تکدیگری در جامعه دارای علل و زمینههای مختلف روانی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. بیکاری، ناتوانی افراد در تامین معیشت و مسکن خانواده، رکود اقتصادی و پایداری و تداوم مشکلات اقتصادی ازجمله علل اقتصادی هستند که در سالهای اخیر همواره دلیلی بر افزایش تکدیگری بوده است. شیوع بیماریهای روانی، ناامیدی و دغدغههای افراد از آینده و اختلالات روانی که خود دارای منشأ روانی، جسمانی، اجتماعی و… هستند نیز جمعی را در شرایط تکدیگری قرار داده است. در این بین بعضی از افراد که دارای معلولیت جسمانی هستند به واسطه کمتوانی یا ناتوانی و نبود پوشش بیمه و درآمد، مظلومانه در معرض این آسیب قرار میگیرند. نبود پوشش بیمه بهخصوص برای سالمندان و زنان سرپرست خانوار، جلوه هایی از تکدیگری را به شکلی فزاینده بر عده ای از این افراد، تحمیل میکند و ادامه روندهای جاری با توجه به اینکه جمعیت ایران رفتهرفته به جمعیتی سالمند تبدیل خواهد شد، دغدغههایی را ایجاد میکند. شیوع سوءمصرف موادمخدر، بهخصوص موادمخدر صنعتی و بروز نیازهای مادی و اختلالات روانی نیز برخی از این معتادان را به شکلهای متنوعی از تکدیگری سوق میدهد. گاه کودکان نیز بهعنوان قربانیان این آسیب اجتماعی، مورد سوءاستفاده قرار میگیرند. این کودکان، عمدتا از خانوادههای آسیبدیده یا مهاجرینی هستند که تکدیگری را بهعنوان یک شغل پذیرفتهاند. برخی مهاجرین پاکستانی، هندی و افغانی که تکدیگری بخشی از فرهنگ آنها محسوب میشود نیز بر آمار تکدی گران افزودهاند. آنچه در مواجهه با این پدیده اجتماعی از طرف نهادهای مسئول در پیش گرفته شده، اصولا سیاست برخورد با «معلول» بوده و هیچگاه- به جز مواردی خاص- به «علت ها» توجه نشده است. بیتدبیری و برخی برخوردهای پلیسی و قضایی با این پدیده، بدون توجه به علل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… که زمینهساز بروز و شیوع این پدیده شده اند به پایداری و گسترش آن یاری رسانده است. رشد و گسترش پدیده تکدیگری، ریشه در مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. برآورد تعداد متکدیان، اغلب از طریق مراجع و نهادهایی صورت میگیرد که منبع آمارهای آنان، «تعداد دستگیرشدگان» است. درحالی که این آسیب اجتماعی، از «رقم سیاه متکدیانی که وجود دارد ولی در آمارها دیده نمیشود» برخوردار است و به متکدیان مشهودی توجه دارد که در مکانهای عمومی، قابل شناسایی و مشاهده هستند. درحالی که اگر به تعاریف پایه از تکدیگری مراجعه کنیم متوجه میشویم که تکدیگری به شکلها و روشهای مختلف و متعددی قابل تقسیم است که متکدیان مشهود، تنها بخشی از آنها را تشکیل میدهند. درنتیجه اینکه پدیده تکدیگری در جامعه به موازات مشکلات رشد داشته است. توجه به علتهای بروز این پدیده، توجه به مددکاری اجتماعی و تکیه بر انجام دادن پژوهشها و استفاده از یافتههای پژوهشی از نخستین گامهای مواجهه با این پدیده است.
– روزنامه آرمان / سعید خراطها