احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، روز دوشنبه، ۲۱ اسفند، با متهم کردن ایران به نقض گسترده حقوق بشر گفت که در سال ۲۰۱۲ موارد تعدی به آزادی بیان، اعمال شکنجه و اعدام‌های مخفیانه در ایران افزایش یافته است.
اما در همین حال، محمد جواد لاریجانی، نماینده ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، گزارش آقای شهید را «مغرضانه» و «ناسالم» خواند و گفت که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش بانی این گزارش بوده‌اند.
بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، احمد شهید که در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو سخن می‌گفت، وضعیت کنونی حقوق بشر در ایران را «نگران‌کننده» توصیف کرد.
او اظهار داشت: «شرایط کسانی که در ایران خواهان بهتر شدن حقوق بشر هستند یا کسانی که علیه نقض حقوق بشر اعتراض می‌کنند، گزارش می‌نویسند و اسناد مربوط به آن را فراهم می‌آورند، خطرناک است و مدام نیز بدتر می‌شود.»
به گفته آقای شهید، این حامیان حقوق بشر «در معرض مداوم آزار و اذیت، دستگیری، بازجویی و شکنجه قرار دارند و اغلب نیز به آنها اتهام اقدام علیه امنیت ملی زده می‌شود، اتهامی که تعریف مبهمی دارد و هدف از آن بالا بردن هزینه دفاع از حقوق بشر در این کشور است».
او در ادامه این گزارش مکتوب از «اقدامات تنبیهی حکومت» سخن گفت که شماری از گروه‌ها از جمله زندانیان سیاسی، سیاستمداران، روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر را هدف قرار گرفته است.
آقای شهید همچنین نگرانی خود را از نقض حقوق زنان و اقلیت‌های مذهبی و قومی و بیان کرد و نیز از کسانی سخن گفت که هدف اقدامات تلافی‌جویانه حکومت ایران قرار گرفته‌اند چرا که تهران گمان می‌کند این افراد به سازمان ملل متحد برای تهیه چنین گزارش‌هایی کمک می‌کنند.
احمد شهید که از ژوئن سال ۲۰۱۱ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران انتخاب شده است، بارها از مقامات ایران خواسته که با سفر او به کشور موافقت کنند، اما این درخواست همواره رد شده است.
این مسئله باعث شد که آقای شهید در حین ارائه گزارش اخیر خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از عدم همکاری تهران در این زمینه اظهار تاسف کند.
او اعلام کرد که گزارش‌های خود را درباره ایران با استناد به گفته‌های مخالفان حکومت ایران، قربانیان آن و فعالان حقوق بشر تهیه کرده است.
یکی از مواردی که در این گزارش به آن پرداخته شده، شکنجه زندانیان است که به گفته احمد شهید، به نسبت چند ماه قبل و زمانی که گزارش پیشین خود را می‌نوشت، افزایش یافته است.
او گفت: «حکومت ایران ادعا می‌کند که آن‌چه درباره شکنجه در این کشور گفته می‌شود، بی‌اساس است چرا که قوانین کشور استفاده از شکنجه و اخذ اعتراف تحت فشار را ممنوع کرده است، اما صرف وجود چنین قوانینی دلیلی بر انکار وجود شکنجه نیست.»
آقای شهید در ادامه گزارش خود به مسئله اعدام در ایران رسید؛ در حالی که مقامات ایران اعدام ۲۹۷ نفر را در سال ۲۰۱۲ تایید کرده‌اند، احمد شهید می‌گوید شواهد و مستندات حکایت از «اعدام مخفیانه» حدود ۲۰۰ نفر دیگر حکایت دارد، مسئله‌ای که خانواده‌های قربانیان اطلاع داده‌اند و نیز برخی مقامات قضایی و زندان‌های ایران به آن اذعان داشته‌اند.
او در نهایت گفت که شمار اعدام‌ها در ایران زنگ خطر را به صدا درآورده است، به‌ویژه از آن رو که دادگاه‌های صادرکننده این احکام فاقد «استانداردهای لازم و منصفانه» بوده است.
واکنش ایران به گزارش احمد شهید
این گزارش اما واکنش شدید محمدجواد لاریجانی را در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در پی داشت.
آقای لاریجانی که پیش از این نیز احمد شهید را به انجام «تخلفات وسیع»، «جسارت به اسلام» و ارتباط با «گروه‌های تروریستی» متهم کرده بود، اظهار داشت که گزارشگر سازمان ملل «اصول بی طرفی، صداقت، شفافیت و انصاف» را رعایت نکرده است.
وی افزود: «گزارشگر با انجام مصاحبه‌های غیراصولی با رسانه‌های جهت‌دار و پیش داوری نسبت به ادعاها، بر خلاف شرح وظیفه ماموریت‌داران، سطح خود را در حد یک رقیب سیاسی که علیه جمهوری اسلامی ایران عمل می کند، پایین آورده است.»
این مقام ایرانی همچنین احمد شهید را به ارتباط با سازمان مجاهدین، از گروه‌های مخالف حکومت ایران متهم کرد که به تازگی از فهرست گروه‌های تروریستی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا خارج شده است.
او گفت: «گزارشگر به صورت فعال برای تهیه گزارش خود با گروه‌های مشخص و بدنام تروریستی که دست‌شان به خون بیش از ۲۰ هزار شهروند ایرانی بی‌گناه آلوده است همکاری کرده است.»
به گفته محمدجواد لاریجانی، گزارشگر سازمان ملل متحد در گزارش خود هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های غرب علیه ایران نکرده است در حالی که «چنین تحریم‌هایی در تعارض آشکار با اصول قانون بین‌المللی و نیز روح و پیام منشور سازمان ملل است».
او همچنین با اشاره به بخشی از گزارش احمد شهید که در آن به نقض حقوق هم‌جنس‌گرایان پرداخته شده است، او را به عدم آشنایی با پیشینه مذهبی و فرهنگی ایران متهم کرد و گفت که جوامع غربی فارغ از تفاوت‌های فرهنگی می‌خواهند یک سبک زندگی خاص را به جوامع دیگر «تحمیل» کنند.
آقای لاریجانی سپس تعیین گزارشگر ویژه درباره وضعیت حقوق بشر در ایران را «یک تصمیم نامناسب» خواند که «به تضعیف اعتبار شورای حقوق بشر» منجر می‌شود.
احمد شهید از ژوئن ۲۰۱۱ تاکنون چهار گزارش درباره ایران تهیه کرده که همه این گزارش‌ها با واکنش شدید ایران همراه بوده است.
مقامات ایران ادعا می‌کنند که آزادی در این کشور به نسبت همه دیگر کشورهای جهان بیشتر است و آن‌چه غرب می‌گوید، تبلیغات دروغین علیه جمهوری اسلامی است.