حسن روحانی در مصاحبه با شبکه سی ان ان در پاسخ به سئوالی درباره آزادی زندانیان سیاسی و پیگیریهای دولت برای آزادی دیگر زندانیان و رفع حصر سران جنبش سبز گفت:خوشحالم از اینکه هر زندانی که از زندان آزاد شود موجب مسرت من است . امیدوارم روزی بیاید که زندان های ما خالی شود،البته هر کشوری زندان و مجرم خواهد داشت اما هر مقدار کمتر زندانی باشد، موجب خوشحالی یک ملت و یک دولت است. من همه تلاشم را در این زمینه انجام می دهم که افرادی را که در زندان هستند راه گشایشی برای آنها فراهم شود.
وی تصریح کرد: موضوع مهمی که در تبلیغات انتخاباتی ام مورد تاکید من قرار گرفت، مساله منشور حقوق شهروندی بود، من به مردم قول دادم که در زمینه حقوق شهروندی منشوری را تهیه و آن را منتشر کنم و بعد آن را به صورت لایحه ای به مجلس شورای اسلامی بفرستم تا تبدیل به قانون شود تا با آن بسیاری از مشکلاتی که امروز جامعه ما با آن مواجه است، حل و فصل شود.
شما می دانید قانون اساسی ما ظرفیت بسیار بالایی در زمینه حقوق ملت دارد . یکی از مسئولیت هایی که به رییس جمهور ایران داده شده است ،اجرای قانون اساسی است، اجرای قانون اساسی مسئولیتش بر عهده رییس جمهور است، بنده علاوه بر اینکه بخش حقوقی ام را موظف کردم که راجع به این مسئولیت کمیته ای را تشکیل دهد، به زودی منشور حقوق شهروندی را در معرض افکار عمومی قرار می دهم .
تیمی مشغول بررسی و تهیه هستند، به محض اینکه این منشور حقوق شهروندی نهایی شود، منتشر می کنم و در معرض افکار عمومی قرار می دهم ، نقدها ، نقص ها و کاستی هایی که وجود دارد، نظرات نخبگان و صاحبنظران را جمع می کنیم و امیدوارم ضمن ماه های آینده بتوانم مجموعه حقوق شهروندی را به صورت یک منشور تدوین نهایی و آن را اجرا کنم و اگر مواردی نیاز به قانون دارد به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی بفرستم، بنابراین اساسا من روی مساله حقوق شهروندی بسیار حساس هستم، روی حقوق اقلیت ها و حقوق اقوام نیز بسیار حساس ام .
متن کامل مصاحبه به شرح زیر است:
چه احساسی دارید نسبت به اینکه امسال در مجمع عمومی سازمان ملل فرد ممتاز این جلسه باشید؟به شما خیلی توجه می شود و تمرکز و افکار روی شما هست در حالی که معمولا در مورد روسای جمهوری اسلامی ایران این چنین نیست ولی در مورد شما مقداری دید خوش بینانه تری وجو دارد. احساس و نظر شما در این مورد چیست؟
من قبل از اینکه به سوال شما پاسخ بدهم می خواهم به مردم آمریکا که مورد احترام مردم ایران هستند،درود بفرستم و وقت بخیر بگویم. برای هر رییس جمهوری جالب خواهد بود که فرصت پیدا کند نظر مردم خود را برای ملت های دیگر در مجامع بین المللی مخصوصاً در سازمان ملل متحد بیان کند. خوشحالم که این فرصت پیش آمد تا نظرات مردم را در حد فرصتی که داشتم برای نمایندگان سایر دولت ها و ملت های دیگر که در این اجتماع جمع شده بودند بیان کنم.
شاید انتظارات زیادی بود که شما و آقای اوباما حداقل امروز در سازمان ملل دستی به هم بدهید، کسی احساس نمی کرد که حالت رسمی پیدا کند ولی احساس می کردیم شاید سلامی کنید و این یخ رو بشکنید و دستی تکان دهید ولی این کار انجام نشد،چرا شما این کار را انجام ندادید؟
صحبت هایی بود برای اینکه برنامه ملاقاتی بین پرزیدنت اوباما و من تنظیم شود که دو طرف در یک فرصتی با هم گفتگو کنند و مقدمات این کار تا حدی آماده شده بود، آمریکا اعلام تمایل کرده بود برای چنین ملاقاتی؛علی الاصول از طرف ایران هم می توانست در یک شرایطی، برنامه ای این چنینی باشد، اما فکر می کنم فرصت کم بود؛ برای اینکه ما بتوانیم همه این مسائل را هماهنگ کنیم، اما آن یخی که شما می گویید به اعتقاد من تا حدی باز شده، فضا عوض شده، این فضا را مردم ایران بوجود آورده اند، یک فضای نو در روابط ملت ایران و جهان، امید و توقع ما این است که همه ملت ها و دولت های دیگر به ملت ایران پاسخ مثبت دهند.
