عزل وزیر بهداشت از سوی محمود احمدی نژاد، نه تنها کشمکش های سیاسی بر سر ارز دارو را پایان نداد و روزنه ای برای مشکلات فراوان بیماران باز نکرد، بلکه معضلات ارز را وارد فاز تازه ای ساخته و تناقض گویی ها در خصوص دلارهایی که با جان مردم مرتبط است هم چنان ادامه دار است.
به گزارش کلمه، مشکلات تامین ارز در حالی بسیاری از بیماران را با مشکلات کمبود و گرانی دارو مواجه کرده است که تایید و تکذیب ها بر سر تخصیص ارز دارو، محل اختلاف و دعوای سیاسی میان بخش های مختلف است. بعد از عزل وزیر بهداشت یک مقام این وزارتخانه اعلام کرده که ارز به این حوزه رسیده و از سویی نایب رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو اعلام می کند که ۳ ماه است که هیچ ارزی دریافت نکرده اند. در این میان ارگان رسمی دولت از نفوذ مافیای دارو در وزارت بهداشت گزارش می دهد و بازار دلایل عزل مرضیه دستجردی هم با اخبار جدیدی از دلایل عدم تخصیص ارز هم چنان داغ است. در میانه این اختلافات اما هیچ آمار و گزارشی از تعداد بیماران درمانده از دارو و یا خسارات ناشی از آن به مردم از جمله فوتی های آن گزارش نمی شود.
روز پنج شنبه بود که خبر برکناری وزیر بهداشت منتشر شد؛ در این مقطع هنوز اخبار وزارت بهداشت حاکی از عدم تخصیص ارز دارو از سوی بانک مرکزی بود. مطابق آخرین اظهارنظر مرضیه دستجردی- وزیر معزول- بانک مرکزی وعده دو سه هفته آینده برای اختصاص ارز را داده بود. به موازات آن مطابق سخنان حسینعلی شهریاری رییس کمیسیون بهداشت و درمان -در تاریخ ۶ دی ماه- براساس آمار به‌دست آمده تا شهریور ماه هیچ اعتباری برای واردات دارو از سوی دولت اختصاص داده نشده و خیلی از شرکتهای واردکننده برای واردات دارو از ارز آزاد استفاده کرده‌اند.
این سخنان در حالی است که امروز خبرگزاری فارس به نقل ازیک مقام آگاه! در سازمان غذا و دارو گزارش می دهد: در حالی که وزارت بهداشت برای تأمین داروهای مورد نیاز کشور ۲.۵میلیارد دلار ارز درخواست کرده بود تا یازدهم آذر ۱۴۳۰ میلیون دلار ارز برای واردات دارو و ملزومات پزشکی اختصاص یافته بود و تا روز برکناری وزیر بهداشت هم ۲۶۰ میلیون دلار بر این مبلغ اضافه شد.
همزمان همین خبرگزاری وابسته به سپاه در خبری دیگر به نقل از نایب رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو اعلام می کند: با وجود واریز تمام مبلغ ریالی سفارشات دارو به بانک مرکزی هنوز ارز مرجع برای این سفارشات با گذشت ۳ ماه اختصاص نیافته است و اگر وزارت بهداشت نامه نمی‌زد گمرک هیچ دارویی را ترخیص نمی‌کرد.
به خاطر داریم که بنا به گزارش اعلام شده در مجلس، دولت برای اختصاص یارانه‌ی دارو ۴۸۰ میلیارد تومان پیش‌بینی کرده است که از این میزان تنها ۲۲۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده است. این گزارش اشاره دارد: این بانک مرکزی در شش ماه اخیر تقریبا هیچ ارزی به حوزه سلامت نداده است.
این موارد را کنار سخنان محمود احمدی نژاد در آخرین نشست تلویزیونی اش قرار دهید. او در اظهاراتی متفاوت نه تنها پرداخت نشدن ارز برای واردات دارو را رد کرد ، بلکه اعلام کرد که اختصاص ارز برای دارو امسال بیش از سال قبل بوده است!
