مجلس ایران روز دوشنبه ۲۱ مرداد (۱۲ اوت) بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه حسن روحانی، رئیس جمهور جدید را آغاز کرد که طی آن اعتراضات سال ۸۸ محور انتقادهای سخنرانان مخالف با وزرای پیشنهادی بود.
آقای روحانی در ابتدای این جلسه که ریاست آن تا اواخر جلسه با علی لاریجانی بود، از تک تک وزرای پیشنهادی‌اش دفاع و ابراز اطمینان کرد که بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی با “رعایت اخلاق” پیش برود.
رئیس جمهور ایران گفت که در کوتاهترین زمان، مدون‌ترین برنامه را با شایسته‌ترین افراد به مجلس ارائه کرده است.
در زمان سخنرانی آقای روحانی، به دلیل شلوغی مجلس و رفت و آمد زیاد نمایندگان، رئیس مجلس با قطع صحبت‌های رئیس جمهور، درباره حفظ آرامش و نظم مجلس به نمایندگان تذکر داد.
مطابق آئین نامه داخلی مجلس ایران، پس از سخنرانی رئیس جمهور، بررسى برنامه دولت و ترکیب هیأت وزیران با اظهارات پنج نفر از نمایندگان مخالف و پنج نفر از نمایندگان موافق آغاز شد. برخی هم در مجلس به نمایندگی آقای روحانی به سؤالات و اظهارات مخالفان پاسخ دادند.
‘فتنه’ کلید واژه نمایندگان مخالف
حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر، احمد بخشایش نماینده لرستان، عطاالله حکیمی نماینده رودبار، محمدعلی بزرگواری نماینده کهگیلویه، مهرداد بذرپاش و حمید رسایی نمایندگان تهران و جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد، نمایندگانی بودند که هر کدام ۱۵ دقیقه در مخالفت با برنامه و کابینه پیشنهادی آقای روحانی سخنرانی کردند.
عمده دلیل مخالفت این نمایندگان، انتقاد از ارتباط شماری از وزرای پیشنهادی با اعتراضات سال ۸۸ و به ویژه نزدیکی برخی از آنان با میرحسین موسوی و مهدی کروبی، رهبران معترضان بود.
حسینعلی خاجی دلیگانی برخی از چهره‌های معرفی شده را کسانی خواند که “در آزمون فتنه ۸۸ رد شدند و سکوت کردند و از نظام دفاع نکردند و در جبهه مخالف ایستادند.”
آقای حکیمی هم افراد معرفی شده به مجلس را “از اصحاب فتنه” خواند و آقای بخشایش میانگین سنی وزاری پیشنهادی را بالا و دولت آقای روحانی را “دولت سالمندان” و “کارگزاران شماره دو” نامید.
علی محمد بزرگواری نماینده کهگیلویه هم با انتقاد از سن و ترکیب کابینه پیشنهادی آقای روحانی گفت “اکنون بروید از صندوق عتیقه رفسنجانی و خاتمی (وزرای پیشنهادی) درآورید، البته اینها برادران بزرگتر ما هستند، اما در بعضی از پروژه‌ها، برای برخی از افراد باید سرم وصل کرد.”
آقای بزرگواری گفت که او درباره بیژن زنگنه که به عنوان وزیر پیشنهادی نفت نه به عنوان موافق و نه به عنوان مخالف ثبت‌نام نکرده است اما گفت: “اگر زنگنه بیاید، باز آن آقازاده دله دزد، مهدی هاشمی، میدان‌دار می‌شود. این آقازاده‌های دله دزد به مملکت و نظام ما و روحانیت خیلی ضربه زده‌اند.”
علی لاریجانی، رئیس مجلس در اینجا به آقای بزرگواری تذکر داد که نام افراد را با توهین مطرح نکند. دفتر اکبر هاشمی رفسنجانی هم ساعاتی بعد با انتشار اطلاعیه‌ای نسبت به این گفته‌ها و توهین به خانواده آقای هاشمی رفسنجانی اعتراض کرد.
مهرداد بذرپاش، نماینده تهران هم کابینه پیشنهادی آقای روحانی را “شرکت سهامی” خواند و گفت: “در حال حاضر چند تن از چهره‌های مرتبط با اتفاق‌های سال ۸۸ که برخی از نمایندگان لفظ فتنه را در مواجهه با آنها به کار می‌برند، در کابینه حضور دارند و خود این مساله جای سوال است و معرفی این افراد، محصول فشارها و سهم‌خواهی‌های خیلی‌ها است.”
حمید رسایی هم در مخالفت با وزرای پیشنهادی آقای روحانی گفت: “نسل سوم کشور چه گناهی کرده‌اند که از مدیران ناموفق نسل اول استفاده می‌کنید.”
او گفت که “تعدادی از وزرای پیشنهادی سابقه تحصیل در غرب را دارند و این شاخصه تا زمانی که در شخصیت این افراد تاثیر نگذاشته باشد، بد نیست. اما این چهره ها از حضور در غرب تاسی گرفته‌اند و نسخه‌هایی که برای رفع مشکلات کشور ارائه می‌دهند، نه تنها بر اساس باورهای دینی و اسلامی نیست، بلکه بر اساس نسخه‌های غربی است.”