آیا شما اختیار دارید که مذاکرات و گفتگو را با آمریکا آغاز کنید؟ آیا رهبر ایران این اختیار را به شما داده اند؟
فکر می کنم رییس جمهور ایران این اختیار را دارد که هر جا که منافع ملی اش اقتضا کند و لازم بداند برای احقاق حقوق ملتش با هر کسی حرف بزند و صحبت کند، البته آمریکا ویژگی خاص خودش را دارد، 35 سال است که چنین رابطه ای بین دو کشور نبوده و مقامات عالی دو دولت هیچ وقت با هم صحبت نکرده اند،آن هم در سطح بالاترین مقام دو کشور یعنی دو رییس جمهور؛ بنابراین باید به دیپلماسی ، گفتگو و فضای سیاسی فرصت بدهیم تا شرایط لازم برای این کار فراهم شود.
اگر گفتگو یا مذاکره ای برای منافع ملی کشور ضرورت داشته باشد،رهبر معظم انقلاب مخالفتی ندارند. ایشان درسخنانی به صراحت اعلام کرده اند که من نسبت به مذاکره با آمریکا خوشبین نیستم اما در موضوعات خاص،مقامات دولتی می توانند با طرف آمریکایی خود صحبت کنند. اگر امروز فرصتی فراهم و همه مقدمات کار آماده می شد احتمالا عمده مذاکرات پیرامون موضوع هسته ای یا منطقه خاورمیانه می بود؛ بنابراین ایشان از قبل ،این را اجازه دادند که دولت بتواند دستش در این زمینه باز باشد.
بنابراین شما این اختیار را دارید؟ رییس جمهور اوباما امروز در سخنرانی شان در سازمان ملل گفتند که به وزیر خارجه آقای جان کری اختیار دادند که در راس تیم مذاکره کننده باشند و با وزیر خارجه شما آقای ظریف در خصوص مسائل هسته ای صحبت کنند؛ آیا مسائل دو جانبه ای دیگری هم هست که بتوانید درباره آن با هم صحبت کنید و یا نماینده های شما بتوانند با آمریکا صحبت کنند و یا صرفاً درباره مسئله هسته ای و مسائل تحولات خاورمیانه است که مذاکراتی انجام خواهد شد؟
مسائل فراوانی می تواند مورد گفتگوی دو دولت قرار گیرد؛ اما بنای من (که گمان می کنم اولویت طرف آمریکایی هم اینگونه باشد) بر این است که در ابتدا موضوع هسته ای است که می تواند آزمایش مهمی برای دو دولت و همچنین برای به ثمر نشستن و تامین منافع مشترک دو دولت باشد، فعلا موضوع هسته ای است.اگر موضوع هسته ای به حل و فصل نهایی برسد، به اعتقاد من راه برای موضوعات متعدد دیگری که می تواند بر مبنای اولویت درلیست بحث و مذاکره دو طرف قرار گیرد ، باز می شود.
شما درسخنرانی جلسه سازمان ملل امروز صحبت از حل و فصل صلح آمیز مسائل هسته ای کرده اید، ممکن است بفرمایید که در این خصوص چارچوب یک معامله را شما چطور می بینید؟
در موضوع هسته ای اولین مساله که برای همه جهانیان باید روشن باشد این است ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست و نخواهد بود. ایران سلاح کشتار جمعی را بر خلاف باورهای دینی ، مذهبی و اصول اخلاقی خود می داند و شما می دانید که رهبری معظم انقلاب، تولید یا انباشت یا کاربرد هر گونه سلاح کشتار جمعی به ویژه هسته ای را حرام اعلام کردند؛ بنابراین اولین سخن این است که به دلیل تبلیغات سوء و غیر واقعی انجام گرفته در این زمینه باید به جهانیان این اعتماد را بدهیم که بدانند، ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست اما همچون سایر کشورها در چارچوب مقررات بین المللی خواستار اعمال حقوق حقه خود بدون تبعیض است. بنابراین اعتماد در سایه اجرای مقررات بین المللی به وجود می آید نه اینکه در سایه فشار یا در سایه ترس.
شما و سایر روسای جمهوری ایران و رهبری ایران ،همگی گفته اید که ایران سلاح هسته ای نمی خواهد اما می دانید که اینجا مساله اعتماد مطرح است و صادقانه بگویم خیلی ها این حرف را باور نمی کنند و می خواهند بدانند که شما دقیقا چگونه می توانید سطح اعتماد را بالا ببرید؛ شما واقفید که هر قطعنامه ای که درسازمان ملل از اعتماد صحبت می کند، چگونه می توانید الهام بخش آن اعتماد باشید. شما می فرمایید که می خواهید حق غنی سازی را داشته باشید از نظر شفافیت سازی چه کار می توانید انجام دهید، آیا آماده هستید که گامی فراتر از حتی NPT برداشته و شفافیتی فراتر از آن هم حتی ایجاد کنید.
