روز جهاني زن هر ساله در 8 مارس برگزار مي‌شود. اين روز، روز بزرگِ برپايي جشن‌هايي براي زنان در کل جهان است. بسته به مناطق مختلف، تمرکز جشن روي بزرگداشت، قدرداني، ارائه عشق به زن و برگزاري جشني براي دستاوردهاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي زنان است.
اين روز در ابتدا به عنوان يک رويداد سياسي سوسياليستي آغاز شد، اما بعدها در فرهنگ بسياري از کشورها آميخته شد (در درجه اول اروپاي شرقي، روسيه و شوروي سابق). روز جهاني زن در بسياري از مناطق رنگ و بوي سياسي خود را از دست داده و تبديل به مناسبتي براي مردان شده تا عشق خود را به زنان بيان کنند
سال 1975 از طرف سازمان ملل متحد، سال بين المللي زنان اعلام شد و دو سال بعدتر يعني سال 1977 يونسکو 8 مارس را به عنوان روز جهاني زن، به رسميت شناخت. از آن روز به بعد، در چنين روزي مردان به زنان گل يا هديه تقديم مي‌کنند و بدينوسيله از مبارزات انساني زنان قدرداني مي‌کنند.
يکي از روزهايي که مردمان مترقي جهان، جشن مي‌گيرند و از آن به عنوان روز خوب و فر خنده ياد مي‌کنند، روز هشتم مارس يا هجدهم اسفند است.
در يک چنين روزي يعني روز 8 مارس 1875 زنان کارگر کارخانجات نساجي در شهر نيويورک براي بهبود شرايط کارشان و در اعتراض به پايين بودن سطح دستمزد شان، دست به تظاهرات زدند. اين حرکت به درگيري قهر آميز با پليس آمريکا انجاميد و پليس به طور وحشيانه به تظاهرات حمله کرد و آنرا سرکوب نمود. عده‌اي از زنان تظاهر کننده زخمي و دستگير شدند. اين مسئله باعث شد که زنان کارگر ديگر هم کم‌کم به حقوق انساني خود آگاهي پيدا کنند. و سعي کنند که راه آنها را ادامه بدهند. حرکت اعتراضي هر سال به حالت آشکار و يا مخفي در کارخانه‌هاي مختلف ادامه پيدا کرد. روز 8 مارس 1907 مجددا زنان نساج آمريکا با خواست 10 ساعت کار روزانه دست به تظاهرات مي‌زنند که اين بار هم تظاهرات آنها با سرکوب پليس روبرو مي‌گردد و به دستگيري بسياري از زنان منجر مي‌شود. در اين تظاهرات عده‌ي زيادي از مردان کارگر و زنان طبقات ديگر جامعه نيز شرکت مي‌کنند. در سال 1908 حزب سوسياليست آمريکا به تشکيل کميته ملي زنان براي کمپين حق رأي زنان در انتخابات اقدام ميکند و در مارس همان سال کارگران زن بافنده سوزني با خواست ممنوع کردن کار براي کودکان و کسب حق رأي زنان درنيويورک تظاهرات مي‌کنند. رويدادهاي 8 مارس همان سال سبب گرديد که در سال بعد يعني سال 1909 اين روز به عنوان نخستين روز ملي زنان در آمريکا تثبيت شود.
اين روز کم‌کم به روز مخالفت زنان کارگر با دولت و کارفرمايان سرمايه دار، براي بهبود شرايط کار و کسب حقوق اجتماعي براي کل زنان در سراسر دنياي صنعتي، تبديل مي‌گردد.
در کنگره‌ي بين المللي سوسياليست‌ها که در سال 1910 در کپنهاگ دانمارک برگزار گرديد،
” کلارا زتکين ” زن سوسياليست از حزب سوسيال دموکرات آلمان 8 مارس را به عنوان روز جهاني مبارزه زنان پيشنهاد ميکند. کنگره اين پيشنهاد را تصويب ميکند. يک ميليون زن سوسياليست و کارگر و ديگر اقشار اجتماعي همراه مردان خواهان حقوق سياسي ـ اجتماعي برابر براي همه زنان و مردان شدند. آنها در 8 مارس سال 1911 در کشورهاي آلمان، دانمارک، سويس و استراليا تظاهراتي بر پا مي‌کنند. و با جشن و سخنراني ، خواهان حق رأي، حق کار و آموزش حرفه‌اي براي زنان شدند. در همين سال در روسيه و چين هم تظاهراتي به مناسبت 8 مارس بر گزار شد در مدتي کمتر از يک هفته از 8 مارس در آتش سوزي ” تريانکل” در شهر نيويورک به خاطر نبود دستگاههاي امنيتي و بدي شرايط کار، 149 زن کارگر جان باختند. همين موضوع باعث شد که تظاهرات 8 مارس سال بعد به طور وسيعي در سراسر دنياي متمدن برگزار شود و بدي شرايط کار، مورد اعتراض قرار گيرد و محکوم گردد.
با شروع جنگ جهاني اول، ميليونها مرد به جبهه‌ها گسيل شدند. زنان سوسياليست در اين سالها تظاهرات 8 مارس را بر عليه جنگ و کشتار و خرابي ناشي از آ ن برگزار کردند.
در 8 مارس 1917 در روسيه زنان عليه افزايش قيمت ها، تعطيلي کارخانجات و اخراج کارگران دست به تظاهرات زدند. اين تظاهرات در رويداد انقلاب فوريه همان سال در روسيه تأثير زيادي داشت.
در سالهاي بعد از جنگ جهاني دوم تا اوايل دهه 60 روز جهاني زن جلوه چنداني نداشت. چون زنان توانسته بودند به مقدار زيادي از خواستهاي خود دست يابند. با رشد جنبش زنان در دهه 60 اين روز هم بار ديگر اهميت يافت.
در آمريکا و اروپا، زنان عليه سنن و قيود و قوانين مردسالارانه و احکام اسارت بار کليسايي بپا خواستند. در جنبش زنان موضوعاتي نظير حق طلاق، حق سقط جنين، تامين شغلي، منع آزار جنسي، ضديت با هرزه‌نگاري، کاهش ساعات کار روزانه و غيره مطرح شد. اين جنبش موفق شد در برخي از اين زمينه‌ها پيشروي کند.
سال 1975 از طرف سازمان ملل متحد، سال بين المللي زنان اعلام شد و دو سال بعدتر يعني سال 1977 يونسکو 8 مارس را به عنوان روز جهاني زن، به رسميت شناخت. از آن روز به بعد، در چنين روزي مردان به زنان گل يا هديه تقديم مي‌کنند و بدينوسيله از مبارزات انساني زنان قدرداني مي‌کنند.
اکنون در مجلس سوئد 165 نفر از نمايندگان، يعني بيش از 47 درصد آنها، زن هستند.
در سالهاي اخير با توجه به شرايط نابساماني که براي زنان در سراسر جهان و بويژه براي زنان کارگر در کشورهايي با حکومت ديني، ايجاد شده است، روز جهاني زن مي‌رود تا همان جايگاه اوليه خود، که دفاع از شرايط بهتر کاري و حقوق اجتماعي زنان مي‌باشد را بدست آورد.
زنان ايران در تظاهرات و گردهمايي‌هايي که در 8 مارس 2003 در تهران و ساير شهرهاي ايران برگزار کردند، ضمن مطرح کردن ديگر درخواستهاي انساني و اجتماعي خود، خواستار گنجاندن روز 8 مارس در تقويم رسمي جمهوري اسلامي ايران، به عنوان روز جهاني زن شدند.