مجلس صبح پنجشنبه ۴-۸-۹۱ (عرفه و عید قربان – آقایان)

بسم الله الرحمن الرحیم

عید مبارک است. در همه وقت، چه قبل و چه بعد و چه همراهش تبریگ بگوییم، تبریک در واقع یک سلام و درودی است که گوینده به مخاطبین می گوید و به خودش برمی‌گردد. هر تهییت و خوبی و سلامتی که برای برادر مؤمن بخواهید، خداوند قبل از اینکه به او بدهد به شما هم آن را می‌دهد این است که از حالا تبریک میگویم. انشاءالله فردا هم مفصل صحبت می کنم.

روز قبل از عید قربان را عرفه می‌گویند. عرفه در زبان عوام و حتی آنهائی که به مکه مشرف نشدند. برای مراسم مکه قطعا یک اشتیاقی دارند. این است که عرفه هم در عرف زبان فارسی به علفه تبدیل کرده‌اند. آن اوایلی که تبدیل شده بود. علفه هم به روز قبل از عید نوروز می‌گفتند یک تشابهی است، عرفه شناخت عرفان و عارف می‌گویند. عرفه یک صحرایی است علفه خوراک انسان است، انسان در اصل گیاه‌خوار است، به اضافه کمی گوشتخوار. حضرت صالح علیشاه می‌فرمودند که چون سی و دو دندانِ ما که خداوند آفریده است، چهار تای آن دندانهای گوشتخواری و درندگی است، یک هشتم. بنابراین یک هشتم غذای انسان باید گوشت باشد. این گوشت را چه طوری تهیه می‌کند؟ این گوشت را باید با درندگان و چرندگان در بیافتد تا گوشت تهیه کند. بعضی‌ها همینطور در این خوی خصلت تصرف کسی و استفاده از او هست در همه حیوانات دیدید. مثلا هیچ وقت گوسفند با گوسفند و یا گاو با گاو در نمی‌افتد معمولاً با درندگان در می‌افتد، خدا می‌خواهد. خصلت انسان را از انسان‌های قبلی و غیرمتمدن، یعنی انسان‌هایی که به شهر نشینی می‌آمدند جدا کند. مثلا یک هشتمش باید غذا باشد به اندازه‌ای که رعایت بشود اجازه داده‌اند، که خود انسان به شکار حیواناتی که اجازه دارد. آهو، گاو و…بپردازد. و بعد نه نتها خودش استفاده کند بلکه به دیگران هم بدهد. همین دیدن اینکه یک حیوانی، انسان خودش می‌کشد. این یک قدری آن خصلت حیوانیتی که هنوز در انسان هست به این طریق رفع می شود، و جلوه می کند. ولی بیشتر اجازه ندادند. فرض کنید من که گوسفندی می‌خواهم برای قربانی عید بکشم، همان روز اجازه کشتار هم داریم و حتی می‌شود به نیابت واگذار کرد. این کشتار را نه! می‌گویند خود انسان باید اینکار را انجام دهد، دیده اید که وقتی گوسفند را قربانی می‌کنند باید دستش را روی دست شخصی که قربانی را می کشد، بگذارد.

هر جا از احکام اسلام می‌رسیم، می‌بینیم رعایت تعادل شده است. سعی شده است که انسانها نه خیلی خشن و جلاد باشند که خونریزی برای آنها مهم نباشد و نه اینکه اینقدر دل‌رحم باشند که حتی گوسفندی را نمی‌توانند بکشند. اجازه و دستور داده است که گوسفند را بکشید ولی بیشتر نه! در روز عید قربان، قربانی واجب است، برای کسی که مشغول حج است کسی که بار اول هم است که حج می‌کند ولی سایر ایام واجب نیست. یک مستحبی است که گفتند چون خیلی‌ها به این گوشت نیاز دارند، بهتر است آنهایی که می‌توانند یک گوسفند بکشند که به دیگران کمک بشود. اما در خود عید قربان هم حکمت‌هایی نهفته است. اولا خود آدابش جلوه‌ای است از ایام تولد اسماعیل و ابراهیم و درست کردن خانه کعبه بوسیله‌ ی دو نفر. و ثانیاً نشان دهنده آخرین و مهم‌ترین انتقامی است که خداوند از یکی از بندگان مقربش کرد. و چون او در این امتحان موفق شد خداوند او را به دوستی برگرفت. این هم برای او که جشن دارد به جای خود، برای ما هم جشن دارد. این است که برای عید قربان جشن می‌گیریم.

عید قربان و اعیاد دیگر هم هر کدام معانی از این قبیل دارند. مثلا عید فطر شکر گذاری از این است که خداوند به من توفیق داد که من این عبادت را انجام بدهم برای خودش جشن می گیرد. در عید قربان برای ابراهیم و اسماعیل جشن می گیریم. خیلی کار خوبی شده است، که این روزها را خیلی اهمیت داده‌اند حتی به اندازه‌ای که چند پیشنهاد شده بود که همان اوایل که بیست دو بهمن جشن جمهوری اسلامی حذف بشود. و عید قربان و….جشن گرفته بشود. این حُسن هست چون بشر از اول به این ایام احترام را می‌گذاشته است. بهتر هم همین است که آنها هم باشد ولی به هیچ وجه یک خاطره عظیم چند هزار ساله را نمی‌شود فدا کرد، باید همه را نگه داشت، انشاءالله.