این اعتماد از دو راه امکانپذیر است،راه اصلی آن حقوقی است، راه حقوقی یعنی اجرای مقررات بین المللی؛ اصلا آژانس برای چه چیزی تاسیس شد، تاسیس آژانس برای این بود که به جهان با نظارت های خودش اعتماد بدهد. شما می دانید تمام مواد هسته ای ایران حتی میلی گرمش تحت محاسبه دقیق آژانس بوده و اولین طریق برای اعتماد جهانی، این است که مواد هسته ای کشور تحت نظارت کامل آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد. ما پادمان را امضا کردیم و مقررات آژانس بین المللی را اجرا می کنیم و بازرسان آنها مرتبا به ایران سر می زنند و گزارش تهیه می کنند،دوربین های آنها همه جا نصب شده و کلیه تحرکات را ضبط می کنند.
راه اعتماد حقوقی در جهان اصلا NPT و بعد پادمان است و همه این مقررات برای این بود که کشورهای جهان بتوانند فعالیت صلح آمیز داشته باشند و در کنار آن اعتماد هم وجود داشته باشد که در این صورت فعالیت به سمت فعالیت نظامی منحرف نمی شود.
آژانس بعد از صدها ساعت بازرسی های متنوع و کار مداوم در سال 2004 در قطعنامه به صراحت اعلام کرد که فعالیت هسته ای ایران هیچ اِوِجِنسی وجود ندارد که انحراف پیدا کرده باشد و این قطعنامه به تصویب همه اعضای شورای حکام از جمله آمریکا رسید؛ چون این قطعنامه به اتفاق آرا تصویب شد. بنابراین آژانس در این زمینه بازرسی های محکمی کرده که با اطمینان می تواند بگوید هیچ شاهد و هیچ قرینه ای برای انحراف وجود ندارد. این یک راه است و راه دوم نزدیک تر شدن از لحاظ سیاسی بین کشورهاست. وقتی بین دو کشور رابطه نیست و مذاکره ای وجود ندارد،ممکن است بی اعتمادی هایی بوجود بیاید؛ مذاکرات ما با 1+5 به این دلیل است که جزییات مساله مورد بررسی قرار گیرد و با توافقی که بین ایران و 1+5 به وجود می آید،این اعتماد علاوه بر اعتماد حقوقی از لحاظ سیاسی نیز ایجاد شود؛ بنابراین مذاکره در کنار آژانس حتما بهترین اعتماد برای افکار عمومی جهان است؛ آن هم کشوری که قربانی سلاح کشتار جمعی است.
آیا شما غنی سازی را تا سطح 20 درصد نگه می دارید، آیا حاضرید 20 درصد فعلی غنی سازی شده را بدهید و از خارج آن را تهیه کنید؟
اینها بحث هایی است که در مذاکرات بین کشورها انجام می گیرد. چیزی را که ما می توانیم در سطح رسانه به دنیا اعلام کنیم این است که ایران مثل سایر کشورها از حقوق هسته ای خودش در زمینه های صلح آمیز برخوردار است؛ بنابراین هر مقدار اختیاری که سایر کشورها دارند،ایران هم دارد. هیچ فرقی بین ایران و سایر کشورها وجود ندارد. اینکه به طور موقت ما چه می کنیم یا چه خواهیم کرد یا آنها چه می کنند، این ها بحث هایی است که روی میز مذاکرات قرار می گیرد تا طرفین با هم بحث کنند.
یکی از مسائل اعتماد، تسهیلات فوردو است که نزدیک قم است، یکی از دلایلی که جهان خیلی تردید دارد این است که گویا اصلا کار فوردو شروع شده قبل از اینکه اعلام شود فوردویی وجود دارد، سوال این است که آیا شما می گویید که فوردو را حاضرید ببینید؟
فوردو با سایر مراکز غنی سازی چه فرقی می کند؟ فوردو هم یک مرکزی است که در آن غنی سازی انجام می گیرد؛ مثل نطنز. در نطنز هم غنی سازی انجام می گیرد و در فوردو هم غنی سازی انجام می گیرد،چه حساسیتی روی فوردو وجود دارد؟آنچه که باعث شده که نطنز و در کنارش فوردو هم فعال شود این است که ایران بیش از یک سال قبل اعلام کرد که 10 سایت دیگر شبیه نطنز و فوردو می خواهد بسازد و این ها در برابر تهدیدهایی است که ایران می شود.
شما وقتی کشوری را تهدید می کنید، پاسخ آن تهدید این هاست. وقتی کشورهایی برخلاف همه اصول مذاکراتی می گویند همه چیز روی میز است، این به معنای تهدید ملت ایران است. ما در زمینه همان اعتمادی که شما از آن سخن می گویید یک چیز بیشتر روی میز نداریم و آن مذاکره است. هیچ چیزی جز مذاکره روی میز نباید باشد تا اعتماد به وجود بیاید. وقتی در کنار مذاکره و دیپلماسی تهدید نظامی هم روی میز قرار می گیرد به این معناست که مذاکره واقعی نیست و اگر از اعتماد بحث می کنیم حتما باید دو جانبه باشد.
