سرانجام بعد از دو روز و برگزاری ۴ نشست میان ایران و ۱+۵، مذاکرات ژنو به عنوان اولین دور مذاکرات عملیاتی در دور جدید برگزار شد و طرفین با استقبال از جدیت هم، مقرر کردند سه هفته بعد در ژنو بر سر جزئیات مذاکره کنند.
برای اولین بار بین دو طرف بیانیه مشترک صادر شد. همچنین دو طرف تاکید زیادی بر محرمانه ماندن پیشنهادها داشتند.
متن بیانیه مشترک ایران و ۱+۵ بدین شرح است:
هیات های نمایندگی ۱+۵ و ایران به ریاست نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امنیتی و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دو روز مذاکرات محتوایی و با نگاهی رو به آینده در شهر ژنو در روزهای ١۵و١۶ اکتبر برگزار کردند.
برپایه فضای مثبت اولین جلسه وزیران در نیویورک در تاریخ ٢۶ سپتامبر، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران کلیات طرحی را به عنوان مبنای مذاکرات ارائه کرد که توسط اعضای گروه eu3+3 (سه کشور عضو اتحادیه اروپایی + ۳) به عنوان مشارکتی مهم در فرایند مذاکرات به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.
اعضای هیات های نمایندگی مشورت های دوجانبه و مشترکی پیرامون عناصر مختلف رهیافت پیشنهادی را به صورت عمیق پیگیری کردند.
تصمیم گرفته شد که جلسه بعدی اعضای گروه در ژنو در تاریخ ٨-٧ نوامبر (۱۵ و ۱۶ آبان) برگزار شود.
اعضا هم چنین موافقت کردند که کارشناسان هسته یی، علمی و امور تحریم کشورهای eu3+3 (سه کشور عضو اتحادیه اروپایی + ۳) و جمهوری اسلامی ایران قبل از نشست آینده و برای بررسی اختلاف نظرات و تهیه و تدوین قدم های عملی تشکیل جلسه دهند.
اشتون: طرح ایران را خوب دیدیم
کاترین اشتون گفت: برای اولین بار بر روی یک بیانیه توافق کردیم و این را خودم نوشتم و آقای ظریف تایید کرد.
به گزارش ایسنا، کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا عصر چهارشنبه پس از پایان مذاکرات دو روزه ایران و ۱+۵ در جمع خبرنگاران افزود: ما در ژنو جو مثبتی داشتیم که در ادامه نیویورک بود و طرح ایران را به دقت مطالعه کردیم و این طرح را خوب دیدیم و تصمیم گرفتیم نشست بعدی را ۷ و ۸ نوامبر در ژنو بگذاریم و هیات ها و کارشناسان هسته یی و تحریم قبل از نشست ملاقات کنند تا در بحث ها کمی جلو برویم.
او در پاسخ به این پرسش که فکر می کنید ایران به تعهداتی که قول داده است عمل کرده؟ گفت: ما توافق کردیم درباره جزییات صحبت نکنیم و شما که این مذاکرات را دنبال می کنید باید این را درک کنید.
وی اعلام کرد: یکی از مسائلی که مورد توافق همه ما بود، این بود که جزییات را مطرح نکنیم.
اشتون ادامه داد: من به مدت سه سال است که رهبری مذاکرات با ایران را برعهده داشته ام؛ در این مدت ما همیشه سعی کردیم ایده هایی را مطرح کنیم که اعتمادسازی کنیم که برنامه هسته یی ایران صلح آمیز است.
وی درباره مراحل پیشنهادی ایران گفت که ما هیچ وقت نمی خواهیم ابهامی وجود داشته باشد اما ما باید سعی کنیم گام اول را برای اعتمادسازی پیدا کنیم و برای رسیدن به آن خیلی تلاش می کنیم و به نظر من این رویکرد ما را نشان می دهد اما به نظرم این کلی ترین طرحی است که تا به حال از ایرانی ها دیده ایم.
رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره غنی سازی در خاک ایران گفت که ما فرصت داشتیم به تفصیل بیش تر صحبت کنیم و سوالات هم پاسخ دهیم و قبلا گفتم و تکرار می کنم که جزییات را نمی توانم بگویم اما ما موضع مان را به ایران گفته ایم.
او در پاسخ به این که درباره کاهش تحریم ها نسبت به ایران چه می کنید؟ اظهار کرد من که گفتم درباره جزییات نمی توانم صحبت کنم.
