند داشت.

موضع نهضت آزادی ایران به دبیرکلی دکتر یزدی در انتخابات ریاست جمهوری 88 چه بود و با حمایت از چه کاندیدایی وارد عرصه شد؟

زمانیکه آقای احمدی نژاد خودش را به عنوان کاندیدا معرفی کرد، دکتر یزدی شخصا اعلام کرد که این اتنخابات بدون نظارت بین المللی انتخابات سالمی نمی تواند باشد. دکتر یزدی در انتخابات اول از رفسنجانی و کروبی حمایت کردند و در انتخابات دوم از هر دو کاندیدا موسوی و کروبی حمایت کردند. بسیاری از جوانان نهضت از جمله عماد بهاور در ستاد میر حسین موسوی فعالیت می کردند که به خاطر همین الان به ده سال زندان محکوم شده است. بنابراین دکتر و نهضت از این دو کاندیدا حمایت کردند و هیچ بحثی بعد از این انتخابات نبوده که دکتر اعتراضی به رفتار این دو کاندیدا داشته باشد. در گذشته بعضی از برنامه های موسوی از جمله دولتی کردن صنایع مورد اعتراض دکتر و نهضت بود اما هیچیک از این اعتراضات به بعد از انتخابات کشیده نشده است و اعتراض دکتر هر چه است متوجه دولت و کاری که با موسوی شده است، می باشد. بنابراین نهضت و دکتر از کاندیداتوری موسوی حمایت کامل کردند.

دکتر یزدی در خصوص حوادث بعد از انتخابات چه می گفتند و چه نظری برای برون رفت کشور از بحران داشتند یا بعبارتی دارند؟

از اولین انتخاباتی که احمدی نژاد کاندیدای آن بود دکتر یزدی تمام تلاشش بر این بود که گروه ها را دورهم جمع کند و تمام هم نهضت صرف این شد که یک جبهه واحدی با نیروهای اصلاح طلب تشکیل دهد. تمام بحث دکتر و نهضت این بود که این جبهه در حقیقت به یک مبارزه کاملا مسالمت آمیز و قانونی تن دهد. تنها راهی هم که دکتر برای برون رفت از این بن بست مطرح می کند این است که همه تن به قانون بدهند و در همین مصاحبه هم بیان شده است. اما آنچه که در این مصاحبه اینها سعی می کنند تداعی کنند این است که موسوی کار غیرقانونی انجام می دهد در حالیکه دکتر یزدی هرگز بحثش این نیست. دکتر می گوید کسانیکه در راس قدرت هستند غیرقانونی عمل کردند و کوشش نهضت همواره مبارزه مسالمت آمیز و قانونی و التزام به قانون اساسی در این مبارزه بوده است.