این ساختمان اعتماد همان کانفیدنس بیلدینگ است که باید پایه هایش را دو طرف بسازند و ساختمانش هم توسط دو طرف بناشود. ساختمان اعتماد ،ساختمانی نیست که یک طرف آن را بسازد،بنابراین فرقی بین مراکز غنی سازی نیست،بحث این است که در مذاکرات ما با هم بحث کنیم و ببینیم اعتماد چگونه از دو طرف افزایش پیدا می کند، آنها چه اعتمادی می دهند و ما چه اعتمادی می دهیم.
بنابراین آن تاسیسات اراک، آب سنگین اراک که بعضی ها نگرانند که شما ممکن است پلوتونیوم را از آن بتوانید تولید کنید، آن هم باز یک خطری است برای جهان و یک نگرانی است و ظاهرا قرار است که همین بهار کارش را انجام دهد و شروع کند، آیا شما حاضرید فعالیت های اراک را به تعویق بیندازید؟
شما می دانید که تاسیسات اراک برای تامین نیازمندی های دارویی و پزشکی کشور است و از اول هم با همین هدف اعلام شده ،بنابراین تا زمانی که اراک بخواهد شروع به فعالیت کند،هنوز یک فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد تا اراک کامل و آماده فعالیت شود؛ ممکن است در آینده بحث هایی راجع به این موضوعات هم بین ایران و 1+5 مطرح شود؛ تاکنون مساله اراک روی میز مذاکرات قرار نگرفته.
ولی می تواند قرار بگیرد .
هرچیزی ممکن است در مذاکرات مورد بحث قرار گیرد.
به طور کل شما حاضرید چه کنید تا الهام بخش و نوید دهنده این اعتماد باشید؟همه مردم شفافیت کامل ایران را می خواهند، آیا ایران آماده است آن سطح اعتماد را ایجاد کند؟ و آیا آن طور که می گویید در حال انجام است؛ نه غیر از آن؟
بیش از 40 کشور امکان غنی سازی دارند و بسیاری از آنها دارند غنی سازی را انجام می دهند. بین ایران و آن کشورها چه فرقی وجود دارد؟ البته کشورهایی هم وجود دارند که اصلا NPT را نپذیرفتند و کشورهایی هم وجود دارند که اصلا تحت نظارت آژانس نیستند. ایران NPT و پادمان را پذیرفته و به آن متعهد است و تمام فعالیت های ایران زیر نظارت آژانس است، بنابراین بحث اعتماد و خطر ایران دو مقوله است، یک مقوله تبلیغاتی است که در مورد مقوله تبلیغاتی، وقتی یک عده ای تصمیم دارند بگویند ایران خطرناک است، باز هم خواهند گفت. اما زمانی ممکن است، کشوری نگرانی منطقی داشته باشد، ما حاضریم نگرانی های منطقی را رفع کنیم، نه توهماتی را به نام نگرانی. توهماتی تحت عنوان نگرانی در رسانه ها و تبلیغات وجود دارد که هیچ ارزشی ندارد، اگر کشوری از لحاظ منطقی نگرانی داشته باشد ،مذاکره 1+5 برای این است که این نگرانی رفع شود . ما در این مذاکره بسیار جدی هستیم، به طرف مذاکراتی مان اعلام کردیم که در این زمینه جدی خواهیم بود.مسوولیت مذاکرات هسته ای را در اختیار وزارت خارجه و مسوول مذاکره را وزیر خارجه قرار دادم. بنابراین وزارت خارجه ما مسوول مذاکرات است. 1+5 هم مسوول بالای مذاکراتشان می تواند وزرای خارجه آنها باشد، کما اینکه قبلا هم در دوره ای که من مسوول پرونده بودم، طرف مذاکراتی من وزرای خارجی سه کشور اروپایی بودند . ما معتقدیم این مذاکرات سریعتر باید آغاز شود و جدی تر باید ادامه پیدا کند و هر چه سریعتر به پایان برسد، به دلیل اینکه شرایط فعلی به ضرر همه است . شرایط فعلی، شرایط باخت – باخت است، همه ضرر می کنند ما باید شرایط برد – برد را فراهم کنیم که همه سود ببرند. در دنیای امروز اوضاع اقتصادی جهان با مشکلات فراوان مواجه است. منطقه ما با مشکلات بسیاری مواجه است. حل و فصل این مسائل می تواند به اقتصاد جهانی و منطقه ای و همچنین امنیت منطقه ای بیشتر کمک کند.