دست اندازی های دولتی برای واردات دارو
با این وجود داریوش افشار رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو با تاکید بر اینکه تمام شرکتهای واردکننده دارویی در راستای برطرف کردن کمبود نیاز دارویی کشور از اعتبار خود مایه گذاشته‌اند، گفته است: در گذشته برای گشایش اعتبار اسنادی و سفارش کالا با پرداخت ۱۰ درصد قیمت یک سفارش در بانکهای عامل کشور کار انجام می‌شد ولی از ۳ ماه پیش طی بخشنامه بانک مرکزی باید ۱۰۰ درصد وجه ریالی هر سفارش از سوی واردکننده برای انجام گشایش اعتبار واریز شود بدون آنکه ارز آن تأمین شده باشد. اظهاراتی که بخشی از مشکلات در مسیر واردات دارو به واسطه بخشنامه های دولتی را آشکار می کند.
رییس کمیسیون بهداشت و درمان نیز پیش از این در این خصوص انتقاد کرده بود: طی سال‌های گذشته بانک‌ها برای انتقال ارز حدود ۲۰ درصد از قیمت کلی ارز را می‌گرفتند، اما هم‌اکنون بانکهای عامل ۱۳۵ درصد قیمت تمام شده ارز را دریافت می‌کنند.
افشار با شرح مشکلات ارزی افزوده: از شرکتهای خارجی فروشنده درخواست کردیم تا سفارش مورد نیاز ما را برای ما ارسال کنند و پس از مدتی با اختصاص یافتن ارز مرجع مبلغ را به حسابشان واریز کنیم، با این همه او تاکید می کند: اما هنوز نتوانسته‌ایم ارز را به حساب شرکتهای خارجی واریز کنیم.
نکته قابل توجه در سخنان این مقام اشاره به دست اندازی های دیگری از سوی بانک مرکزی و دیگر مجموعه های دولت است، چنانچه اشاره می کند: شرکتهای داخلی علیرغم پرداخت معادل ریالی سفارشات دارویی به بانک مرکزی حتی برای ترخیص کالاهای خود از گمرک با مشکل مواجه شده‌اند.
این مشکل به سمتی رفته که به گفته او، بانک‌ها حتی اسناد محموله‌های وارداتی را در اختیار واردکنندگان قرار نمی‌دهند و اگر وزارت بهداشت رسماً به گمرک نامه نمی‌زد ما نمی‌توانستیم جنس خود را ترخیص کنیم.
دستجردی نیز در شرح مشکلات شرکتهای دارویی گفته بود که آنها در معرض فشارند، چرا که علاوه بر مشکلات ارزی، مباحث ریالی نیز ۱۳۵ درصد افزایش یافته است. در این زمینه جلسه‌ای با سندیکای مواد اولیه و همچنین سندیکای داروسازی کشور داشتیم. مشکلات آنها باید حل شود. باید با بانک مرکزی، بانکهای عامل در وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه تلاش کنیم تا مشکلات ریالی شرکتهای دارویی حل شود.
افشار با اشاره به اینکه طبق نامه وزارت بهداشت به گمرکات ظرف ۳ ماه باید برای رفع تعهد اقدام شود افزود: با رو به پایان بودن مهلت تعهد، گمرک طی نامه‌ای اعلام کرد که در صورت عدم رفع تعهد نه تنها جلوی کار واردات دارو به شرکتهای دارویی را می‌گیرد بلکه واردکنندگان را در فهرست افراد بدحساب به کل گمرکات کشور اعلام خواهد کرد.
با این همه مقام آگاه که خبرگزاری فارس از او نقل کرده، گفته است: از یازدهم آذر تا هفتم دی ۲۰۰ میلیون یورو به مرور اختصاص یافت و دقیقاً روز هفتم دی وزارت نفت با یک کمپانی نفتی در امارات متحده عربی هماهنگی انجام داد تا ۶۰۰ میلیون یورو از پول نفت را به حساب یک شرکت دارویی که داروهای مهم خونی مانند فاکتور ۷،فاکتور ۸ و IVIG را تولید می‌کند واریز تا این داروها برای ایران ارسال شود.
به گفته او، این محموله دارویی قرار است طی ۲ هفته آینده وارد کشور شود.
به نظر می رسد با حذف وزیر بهداشت تلاش ها در جهت برحق بودن همین سخنان محمود احمدی نژاد قرار گرفته که وزیر بهداشت و برخی از نمایندگان مجلس آن را رد کرده بودند.
