در آستانه اولین سالگرد حصر رهبران جنبش سبز و پس از انتشار فراخوان ۳۹ زندانی برای تلاش جهت رفع “رهبران در حصر و حبس خود”، شیرین عبادی در اطلاعیه‌ای خواستار آن شد تا ایرانیان سراسر جهان از هیچ کوششی برای پی‌گیری آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران به ویژه خانم زهرا رهنورد و آقایان میر حسین موسوی و مهدی کروبی دریغ نورزند.
شیرین عبادی وکیل ایرانی حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳، می‌گوید که حصر این سه تن “صددرصد مخالف ضوابط بین‌المللی و قوانین حکومت جمهوری اسلامی” است و معتقد است مردم باید از راه‌های گوناگون وارد شوند تا حاکمیت را مجبور به پایان دادن به این حصر و حبس کنند.
او با تاکید بر این که “من بارها گفته‌ام ایران متاسفانه دادگستری ندارد و مردم از اجرای عدالت در ایران ناامید هستند” قوه قضاییه و رهبری را در نقض حقوق رهبران جنبش و همچنین زندانیان سیاسی مسئول می‌داند.
متن کامل مصاحبه‌ی جرس با این فعال حقوق بشر در ادامه می‌آید:
در آستانه اولین سالگرد حصر رهبران جنبش سبز هستیم، امروز آن‌ها نه از امکان دادرسی و محاکمه و نه انتخاب وکیل و نه حتی تماس و ملاقات با خانواده‌شان برخوردار بوده‌اند. چنین محدودیت‌هایی از نظر شما محل قانونی دارد؟
آن چه که درباره‌ی خانم زهرا رهنورد و آقایان موسوی و کروبی پیش آمده کاملا بر خلاف قوانین دولت ایران است. یعنی این ستم را بدون آن که اتهامی متوجه آن‌ها شود، بدون آن که تحقیقاتی از آن‌ها شود، بدون آن که محاکمه‌ای برای آنان ترتیب داده شود، آن‌ها را در جایی نگه داشته‌اند که دقیقا مشخص نیست کجا است. گاهی گفته می‌شود که آن‌ها در منزل خودشان در حصر خانگی هستند، اما هیچ کس را به آنجا راه نمی‌دهند و محل اقامت‌شان مخفی است. در حقیقت این عمل حاکمیت صددرصد مخالف ضوابط بین‌المللی و قوانین حکومت جمهوری اسلامی است. سوال اصلی این است که حکومتی که از مردم توقع دارد قوانین را اجرا و اطاعت کنند چگونه خودش قوانین مصوبه خود را نقض می‌کند.
شما در بیانیه‌ای که در حمایت از فراخوان ۳۹ زندانی داده بودید، همگان را به یاری خانم زهرا رهنورد و آقایان میر حسین موسوی و مهدی کروبی فراخوانده بودید، فکر می‌کنید مردم برای برداشتن این حصر و آزادی رهبران جنبش چه کاری می‌توانند انجام دهند؟
اقدامات متعددی می‌توان انجام داد. مردم می‌توانند به مکانی که ادعا می‌شود این سه نفر در آنجا نگه‌داری می‌شوند بروند و همان جا متحصن بشوند و بگویند تا آن‌ها از حصر بیرون نیایند و تا مطابق قانون با آن‌ها رفتار نشود تحصن را نمی‌شکنیم. این یک اقدامی است که می‌تواند صورت بگیرد. اقدام دیگر این که مراجع بین‌المللی تک‌تک نامه بنویسند و بفرستند. اقدام دیگر این است که در کشورهای مختلف در مقابل سفارت‌خانه‌های ایران تجمعات مسالمت‌آمیز برپا کنند و به مردم جهان نشان دهند حکومت ایران چگونه با شهروندان‌اش برخورد می‌کند و مهم‌تر از آن به دروغ اعلام می‌کند این سه تن در حبس یا حصر نیستند و یا این که حسب درخواست خودشان برای‌شان نگهبان گذاشته‌اند مبادا جان‌شان به خطر بیفتد. یا این که آقای لاریجانی از طرف قوه قضاییه وقتی در مجامع بین‌المللی شرکت می‌کنند به دروغ می‌گوید این افراد آزاد هستند. این دروغ‌ها را باید برای مردم دنیا فاش و رژیم ایران را وادار به پاسخگویی قانونی کرد.
علاوه بر محدودیت‌های و نقض حقوقی که به طور اخص برای این سه نفر پیش آمده، زندانیان سیاسی هم حقوق‌شان در زندان‌ها به کرات نقض می‌شود. در خبرها آمده بود برای چندین روز زندانیان اوین از وسایل گرمایشی محروم بودند و یا کیفیت غذای زندان بسیار نامطلوب شده. مسئولیت سازمان زندان‌ها در این مورد چیست و اصولا طبق قانون برای چنین مشکلی چه نهادی باید پاسخگو باشد؟
برای این مسئله هم مسئولان زندان باید پاسخگو باشند، هم رئیس قوه قضاییه که نظارت عالی بر زندان‌ها دارد و هم رهبر که رئیس قوه قضاییه را هر پنج سال یک‌بار طبق قانون اساسی انتخاب می‌کند. بنابراین تمامی این افراد در سلسله مراتب مختلف قانونا مسئول هستند.
بنابراین این‌جا تخلف از سوی قوه قضاییه صورت گرفته که خود مسئول رسیدگی به شکایات است. در این شرایط شاکیان وضعیت موجود طبق قانون از کجا می‌توانند از نهاد قوه قضایی شکایت کنند؟
مسئله‌ی مهم همین جا است. وقتی که عنوان می‌شود بحران سیاسی به وجود آمده، وقتی صحبت از بن‌بست‌های قانونی می‌شود موضوع همین جا است. ضرب‌المثلی قدیمی می‌گوید “وای به وقتی که بگندد نمک”. قوه قضاییه مسئول رسیدگی به دادخواهی مردم و مجازات متخلفین است، حالا وقتی خودش تخلف می‌کند وضع نابه‌سامان این دستگاه را نشان می‌دهد. تا حدی که تعداد زیادی از قضات به دلیل صدور احکام غیرعادلانه مورد مجازات‌های بین‌المللی قرار و تحریم قرار می‌گیرند و اجازه‌ی ورود به اروپا، آمریکا و کشورهای غربی را از دست می‌دهند و حتی اموال‌شان در این کشورها توقیف می‌شود. آقای لاریجانی رئیس قوه قضاییه به علت نقض حقوق بشر در لیست تحریم‌ها است و این نشان می‌دهد که کشور با یک بن‌بست مواجه است. این بن‌بست‌ها باید روشن شود تا مردم تکلیف خودشان را بدانند. من بارها گفته‌ام ایران متاسفانه دادگستری ندارد و مردم از اجرای عدالت در ایران ناامید هستند.
خانم عبادی، در آخرین موردی که روزنامه کیهان در مورد شما منتشر کرده شما را متهم به دریافت پول از انگلیس کرده است، به یاد دارم پیش از این نیز شما از این روزنامه به دلیل اتهام‌زنی‌های مشابه شکایت کرده بودید. فرجام آن شکایت چه شد؟
هم من و هم تعدادی از مدافعان حقوق بشر به علت شیوه‌ی نادرست کیهان شکایت کرده بودیم. اما همان‌طور که اشاره کردم این روزها اجرای عدالت در ایران مقدور نیست این روزنامه و مسئول آن تبرئه شدند.
ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.