و شما در ازای آن چه می خواهید؟ من می دانم که شما می خواهید تحریم ها برداشته شود ،فکر می کنید یک باره این تحریم ها برداشته شود و در ازای آن چه مسائل مهمی دیگری است که بخواهید قدم به قدم برداشته شود؟
ما هیچ چیز جز قانون و اجرای مقررات بین المللی نمی خواهیم، ما اعلام می کنیم که تحریم های یک جانبه برخلاف مقررات بین المللی است و برخلاف تجارت آزاد و توسعه بشری است. وقتی شما بانک یک کشور را تحریم می کنید،معنایش روشن است یعنی داروی مردم و تجهیزات پزشکی آن را تحریم می کنید؛ یعنی حتی غذای مردم را نیز تحریم می کنید. این کار غیرانسانی است . این کار برخلاف همه اصول و مقررات بین المللی است . بنابراین ما قانون را می خواهیم و می گوییم قانون اجرا شود ؛ می گوییم آنهایی که برخلاف قانون تحریم کردند،به قانون برگردند ، ما می گوییم با فشار به یک ملت ،کسی به جایی نمی رسد، فشاری که شما در تحریم وارد می کنید فشار به مردم ایران است و بنابراین فشار به یک ملت، غیر انسانی و ناصحیح است و ثمره اش فقط ایجاد تنفر آن ملت نسبت به تحریم کنندگان است. هر چه تنفر زیاد شود،شرایط برای ایجاد صلح ، امنیت و دوستی بین ملت ها کمتر می شود؛ بنابراین خواست ما اجرای قانون است و تحریم را غیرقانونی و غیرانسانی می دانیم ، بنابراین معتقدیم تحریم ها باید کنار گذاشته شود و معتقدیم تحریم تاثیری ندارد. هدف تحریم کنندگان هر چیزی باشد به آن هدف نخواهند رسید . راه حل اصلی مذاکرات است و باید با هم بنشینیم و مذاکره کنیم و مساله را به حل و فصل نهایی برسانیم.
شما حداقل نسبت به 8 سال گذشته،یک صورت و دید جدیدی از ایران ارائه دادید، شما آمدید و گفتید که ما می خواهیم چهره واقعی ایران را نشان دهیم، شما حداقل دفترتان از شبکه اجتماعی تویتر استفاده کردند؛ شما مصاحبه و بیاناتی داشتند ،حتی برخی مطبوعات می گویند استفاده از مطبوعات برای ارتقاء گفتمان شما بوده، پاسخ شما چیست؟شما تویت می کنید و از این اطلاعات اجتماعی استفاده می کنید، ولی مردم ایران دستیابی به این شبکه ندارند،شما گفتید که تلاش می کنید سانسور را از ایران خارج کنید، آیا این کار را می کنید؟
دهمه تلاش من این است که مردم ایران به راحتی بتوانند از همه اطلاعات موجود در سطح جهانی استفاده و بهره برداری کنند. شبکه های اجتماعی بزرگ و شبکه های اطلاعاتی بزرگ امروز در سطح جهان وجود دارد که حق همه انسان ها و ملت هاست که از آن استفاده و بهره برداری کنند. البته ممکن است بسیاری از کشورها چارچوب هایی از لحاظ اخلاقی داشته باشند که آنها را مراعات می کنند ،حتما در ایران هم چارچوب هایی وجود دارد اما در عین حال تلاش من این است که در ماه های آینده ،همه آن قول هایی که در تبلیغات انتخاباتی به مردم داده ام را عملی کنم. البته همانطور که اشاره می کنید، در دوران تبلیغات انتخاباتی ام حامیان و طرفداران من، از این شبکه ها به طور وسیع استفاده کردند و الان هم ،حامیان، طرفداران و حتی منتقدین از این شبکه ها استفاده می کنند و من ،هم از نظرات حامیان و هم از منتقدین استفاده می کنم، چون دولت نیاز به انتقاد دارد؛ بنابراین کاستن مشکلات مردم در این زمینه جزو برنامه های دولت است که مردم بتوانند در چارچوب های اخلاقی که تنظیم می شود، اطلاعات لازم را از این شبکه ها کسب کنند.
یکی از کارهایی که شما و وزیر خارجه شما انجام داد ،این بود که تویت کردید، راشاشانا را تبریک گفتید، سال نوی یهودی ها را و تنها عضو یهودی پارلمان را با خودتان آوردید، چرا مهم بود که شما این فرد را با خودتان بیاورید؟
ما می خواستیم به افکار عمومی دنیا بگوییم که ایران نه تنها ضد یهود نیست بلکه معتقدیم یهودی ها دارای آیینی هستند که آن آیین مورد احترام ماست، شما می دانید ما به کتاب آسمانی یهودی ها و به پیامبر آنها حضرت موسی احترام می گذاریم و می دانید که ما در پارلمان ایران با توجه به اینکه تعداد یهودیان در ایران بسیار محدود هستند و عدد زیادی نیستند اما یک نفر نماینده دارند در مجلس ایران ، آن نماینده می تواند نظرات خود و اقلیت یهودی که در ایران زندگی می کنند، را برای مردم بیان کند، بنابراین نماینده یهود می تواند بیانگر واقعیت زندگی یهودیان در ایران باشد.
افتخار ما همزیستی مسالمت آمیز با همه ادیان در ایران در طول تاریخ بوده، شما می دانید که عبادتگاه اقلیت های دینی در تهران یا در شهرستان های دیگر وجود دارد ، مردم برای برنامه ها و مراسم دینی و مدارس دینی خود و تبلیغات دینی خودشان آزادی هایی دارند و در مجلس شورای اسلامی هم نماینده ای دارند.
