حسن روحانی در نخستین گزارش عملکرد دولت یازدهم به تشریح وضعیت کشور و چشم‌انداز آینده پرداخت. روحانی مسائل اقتصادی و روابط خارجی را دو مشکل اساسی خواند و ایران را آماده “گفتگوهای جدی با دنیا” اعلام کرد.
حسن روحانی شامگاه سه‌شنبه (۱۹ شهریور ۱۳۹۲/ ۱۰ سپتامبر) در یک گفتگوی تلویزیونی “نخستین گزارش كار دولت یازدهم به مردم” را ارائه کرد و به تشریح برنامه‌هایی پرداخت که قرار است مشکلات داخلی و تنش‌های روابط خارجی ایران را کاهش دهد.
رئیس دولت یازدهم پس از اشاره به وضعیت اقتصادی و راهکارهایی که هیئت وزیران برای بهبود اوضاع در دستور کار دارد، تاکید کرد: «در همه ارزیابی‌ها، ما مشكلات اساسی كشور را عمدتا در دو بخش اقتصاد و روابط خارجی می‌بینیم.»
دیدار روحانی با رهبران چین و روسیه
روحانی حضور نمایندگان ۵۰ کشور در مراسم تحلیف و پیام تبریک اغلب کشورهای جهان به مناسبت پیروزی‌اش در انتخابات ۲۴ خرداد را آغاز خوبی برای سیاست خارجی دولت یازدهم خواند و گفت: «خود این تحلیف و این پیام‌ها فضای جدیدی در روابط جمهوری اسلامی ایران با دنیای بیرون به وجود آورد.»
رئیس جمهور در نخستین سفر خارجی خود در این مقام روز پنج‌شنبه، ۲۲ شهریور برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، عازم بیشکک، پایتخت قرقیزستان می‌شود.
روحانی می‌گوید در حاشیه اجلاس بیشکک با تعدادی از سران کشورها ملاقات خواهد کرد که دو دیدارش با رئیسان جمهور روسیه و چین از “اهمیت ویژه‌ای” برخوردارند.
رئیس جمهور، روسیه را کشوری معرفی کرد که جمهوری اسلامی در بسیاری از زمینه‌ها با آن اشتراک نظر دارد. او گفت دولت یازدهم مصمم است که گام نخست برای توسعه روابط دوجانبه میان تهران و مسکو را در سفر به قرقیزستان بردارد.
مذاکره درباره حساب‌های ارزی در چین
حسن روحانی در مورد دومین ملاقات مهم خود که با همتای چینی‌اش انجام می‌شود گفت: «روابط با چین نیز برای ما اهمیتی ویژه دارد، ما همكاری‌های متعددی داریم و چینی‌ها آمادگی دارند در بخش‌هایی سرمایه گذاری در ایران را شروع کنند.»
چین یکی از بزرگترین صادرکنندگان کالا به ایران و از خریداران اصلی نفت و گاز از جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. با تشدید تحریم‌های بین‌المللی و آغاز تحریم‌های یک‌جانبه اتحادیه اروپا و آمریکا که در پی مناقشه بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال شده این کشور در انتقال درآمدهای ارزی و مبادلات بانکی با مشکلات جدی روبرو شده است.
یکی از مسائلی که هیئت دولت در نشست روز یک‌شنبه‌ی خود (۱۷ شهریور) به آن پرداخت چگونگی استفاده از ارز حاصل از فروش نفت در بانک‌های خارجی بود. روحانی قصد دارد در ملاقات با رئیس جمهور چین درباره چگونگی بهره‌برداری از حساب‌های بانکی جمهوری اسلامی در این کشور و سرمایه‌گذاری در ایران با او رایزنی کند.
«ایران آماده گفتگوی جدی با دنیا»
دومین سفر خارجی رئیس دولت یازدهم به دعوت دبیرکل سازمان ملل متحد و برای شرکت در مجمع عمومی این سازمان در نیویورک انجام می‌شود. روحانی در گفتگوی تلویزیونی تایید کرد که در حاشیه سفر نیویورک مذاکرات هسته‌ای ایران با نمایندگان کشورهای موسوم به ۵+۱ نیز دوباره به جریان می‌افتد.
