وزرای خارجه ایران و آمریکا در حاشیه نشست وزیران خارجه کشورهای ۱+۵ درباره برنامه هسته‌ای ایران، با یکدیگر ملاقات دوجانبه داشته‌اند. کشورهای غربی و ایران، این نشست را مثبت و موثر خوانده‌اند.
بنا به گزارش بی بی سی فارسی٬ کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این نشست را مثبت خواند و خبر داد که دیدار بعدی در این باره، روزهای ۱۵ و ۱۶ اکتبر در ژنو برگزار می‌شود.
محمد جواد ظریف و جان کری پس از این نشست تایید کردند که دیداری دو جانبه با یکدیگر در حاشیه نشست داشته‌اند.
این دیدار در نیویورک، نخستین دیدار همتایان ایرانی و آمریکایی در این سطح درباره ایران پس از قطع رابطه در بیش از سه دهه پیش بوده است.
جان کری هم پس از این نشست گفت ملاقات سازنده‌ای بوده است. او گفت: “همه ما خوشحال بودیم که آقای ظریف به جلسه آمد و اظهاراتی کرد که هم لحن و هم نگاه آن خیلی با گذشته فرق می‌کرد.”
جان کری درباره محتوای صحبتش با محمدجواد ظریف گفت: “توافق کردیم که این فرآیند را ادامه دهیم تا برای یافتن راهی ملموس برای پاسخ‌دادن به سوالات گروه ۱+۵ در مورد برنامه اتمی ایران پیدا شود.”
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: “هرچند نیازی به توضیح ندارد، این یک ملاقات و تغییر لحن که از آن استقبال می‌کنیم، هنوز پاسخگوی سوالات نیست. کار زیاد داریم. به تلاشمان ادامه می‌دهیم.”
جان کری گفت: “آقای ظریف راه‌حل‌های احتمالی بیشتری مطرح کرد و حالا بخش دشوار کار این است که ببنیم چه می توان کرد.”
محمد جواد ظریف هم این ملاقات را بسیار سازنده خواند. او گفت: “ما بنا داریم جامعه بین‌المللی را مطمئن کنیم که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.”
وزیر امور خارجه ایران همچنین گفت که قرار است مذاکرات با زمان‌بندی پیش برود.
او گفت تحریم‌ها غیرسازنده‌اند و از جمله تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا باید در کوتاه‌ترین زمان برچیده شود.
کاترین اشتون همچنین گفت ۱۲ ماه، زمان مناسبی برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران است.
او گفت که زمان‌بندی هم در این مذاکرات در نظر گرفته شده است.
پس از این جلسه ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه بریتانیا، هم گفت که لحن مقامات ایرانی تغییر زیادی کرده است و این جلسه “شروع خوبی” بود اما به گفته او “هنوز خیلی زود است که آن را یک پیشرفت بزرگ بخوانیم”.
او گفت: “حالا وقتش است که سراغ جزئیات برویم”.
طبق تصاویری که از محل مذاکرات ۱+۵ و پیش از آغاز جلسه رسیده، هیئت ایرانی و هیئت آمریکایی در گوشه میز و کنار یکدیگر نشسته بودند.
خانم اشتون در پاسخ به سوالی درباره این که آیا وزرای خارجه آمریکا و ایران دست داده‌اند، گفت: “آقای کری انسان بسیار مودبی است و دست‌ندادن آنها مایه تعجب من خواهد شد.”
خانم اشتون در عین حال تلویحا به گفت‌وگوی آقای کری و همتای ایرانی‌اش هم اشاره کرد و گفت: “آقای ظریف صحبت کرد و تمام وزرای خارجه حاضر در اجلاس فرصت آن را پیدا کردند که وارد گفت‌وگو شوند.”
‘نشست مقدماتی’
جی کارنی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، پیش از این نشست گفته بود این یک جلسه مقدماتی است و قرار نیست فقط در قالب همین جلسه، پیشرفت قابل‌توجهی حاصل شود.
آمریکا گفته بود این جلسه گامی برای محک‌زدن جدیت ایران در در تعامل با آمریکا و غرب است.
ساعاتی پیش از آغاز این مذاکرات، مقامات آمریکایی گفتند جان کری وزیر خارجه آمریکا با وانگ یی همتای چینی خود دیدار و موافقت او را جلب کرده تا خواستار واکنش مثبت ایران به پیشنهاد ۱+۵ در مورد برنامه هسته‌ای شوند.
به گفته مقامات آمریکایی “هم آمریکا هم چین از ایران می‌خواهند که با ۱+۵ همکاری کند و به پیشنهادی که در مقابل آنها قرار دارد واکنش مثبتی نشان دهد.”
در همین حال کسری ناجی، خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی، از محل آژانس انرژی اتمی گزارش می‌دهد که ایران یادداشت تندی در انتقاد از عملکرد این آژانس و مدیرکل آن منتشر کرده و این باعث شده است جو در وین، کمی از امیدواری‌های قبلی فاصله بگیرد.
پیش‌تر گروه ۱+۵ از ایران خواسته تا تولید و ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد را متوقف و تاسیسات غنی سازی فردو را تعطیل کند و در عوض تحریم‌های اقتصادی علیه ایران سبک‌تر شوند.
جان کری روز پنج‌شنبه چهارم مهر پیش از این دیدار گفته بود منتظر یک “ملاقات خوب” است اما درباره اینکه ایران باید چه واکنشی نشان دهد که حاکی از عزم جدی این کشور در باره برنامه هسته‌ای خود باشد اظهار نظر نکرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته این یک جلسه مقدماتی است و قرار نیست فقط در قالب همین جلسه، پیشرفت قابل‌توجهی حاصل شود
کارشناسان معتقدند اظهارات مقامات آمریکایی نشان می‌دهد که دولت آقای اوباما به رویکرد متفاوت حسن روحانی رییس جمهور ایران واکنش محتاطانه‌ای نشان داده و قصد ندارند به ایران امتیاز دهد مگر آنکه این کشور اقدامی واقعی انجام دهد که نشانگر تغییر رویه در برنامه هسته‌ایش باشد.
به نظر این تحلیلگران در حالیکه آقای روحانی در پی آن است که تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران لغو یا سبک‌تر شوند، جان کری سعی کرده تا پیش از دیدار با آقای ظریف حمایت جامعه جهانی را جلب کند تا از موضعی محکم‌تر گفت‌وگو کند و فشار را بر ایران – علیرغم دیپلماسی مثبت آقای روحانی – حفظ کند.
دیدار محمد جواد ظریف با جان کری، بلندپایه‌ترین دیدار مقامات ایران و آمریکا در شش سال گذشته است.
یک روز پیش رییس جمهور ایران به رسانه‌های آمریکایی گفته بود “هرچه زودتر به این توافق برسیم، برای همه بهتر است. اگر بشود سه ماهه به این نتیجه رسید که این ترجیح ایران است. اما شش ماه هم خوب است. به‌هر‌حال حرف همین چند ماه آینده است؛ نه چند سال.”
آقای روحانی به روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست گفت: “تنها راه گام‌برداشتن به سمت حل این پرونده این است که زمان‌بندی به مذاکرات اضافه شود و مذاکرات هم کوتاه باشد.”