یکی از مسائلی که، فردی که قبل از شما، در همین مکان می نشست و مطرح می کرد، این بود که هولوکاست را رد می کرد و طوری رفتار می کرد که گویا یک اسطوره بود، می خواهم بدانم موضع شما درباره هولوکاست چیست؟ و آیا قبول دارید که این هولوکاست وجود داشته و ابعادش چه بوده ؟
من قبلا هم گفتم که تاریخ دان نیستم و ابعاد حوادث تاریخی را تاریخ دانان باید تبیین و بیان کنند و توضیح دهند، اما به طور کلی هر گونه جنایتی که در تاریخ علیه بشریت اتفاق افتاده ، از جمله جنایتی که نازی ها انجام دادند، چه نسبت به یهود و چه نسبت به غیریهود، از نظر ما کاملا محکوم است . همانطور که امروز هم اگر جنایتی علیه هر ملتی ، دین و یا هر قومیتی و اعتقادی انجام بگیرد ،ما آن جنایت و نسل کشی را محکوم می کنیم ؛ بنابراین کار نازی ها محکوم است، ابعادی که شما می گویید،آن ابعاد به عهده مورخین و محققین است که ابعادش را روشن کنند،من محقق تاریخی نیستم، اما این نکته باید روشن باشد که جنایتی اگر اتفاق افتاده ،سرپوشی نشود ،برای اینکه یک ملت و یا یک گروهی بخواهند علیه دیگران جنایت یا ظلم خودشان را توجیه کنند. بنابراین اگر نازی ها جنایت کردند ،هر مقداری که بوده ما آن را محکوم می کنیم،چرا که نسل کشی و آدم کشی محکوم است.
از نظر ما،فرق نمی کند، کسی که کشته می شود، یهودی ، مسیحی و یا مسلمان باشد از نظر ما هیچ فرقی ندارد،چرا که کشتن انسان بی گناه مطرود و محکوم است؛ اما این دلیل نمی شود که 60 سال مردمی را از سرزمینشان آواره کنیم برای اینکه بگوییم نازی ها جنایتی را انجام دادند که جنایتشان محکوم است؛ اشغال سرزمین دیگران هم از نظر ما محکوم است.
نکته دیگر اینکه فرد قبل از شما، اسراییل را تهدید می کرد که باید از نقشه جهان پاک شود؛ آقای اوباما هم امروز به آن اشاره کردند و گفتند ما نمی توانیم و اجازه نمی دهیم که هیچ کشوری یکی از متحدین ما را به نابودی تهدید کند، آیا سیاست ایران این است که اسراییل را به نابودی تهدید کند؟
شما می دانید که نه در طول این 35 سال بلکه در طول 200 سال گذشته ،ایران به هیچ کشوری حمله نکرده و ما قصد حمله به هیچ کشوری و قصد جنگ هم نداریم،اگر نیروی مسلح مان را تجهیز می کنیم برای دفاع از کشورمان است؛ شما واقفید که در جنگ 8 ساله ،صدام به ما تجاوز کرد و به ما حمله کرد و ما دفاع کردیم ، ما قصد حمله یا جنگ با هیچ کشوری را نداریم ، نسبت به مساله فلسطین هم اعتقاد ما،صندوق آراء است و نه چیز دیگر،صندوق رای باید تکلیف نهایی در این منطقه ای را که 60 سال است در اختلاف و نزاع به سر می برد حل کند؛ ما اعتقاد داریم همه مسلمانان و فلسطینیانی که آواره شده اند، باید بیاییند در کنار سایر مردم قرار گیرند و به آراء مراجعه شود ،هر چه رای دادند ما تسلیم رای هستیم؛ بنابراین ما حل مشکلات منطقه و تمام مشکلاتی که در منطقه هست را از طریق نظر و آراء مردم و دمکراسی می دانیم و جنگ را راه حلی برای منطقه نمی دانیم .
درخصوص مساله حقوق بشر، قبل از آمدن شما اطلاعیه ای گفته شدکه 80 یا 18 فعال که آزاد شده اند و خیلی از آنها در تهران در سال 2009 بعد از انتخاب مجدد آقای احمدی ن‍ژاد به زندان رفتند، ما با خانم نسرین ستوده که یکی از آزادشدگان هستند،صحبت کردیم، ایشان گفتند، خیلی خوشحال هستند که آزاد شدند ،ولی بقیه هنوز در زندان به سر می برند و ای کاش آنها هم آزاد شوند، دولت شما برای آزادی این افراد که برای آزادی وجدانشان به زندان رفته اند چه فکری دارد ؟برای آزادی افراد دیگری مثل مهدی کروبی و دیگران آیا کاری انجام می دهد و اجازه ادامه فعالیت سیاسی به آنها می دهند؟ راه کارهای شما در این خصوص چیست؟
موضوع مهمی که در تبلیغات انتخاباتی ام مورد تاکید من قرار گرفت، مساله منشور حقوق شهروندی بود، من به مردم قول دادم که در زمینه حقوق شهروندی منشوری را تهیه و آن را منتشر کنم و بعد آن را به صورت لایحه ای به مجلس شورای اسلامی بفرستم تا تبدیل به قانون شود تا با آن بسیاری از مشکلاتی که امروز جامعه ما با آن مواجه است، حل و فصل شود.