اشتون در پاسخ به این که خیلی از حقوقدان ها گفته اند که دست به تحریم ها علیه ایران نمی زنیم؟ گفت که آمریکا جزو تیم ماست و ما با هم کار می کنیم. وقتی در آمریکا می گویند ۱+۵ و ما می گویم ۳+۳ اما در نهایت این ها می شوند شش و مهم این است که با هم کار می کنیم.
ظریف: جزئیات مربوط به اتاق مذاکرات است، نه رسانه ها
رییس هیات مذاکراتی ایران با ۱+۵ با بیان این که برنامه هسته یی ایران جای هیچ نگرانی ندارد، خاطرنشان کرد: به ادامه مذاکرات خوشبین هستیم تا بتوانیم به اهداف مشترک برسیم.
به گزارش خبرنگار انرژی هسته یی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اعزامی به ژنو، دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پس از پایان نشست ایران و ۱+۵ در ژنو در کنفرانس مطبوعاتی در جمع خبرنگاران خاطرنشان کرد: مذاکرات پرثمری پشت سر گذاشتیم. امیدواریم این مذاکرات آغازی برای فاز جدید در روابط باشد تا بحران غیرضروری را خاتمه داده و افق های جدیدی باز کند.
وی افزود: وضعیت موجود بین الملل امروز برای حل و فصل موضوعات موجود راه حل های درازمدت را طلب می کند. ما در نیویورک و ژنو با این ذهنیت ها وارد مذاکره شدیم و نمایندگان ۱+۵ هم اراده لازم سیاسی را نشان دادند.
ظریف افزود: نیاز داریم مذاکرات عمق بیش تری انجام دهیم، بحث های خود را در سطح کارشناسان ادامه خواهیم داد و قرار است ادامه مذاکرات ششم و هفتم نوامبر (۱۵ و ۱۶ آبان) در ژنو دنبال شود.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که نهایت احترام را به رسانه ها قائل هستم، اضافه کرد: در گفت وگوهای رسانه یی وارد جزییات نخواهیم شد و این کار را صرفا در اتاق مذاکرات انجام می دهیم اما در مقابل مطبوعات این موضوعات مطرح نخواهد شد. جزییات مهم هستند، اهمیت آن ما را موظف کرده است که با دقت تمام به آن بپردازیم.
وزیر امور خارجه کشورمان هم چنین در بخش دیگری از سخنانش به زبان فارسی با تبریک عید قربان گفت: مذاکرات بین ایران و گروه ۳+۳ انجام شد که بسیار مفید بود. بحث های جدی صورت گرفت و برای حرکت به سمت جلو بر اساس چارچوبی که ایران پیشنهاد کرده بود که روی اهداف توافق کنیم. در مورد تصویر نهایی توافق داشته باشیم و گام هایی برداریم که این پیشنهاد مورد بحث قرار گرفت. بحث های مفصلی در این باره مطرح شد. قرار شد در سطح کارشناسان بحث ها ادامه پیدا کند و مجددا جلسه چند هفته دیگر برگزار شود. دو طرف در مذاکرات جدیت دارند. باید وارد جزییات شد.
ظریف در پاسخ به سوال خبرنگار کریستن ساینس مانیتور در مورد این که بعد از دو روز گفت وگو که گفته می شود مهم ترین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ تاکنون بوده است، آقای ظریف چه چیزی به ایران خواهد برد و به چه نحوی به تهران تذکر خواهد داد که ۱+۵ در مذاکرات جدی بوده است؟ گفت: مذاکرات نشان دهنده جدی بودن ایران و وجود زمینه های مشترک است. ما با همکاران خود پیگیر این موضوعات هستیم. پیگیری های ۱+۵ هم به تهران منتقل خواهد شد. ما دلیلی برای ادامه مشکلات نمی بینیم. موضوعات مهم تری داریم که باید به آن ها بپردازیم و اعتقاد داریم که با اراده کافی سیاسی می توانیم مشکلات را برطرف کنیم. البته این مشکلات در یک مقطع حل نخواهد شد.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار واحد مرکزی خبر در ژنو در مورد این که با توجه به این که این دوره از مذاکرات آزمونی برای سنجیدن جدیت دو طرف است چه گام های متوازنی در این مورد برداشته شده است؟ گفت: حتما توافقاتی بوده است. اگر گام ها متوازن نباشد اعتمادسازی رخ نخواهد داد. برخورد غرب با جمهوری اسلامی ایران و برنامه هسته یی اش به گونه ای بوده است که ضرورت اعتمادسازی وجود دارد. به نظر می رسد مبنایی برای بی اعتمادی به ایران در مورد برنامه هسته یی وجود ندارد اما لازم است که گام های متوازن برداشته شود تا اعتماد خدشه دار شده باز گردد.