نقض دوباره سخنان احمدی نژاد از درون وزارت بهداشت
در همین حال این مقام آگاه در سازمان غذا و دارو به خبرگزاری سپاه توضیح داده « اینکه گفته می‌شود شرکتهای دارویی ارز مرجع را برای کارهای دیگر صرف می‌کنند درست نیست چرا که هیچ ارزی به طور مستقیم به شرکت دارویی داده نمی‌شود.» احمدی نژاد اما گفته بود: «من آمار شرکت‌ها را دارم که کدام شرکت ارز ۱۲۲۶تومانی گرفته است.» این مقام آگاه در این خصوص اشاره می کند: این شرکت‌ها اعتبار اسنادی (LC) باز می‌کنند و بانکهای عامل مبلغ را به بانک خارجی و حساب شرکت مقصد واریز می‌کنند و هیچ دلاری در دست شرکتهای دارویی قرار نمی‌گیرد. در مورد لوازم آرایشی هم موضوع به همین منوال است.
مافیا و دست های پنهان این بار در وزارت بهداشت
این همه دعواهای ارزی و حوزه بهداشت و درمان نیست و دست های پنهان این بار از وزارت بهداشت سر درآورده است.
روزنامه ایران ارگان رسمی دولت همسو با سخنان احمدی نژاد که گفته بود: وزارت بهداشت باید کنترل کند و اجازه ندهد چند نفر چهره بهداشت و درمان کشور را مخدوش کنند! در گزارشی از نفوذ مافیای واردات دارو در وزارت بهداشت خبر داد.
این روزنامه عنوان کرده است: نکته قابل تأمل در این میان، آن است که بحران‌نمایی برخی مسئولان ارشد سلامت، آن هم پس از شفاف‌سازی ارز دارویی نشان از نفوذ قوی مافیای واردات دارو در وزارت بهداشت داشت.
ناگفته نماند در این گزارش روزنامه ارگان دولت هیچ اشاره ای به این مساله نشده که تخلف عدم تخصیص ۶هزار میلیارد تومانی دولت به بخش بهداشت و سلامت ناشی از کدام بازوهای پنهان و آشکار است.
دلایل تازه برکناری وزیر بهداشت
به دلایل برکناری وزیر بهداشت حالا علاوه بر عدم تخصیص بودجه این وزارتخانه که افشاگری بی سابقه وزیر بهداشت را در پی داشت و هم چنین حضور باقرلاریجانی در سمت قائم مقام وزیر بهداشت در امور سیاستگذاری و رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، باید مورد جدید دیگری را هم افزود.
سایت پارسینه در این زمینه نوشته است: برکناری دو ساعته وزیر بهداشت از سمت خود را باید در راهروهای وزارت نفت جستجو کرد. این سایت گزارش می دهد: سردار دستجردی معاون سابق وزیر دفاع که پس از به وزارت نفت رسیدن رستم قاسمی به نفت رفت جلسه ای را ترتیب می دهد تا مسولان وزارت بهدات با نفتی ها برسر میز مذاکره نشسته و اخذ ۲۵۰ میلیون دلار ارز برای واردات دارو را نهایی کنند. وزارت نفت به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد ارزی کشور محسوب و یکی از منابع تامین دلار مرکز مبادله ارز به شمار می رود. وزیر بهداشت پس از نا امید شدن از همکاری بانک مرکزی از طریق برادر خود به وزارت نفت می رود و ترتیب جذب ارز مستقیم از این وزارتخانه را می دهد.
اقدامی که طبق اعلام این سایت خشم احمدی نژاد را در برداشته و منجر به برکناری خانم کابینه شده است.
علاوه بر این موارد به نظر می رسد اختلافات ریشه دار تر از آن است که روزنامه ایران با اعلام اینکه دلایل دیگر برکناری بماند..به این مساله اشاره می کند خانم دستجردی، قبل و بعد از برکناری از سمت وزارت در دو نوشته جداگانه که اولی در پاسخ به استعفای باقر لاریجانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران است و دومی یادداشتی خطاب به همکارانش در وزارت بهداشت و درمان است، با استفاده از واژه مدیریت اجرایی کشور، به جای رئیس جمهور سعی کرده تا این‌گونه وانمود کند که برکناری ایشان از سوی رئیس دولت تنها به دلیل عدم برکناری رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.
تکلیف ارزهای دارو مبهم است و اختلافات سیاسی در مسیر آن همچنان دنباله دار است و در این میان جان مردم بی ارزش تر از آن است که مسوولان با شفافیت به طرح و مسایل و معضلات بپردازند و تنها یک لحظه هم به سلامت شهروندان بها دهند.