شما می دانید قانون اساسی ما ظرفیت بسیار بالایی در زمینه حقوق ملت دارد . یکی از مسئولیت هایی که به رییس جمهور ایران داده شده است ،اجرای قانون اساسی است، اجرای قانون اساسی مسئولیتش بر عهده رییس جمهور است، بنده علاوه بر اینکه بخش حقوقی ام را موظف کردم که راجع به این مسئولیت کمیته ای را تشکیل دهد، به زودی منشور حقوق شهروندی را در معرض افکار عمومی قرار می دهم .
تیمی مشغول بررسی و تهیه هستند، به محض اینکه این منشور حقوق شهروندی نهایی شود، منتشر می کنم و در معرض افکار عمومی قرار می دهم ، نقدها ، نقص ها و کاستی هایی که وجود دارد، نظرات نخبگان و صاحبنظران را جمع می کنیم و امیدوارم ضمن ماه های آینده بتوانم مجموعه حقوق شهروندی را به صورت یک منشور تدوین نهایی و آن را اجرا کنم و اگر مواردی نیاز به قانون دارد به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی بفرستم، بنابراین اساسا من روی مساله حقوق شهروندی بسیار حساس هستم، روی حقوق اقلیت ها و حقوق اقوام نیز بسیار حساس ام .
خوشحالم از اینکه هر زندانی که از زندان آزاد شود موجب مسرت من است . امیدوارم روزی بیاید که زندان های ما خالی شود،البته هر کشوری زندان و مجرم خواهد داشت اما هر مقدار کمتر زندانی باشد، موجب خوشحالی یک ملت و یک دولت است. من همه تلاشم را در این زمینه انجام می دهم که افرادی را که در زندان هستند راه گشایشی برای آنها فراهم شود.
آقای جان کری وزیر خارجه آمریکا شخصا از شما و دولت ایران خواسته که کمک کنید، سه آمریکایی را که سالهای زیادی است دستگیر شده اند ،آزاد شوند چرا که خانواده های آنها در مصاحبه ها و صحبت هایی که داشته اند، گفتند که شرایطی سختی دارند و بسیار نگرانند؛ یکی “بابلو لینسن” که از مارس 2007 ناپدید شده است و امیر حکمتی که 30 ساله است و از سال 2011 در زندان به سر می برد و می گویند که مجبور شده تحت فشار اعتراف کند؛ همچنین سعید عابدینی که 33 ساله است و سال گذشته دستگیر شده به خاطر مسایل مذهبی؛ شما به وزیر خارجه آمریکا و یا مردم آمریکا و خانواده های این افراد می توانید بگویید آیا کاری می کنید که بالاخره سرکلید این مساله را حل کنید و آنها آزاد شوند؟
دو مساله وجود دارد، اولا شما نام فردی را آوردید که ما از او اصلا خبر نداریم . آقای لینسن که شما گفتید ما اطلاعی نداریم که او کجاست، زمانی کسی است که تحت محاکمه قانونی است و زمانی کسی ناپدید شده است و ما از آن بی خبر هستیم ،این ها را شما کنار هم قرار دادید ،این سوال دقیق نیست، فردی آمریکایی است که ناپدید شده است و ما از او بی خبر هستیم و نمی دانیم کجاست؟ ما آماده ایم در این زمینه کمک کنیم، یعنی همه دستگاه های اطلاعاتی که در منطقه هستند؛ ما و دیگر کشورها کمک کنند که از او اطلاعاتی به دست بیاورند، اما اگر فردی دستگیر و محاکمه شده است می دانید که در اختیار قوه قضاییه است و ما تفکیک قوا را پذیرفته ایم.
طبق قانون اساسی ، قوه قضاییه ما مستقل است و می تواند محاکمه کند و کسی که در زندان است و در دادگاه مورد دادرسی قرار می گیرد، می تواند وکیل بگیرد و از حق وکیل استفاده کند ، دادگاه های ما متعدد بوده و مراحل مختلف دارد که در مراحل مختلف مورد رسیدگی قرار می گیرد اما این که دولت ها بتوانند کمکی انجام دهند بسیار کار شایسته ای است اگر کمکی از دست دولت ها برآید.
ضمنا ما هم افرادی را داریم که در آمریکا زندانی هستند، مدتهاست این درخواست دو جانبه هست، یعنی دولت آمریکا باید به افرادی که تابعیت ایرانی دارند و در اینجا زندانی هستند ،کمک کند ، ما هم باید به فرد آمریکایی که تابعیت آمریکایی دارد، کمک کنیم، کمک بحثی دیگر است اما قوه قضاییه ما استقلال دارد و طبق استقلال قوه قضاییه دولت حق مداخله در محاکم قضایی را ندارد.
