به سبب بی‌اعتمادی مردم به دستگاه‌های دولتی که ناشی از فساد گسترده اداری است، مردم از تحویل کمک‌های نقدی و غیر نقدی به سازمان‌هایی مانند کمیته امداد و هلال احمر ایران خودداری می کنند و شهروندان علاقه مند خود کمیته‌‌هایی برای کمک‌رسانی مستقیم به زلزله‌زدگان تشکیل داده‌اند. کمک‌های نقدی جمع شده و توسط کمیته‌های مردمی صرف خرید کالاهای ضروری می‌شود.
از صبح دیروز (سه‌شنبه ۲۴ مرداد / ۱۴ اوت) براساس گزارش فعالان اجتماعی در ایران بانک‌ها در حال مسدود کردن حساب‌های جاری‌ای هستند که نیروهای داوطلب از آنها برای جمع آوری کمک‌های نقدی مردمی برای زلزله‌زدگان آذربایجان استفاده می‌کنند.
انسداد حساب‌ها
تا دیروز بعد از ظهر حساب‌های جاری در حداقل چهار بانک ملی، سپه، پارسیان و ملت که مقادیر زیاد واریز پول‌های اندک داشته‌اند، مسدود شده و به بازکنندگان آنها اطلاع داده شده «تا زمانی که مشخص نشود این واریز‌ها مربوط به موضوع زلزله بوده است یا خیر» حساب آنها مسدود خواهد بود.
یکی از کسانی که حساب جاری وی مسدود شده است می‌گوید: «من سه مرتبه از حساب خود برداشت داشتم که آن را صرف خرید پتو، پوشک، نوار بهداشتی، دارو و برنج کرده ام. فاکتور خرید‌ها و شماره پلاک ماشین‌های ارسال کننده مشخص است. منطقه‌ای هم که کالا‌ها در آنها پخش شده مشخص است. طی دو روز ۱۰۰ واریز نقدی به حساب من صورت گرفته است که در جمع مبلغی در حدود پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بوده است. در حال حاضر نزدیک به یک و نیم میلیون تومان از کمک‌های مردمی را مسدود کرده‌اند. در حالی که قرار بود با این پول یک لیست دارویی دیگر تهیه شود.»
در یک مورد دیگر فردی در بانکی دیگر، که حساب جاری اش با مبلغ دو و نیم میلیون تومان مسدود شده است می‌گوید: «به رئیس شعبه گفتم اسم این نوع حساب، حساب جاری است. حساب جاری را برای چنین مصارفی ساخته‌اند. اصلا به شما چه ارتباطی دارد که چه کسانی و برای چه کاری برای من پول واریز کرده‌اند. شما که اینقدر روی دو و نیم میلیون تومان حساس هستید مگر کور بودید که سه هزار میلیارد تومان اختلاس و دزدی را در بانک‌های خودتان ندیدید؟ نکند از کمک مردم به زلزله زدگان آذربایجان هم سهم می‌خواهید؟ » در مقابل، رئیس شعبه با تهدید صاحب حساب به تماس با پلیس و نیروهای امنیتی او را از بانک بیرون انداخته است.
حساب بانکی بعضی از استادان دانشگاه‌های آذربایجان و حساب بانکی تعدادی از استادان برجسته و شناخته شده علوم اجتماعی در تهران نیز که به یاری زلزله‌زدگان برخاسته‌اند، به سرنوشت دیگر یاری‌رسانان به مردم زلزله زده دچار شده است.
همچنین مواردی از انسداد کارت‌های اعتباری و شماره حساب‌های جاری فعالان سیاسی گزارش شده است که نقشی در جمع آوری کمک مالی برای زلزله زدگان نداشته‌اند. یکی از این افراد می‌گوید:
«پولی برای کمک به مردم زلزله زده به حساب من واریز نشده است. دو نفر از دوستانم پول‌هایی که از آنها طلب داشتم را به حساب من واریز کرده‌اند. بعد اینها (بانک‌ها) حساب مرا مسدود کرده‌اند. من اصلاً نمی‌فهمم! مردم برای انجام کارهای بانکی خود باید از بانک‌ها و نهادهای امنیتی اجازه بگیرند؟ یعنی اگر من بخواهم برای پدرم پول واریز کنم یا معامله‌ای انجام داده باشم و نیاز باشد برای فروشنده پول واریز کنم، اول باید از وزارت اطلاعات و روسای بانک‌ها اجازه بگیرم؟ باور کنید وقتی رئیس شعبه گفت که حساب من “به دستور مقامات امنیتی مسدود شده است” اول فکر می‌کردم دوربین مخفی است و مرا سر کار گذاشته‌اند.»
کارشکنی در برابر ابتکارهای مردمی
در حال حاضر گروههای مردمی زیادی هستند که با جمع آوری کمک برای زلزله زدگان، فاکتورهای خرید اجناس مختلف و عکس‌ها و فیلم‌های مربوط به توزیع کمک‌ها به مردم زلزله زده را در روی سایت های اینترنتی یا گروه‌ها و صفحات فیس بوکی خود قرار می‌دهند و صورت حساب دریافت‌ها و پرداخت‌های خود را به شفاف‌ترین شکل ممکن در اختیار عموم قرار می‌دهند.
اقدام بانک‌ها در مسدود کردن حساب‌های جاری سبب ایجاد وقفه در فرآیند کمک رسانی گروه‌هایی مردمی به مناطق زلزله زده شده است.
در سخنان فعالان اجتماعی در ایران این نکته چشمگیر است: آنان انتظار و امیدی برای کمک رسانی صحیح به آسیب دیدگان و همکاری دولت با گروههای مردمی ندارند. این باور در میان آنان ریشه دوانده است که در تمامی حرکت ها و فعالیت‌های اجتماعی همواره باید در انتظار کارشکنی‌ها و سنگ اندازی‌ها دولتی و حکومتی در برابر هر نوع سازماندهی مردمی بود. همیشه درصد بالایی از نیروهای انسانی و توان و انرژی روانی نیروهای مردمی، با قوانین دست‌و پا گیر و ممنوعیت‌های غیر قانونی و سلیقه‌ای کارگزاران و نهادهای حکومتی از بین می‌رود.
– رادیو زمانه