آقای رسایی گفت که در اعتراض به درز صحبت‌های نمایندگان درباره وزاری پیشنهادی از کمیسیون اصل ۹۰، از عضویت در این کمیسیون استعفا می‌دهد.
آقای قدوسی نماینده مشهد هم گفت که “علت تاکید مخالفان روی فتنه، این است که فتنه بزرگترین خطر از اول انقلاب تاکنون بوده و کیان اسلامی را در معرض خطر قرار داده و خطر آن نیز از جنگ تحمیلی بالاتر بود، هدف ما از مخالفت با اثر و ردپای فتنه جلوگیری از تکرار آن و به حاشیه رفتن دولت، پرداختن به مسائل فرعی و نه فراموشی مسائل اصلی است.”
مطابق آئین نامه داخلی مجلس ایران، سخنرانی پنج نماینده مخالف و پنج نماینده موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام براى مدت پانزده دقیقه انجام می‌شد.
موافقان: به همه وزرای پیشنهادی رای اعتماد بدهید
نمایندگانی که در موافقت با کابینه پیشنهادی سخنرانی کردند، احمد شوهانی نماینده ایلام، یونس اسدی نماینده مشکین شهر، کاظم جلالی نماینده شاهرود، جلیل جعفری نماینده خلخال، غلامعلی جعفرزاده نماینده رشت، محمدرضا تابش نماینده ارکان، یونس اسدی نماینده مشکین‌شهر، عباس علی منصوری نماینده کاشان و احمد توکلی نماینده تهران بودند.
پنج نفر از این نمایندگان مطابق آئین نامه مجلس به نمایندگی از خودشان از فهرست وزرای پیشنهای دفاع کردند و علاوه بر آنها چهار نفر هم از باقی مانده وقت قانونی آقای روحانی استفاده کردند.
آقای جعفرزاده در دفاع از کابینه پیشنهادی گفت که “مردم در چارچوب قانون اساسی و منویات رهبری به شیوه دموکراتیک نظر خود را به صندوق‌های رای ریختند” و ” ایجاد رفاه در خصوص چالش‌های دولت و سایر قوا برای اجرای سیاست‌های کلان نظام مد نظر دولت است.”
علی منصوری هم با دفاع از شماری از چهره‌های پیشنهادی از جمله محمدجواد ظریف، وزیر پیشنهادی برای وزارت امور خارجه گفت که “مردم انتظار دارند مجلس به دولت روحانی یک رای قاطعی بدهد.”
محمدرضا تابش و احمد توکلی خواستار رای اعتماد مجلس به همه وزرای پیشنهادی شدند و آقای توکلی هم گفت که رای اعتماد به وزرای پیشنهادی “اولین آزمون رابطه دولت جدید و مجلس است.”
کاظم جلالی با انتقاد از نمایندگانی که شماری از چهره های پیشنهادی را به “جریان فتنه” نسبت می دادند از جمله با انتقاد از حمیدرسایی، گفت که “وزرای پیشنهادی فتنه‌گر نیستند” و “برخی از آقایان حاضر در لیست وزرا اصرار داشتند وزیر نشوند.”
دفاع دولتمردان روحانی از فهرست پیشنهادی وزرا
در پایان جلسه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در دفاع از وزرای پیشنهادی گفت که “در مورد آنها ازهمه دستگاه‌ها استعلام شده” و اتهام با آنها درباره جریان فتنه معنایی ندارد.
محمد باقر نوبخت معاون رئیس جمهور هم از برنامه‌های اقتصادی رئیس جمهور دفاع کرد و گفت که دولت خود را ملزم می‌داند یارانه‌ها را تا زمان اصلاح قانون آن به شکل فعلی پرداخت کند و در عین حال لایحه بودجه سال ۱۳۹۳ خورشیدی را هم تا پیش از نیمه آذرماه به مجلس تحویل خواهد داد. او از ترکیب کابینه در بخش اقتصادی دفاع کرد.
نجفی، اولین وزیر پیشنهادی
پس از پایان سخنرانی‌های مخالف و موافق در کلیت برنامه‌ها و وزرای پیشنهادی، بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی بر اساس حروف الفبا آغاز شد.
محمدعلی نجفی، وزیر پیشنهادی برای وزارت آموزش و پرورش اولین نفری بود که دو نماینده مخالف و دو نماینده موافق درباره او سخنرانی کردند.
با پایان وقت مجلس در ساعت شش بعدازظهر به وقت تهران، ادامه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی به روز سه شنبه ۲۲ مرداد موکول شد.
قرار است در جلسه صبح فردا، یک نفر به عنوان موافق وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش صحبت کند و سپس محمدعلی نجفی هم به مدت نیم ساعت از تریبون مجلس از برنامه هایش برای وزارت آموزش و پرورش، دفاع کند.
محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس که اداره جلسه در ساعت پایانی روز دوشنبه را برعهده داشت، بعد از پایان جلسه از نمایندگان خواست از حضور در جلسات بیرون از مجلس چه به دعوت وزرای پیشنهادی چه به دعوت دیگران خودداری کنند و در روزهای بررسی صلاحیت‌های وزرای پیشنهادی، جلسات را فقط در مجلس برگزار کنند.