حسن روحانی اخیرا سرپرستی مذاکرات هسته‌ای را که تاکنون بر عهده دبیر شورای عالی امنیت ملی بود به وزیر خارجه، محمد جواد ظریف سپرد. او علت این کار را رعایت “مصالحی” عنوان کرده که چند و چون آن تشریح نشده است.
روحانی این اقدام را گام نخست دولت در پیشبرد مذاکرات هسته‌ای عنوان کرده و تصریح می‌کند که “قدم‌های دیگری در خصوص مسئله هسته‌ای برداشته شده است.”
رئیس جمهور بدون ذکر جزییات این قدم‌ها تاکید کرد که جمهوری اسلامی “برای یك گفت و گوی جدی با دنیا، هم با ۵+۱ و هم با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی” کاملا آماده است.
خوش‌بینی به حل و فصل مسائل هسته‌ای
محمدجواد ظریف عصر دوشنبه (۱۸ شهریور، ۹ سپتامبر) با بیان این که تصمیم‌گیری در مورد فعالیت‌های هسته‌ای همچنان در شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد افزود: «اما مذاکرات بین‌المللی توسط وزارت خارجه انجام می‌گیرد که براساس ضرورت مذاکرات، استراتژی و تاکتیک‌های مذاکراتی در اختیار وزارت خارجه خواهد بود.»
حسن روحانی می‌گوید: «اگر طرف مقابل اراده جدی داشته باشد، مسئله هسته‌ای در یك زمان نه چندان بلند قابل حل و فصل خواهد بود.»
رئیس دولت دهم خاطر نشان کرد، در صورتی که تمام حقوق جمهوری اسلامی مطابق مقررات بین‌المللی و پیمان “ان. پی. تی.” محفوظ بماند این کشور حاضر است نگرانی‌های جامعه جهانی را بر طرف کند.
جمهوری اسلامی متهم است که برای شفاف‌سازی جنبه‌های احتمالا نظامی برنامه‌های هسته‌ای خود با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری‌های لازم را ندارد. ایران این اتهام را بی‌اساس می‌داند و هدف این برنامه‌ها را استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی عنوان می‌کند.
ملاقات احتمالی با وزیران آمریکا و بریتانیا
حسن روحانی ابراز امیدواری می‌کند دیدارهای حاشیه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل آغازی برای تبدیل مذاکرات هسته‌ای به یک بازی برد- برد باشد: «فكر می‌كنم شروع این كار در نیویورك و با ملاقات وزیر خارجه كشورمان با وزرای مربوطه آغاز می‌شود، بنده هم ملاقات‌هایی دارم و برخی از وزرای خارجه ۵+۱ از هم اكنون برای ملاقات درخواست داده‌اند.»
کشورهای عضو ۵+۱ که طرف مذاکرات هسته‌ای ایران هستند شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین) و آلمان می‌شوند.
تا کنون در مورد این که مسئولان ایرانی با کدام مقام خارجی در نیویورک دیدار می‌کنند اطلاعات دقیقی منتشر نشده است. منظور از “وزرای مربوطه” که روحانی به آنها اشاره کرده می‌تواند وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز باشد.
خامنه‌ای: درگیری اسلام و غرب قدیمی و عمیق است
رئیس جمهور در گفتگوی تلویزیونی سه‌شنبه شب تاکید کرد که ایران به منظور حل مسئله هسته‌ای “برای ملاقات درهر سطحی” آمادگی دارد. او در ادامه گفت: «اما دنیا كاملا باید بداند كه این دوره زمانی برای حل و فصل مسایل هسته‌ای نامحدود نخواهد بود.»
حسن روحانی می‌گوید فرصت برای از سرگیری مذاکرات “در هر سطحی” را “ملت ما در این انتخابات به وجود آوردند” و دنیا هم باید از این فرصت استفاده کند.
این سخنان در همان روزی بیان شد که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای به عنوان تعیین‌کننده اصلی خطوط کلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دیدار با ائمه جمعه سراسر کشور گفت: «بین اسلام و غرب یک درگیری چندقرنی و عمیق وجود داشته و ما امروز در ادامه این درگیری هستیم.»