شما فکر نمی کنید که به عنوان یک رییس جمهور جدیدی که خیلی نسبتا گرم صحبت کرد در خصوص ایجاد رابطه های بهتر؛ به عنوان مثال بتوان کاری برای امیر حکمتی انجام داد؟
من گفتم دولت ها هر کمکی بکنند شایسته و خوب است، اما حتما ما نمی توانیم مداخله در محاکم قضایی کنیم، به هر حال قاضی مستقل است ، نه اینکه دولت نمی تواند دخالت کند بلکه رییس قوه قضاییه هم نسبت به رای یک قاضی نمی تواند مداخله کند؛ چرا که سیر مراحل خود را دارد،اما در عین حال، دولت ها می توانند در مراحلی کمک کنند، در مرحله اجرای یک قانون یا ایجاد تسهیلات لازم ، این کار را باید همه دولت ها از جمله دولت آمریکا و ایران انجام دهند.
ما هم زندانی هایی داریم که اینجا هستند و مدتهاست که دولت ایران بدنبال این است که وضعیت این افراد روشن شود و یا به آنها برای آزادی شان کمک شود ،بدون اینکه من بخواهم راجع به اتهامات بحث کنم که واقعی یا غیر واقعی است ،خیلی جای بحث ندارد. من خوشحال می شوم که به یک انسانی کمک کنم و همین طور باید مقامات آمریکایی خوشحال باشند که به اتباع ما که در اینجا که زندانی هستند، کمک کنند.
اجازه بدهید که راجع به سوریه سوال کنم ، شما گفتید که با آقای اوباما در خصوص مساله سوریه، نامه تبادل کردید؛ امروز رییس جمهور فرانسه گفتند که از ایران استقبال می کنند،اگر در یک کنفرانس صلح سوریه شرکت کند اما تحت شرایط خاصی مثلا اینکه شما پارامترهای آن کنفرانس را مثل کنفرانس ژنو دو بپذیرید و همچنین یک انتقال قدرتی که آقای اسد بالاخره از قدرت کنار بگیرد. آیا شما این چارچوب را می پذیرید؟
ما پیش شرطی را نمی پذیریم ، ما حاضریم در هر جمع بین المللی اگر بتوانیم به مردم سوریه،کمک کنیم، این را وظیفه خود می دانیم، من به آقای اولاند گفتم که ما آماده ایم با هر کشوری همکاری داشته باشیم برای اینکه جنگ داخلی در سوریه هر چه سریعتر پایان بپذیرید،من به صراحت به آقای اولاند گفتم؛ ایشان هم قبول داشتند که تصمیم گیر اصلی نسبت به سوریه فقط مردم سوریه هستند. هیچ دولت خارجی حق ندارد برای مردم سوریه یا آینده سوریه تصمیمی بگیرد.
ما همه باید کاری کنیم، جنگ داخلی تمام شود و زمینه های لازم برای حضور مردم در یک انتخابات فراهم شود ؛ البته شرایط امروز سوریه تا رسیدن مردم به پای صندوق آراء فاصله وجود دارد. ما باید همگی تلاش کنیم که این فاصله کوتاه شود، ضمنا در مساله سوریه یک موضوع بسیار مهم، حضور تروریست ها در سوریه است، این مساله باید موجب نگرانی همه باشد ؛ تقریبا هر چه القاعده یا سایر گروه های تروریستی در منطقه بودند،فعلا همه در سوریه جمع شدند. باید همه دولت ها و دولت های منطقه بیشتر و دیگران هم باید نگران باشند ،نباید کاری کنیم که به تروریست ها کمک شود، کمک به تروریست ها به ضرر همه ما خواهد بود. امروز شما می دانید که در سوریه معارضه وجود دارد ، عده ای با دولت مخالف هستند اما جنگی که امروز در سوریه وجود دارد، جنگ بین دولت و معارضه نیست، بلکه جنگ بین تروریست ها و دولت است و این چیزی است که ما همه باید تلاش کنیم تا جنگ خاموش شود و تروریست ها هم از سوریه اخراج شوند. چیزی که ما طرفدار آن هستیم، مذاکره “سوری – سوری” است، یعنی مذاکره بین معارضین سوریه و دولت سوریه است که باید انجام شود و در نهایت به یک انتخابات منتهی شود .
من می دانم موضع سوریه و شما این است که تمام مخالفین تروریست هستند، یعنی این چیزی است که خودتان می گویید، خیلی ها هم معتقد نیستند و افرادی هستند که می خواهند زندگی دیگری داشته باشند.
من نگفتم همه مخالفین تروریست هستند ،گفتم آنهایی که امروز دارند با دولت می جنگند تروریست ها هستند ، معارضین نمی جنگند، معارضه وجود دارد. ما با معارضین سوری در ارتباط هستیم ما با گروه های معارض در تماس هستیم . ما می گوییم بین معارضین سوری و دولت سوریه باید مذاکره محقق شود و با هم مذاکره کنند، من می گویم تروریست هایی که در سوریه امروز جمع شده اند برای منطقه خطرناک هستند؛ من نگفتم معارضین همه تروریست هستند، معارضه وجود دارد، تروریست هم وجود دارد.