ظریف ادامه داد: مذاکرات آزمون مهمی است که بتواند مسیر اعتمادسازی را برگرداند. در این دوره قدم مهمی برداشته شده است و بحث های جدی و جزییاتی مربوط به دیدگاه های هر دو طرف مطرح شده است. توازن در حرکت اول وجود داشته است. گام اولیه در مسیر دشوار برداشته شده است. امیدواریم که حرکات بعدی با جدیت، حسن نیت و گام های استوار برداشته شود.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار پرس تی وی که به بیانیه مشترک هر دو طرف و بند مربوط به پیشنهاد ایران اشاره کرد و گفت که سهم دولت آمریکا و رادیکال ها در این کشور در مورد مساله هسته یی چه بوده است؟ اظهار کرد: پیشنهادها روی میز است. بیانیه مشترکی که با ۱+۵ صادر شده گفته است که هر دو طرف سهم مهمی را ایفا کردند اما لازم است به آینده دید مثبت داشته باشیم و این قدر به عقب برنگردیم. پیشنهادهایی مطرح است و ما میل داریم که همکاری گسترده تری داشته باشیم. هر دوی ما یک هدف را دنبال می کنیم و آرزوی مان این است که طرف دیگر قدری بهتر واقعیت ها را قبول کند که بخشی از فاصله پوشیده شود.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: همه اتفاقات در دور اخیر مذاکرات برای ۱+۵ جدید بوده است و این گروه نیاز به زمان دارد تا به پیشنهادات ما به اصطلاح دقیق تر شود. ۱+۵ احتیاج به زمان دارد تا عکس العمل نشان دهد و مشکلات حل شود.
ظریف هم چنین تاکید کرد: ما نیاز داریم که آمریکا عملا حسن نیت خود را نشان دهد. هر دو طرف باید با حسن نیت برخورد کنیم و در یک مسیر گام برداریم. مطالبی توسط عالی ترین مقام های آمریکایی مطرح شده است و صحبت از احترام متقابل در آن ها وجود دارد. لازم است از دامن زدن به مشکلات دوری شود. همه باید این تست را با موفقیت پشت سر بگذارند.
به گزارش ایسنا، رییس هیات مذاکره کننده ایران با ۱+۵ در ادامه نشست مطبوعاتی خود درباره بیانیه پایانی مذاکره ایران با ۱+۵ درباره برگزاری نشست های کارشناسی پیش از نشست آینده در ژنو و حضور کارشناسانی درباره امور تحریم و هسته یی در این مذاکرات، گفت: موضوعات اساسی مهمی از نظر دو طرف وجود دارد. بحث تحریم ها و اطمینان از صلح آمیز بودن برنامه هسته یی ایران، موضوعات فنی و تخصصی هستند. پیشنهاد شد برای این که از اتلاف وقت جلوگیری کنیم این موضوعات در فاصله بین نشست ژنو و نشست سه هفته آینده بررسی شود. سطح شرکت کنندگان در سطح قابل توجهی خواهد بود. صرفا سطح کارشناسی نیست اما افرادی از جمله اعضای کنونی تیم مذاکراتی ایران که از تخصص بالایی برخوردار هستند در این جلسات حضور خواهند داشت. شاید نیاز باشد افراد جدیدی را ما هم اضافه کنیم که در حوزه تحریم ها تخصص دارند.
وی افزود: خوشحالیم که در این جلسه افرادی در تیم طرف مقابل حضور داشتند که متخصص تحریم بودند اما ما هم نیاز داریم در دوره آینده افرادی که چنین تخصص هایی را داشته باشیم در تیم مان داشته باشیم.
ظریف گفت: ما متخصصان امور هسته یی را در تیم داشتیم. شاید نیاز شود تعداد این افراد را تغییر دهیم و اضافه کنیم. به هر حال مذاکرات مهمی خواهیم داشت و برای دور بعدی نشست در ژنو آماده می شویم.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه در پاسخ به این پرسش که در مذاکرات دور گذشته درباره سطح مذاکرات و حضور وزیران خارجه در نشست آینده در ژنو صحبتی شد؟ تصریح کرد: یک دور نشست در سطح وزیران برگزار کرده ایم. حاضر هستم در چنین سطحی مجددا جلسه برگزار شود. ما توافق کردیم هر موقع لازم بود در سطح وزیران نشست داشته باشیم. از مجموعه مباحث مطرح شده در دو روز گذشته راضی هستم و از همکاران تقاضا کردم که مذاکرات را در اولین فرصت که در آن آقایان عراقچی و روانچی حضور دارند دنبال کنیم.
او با بیان اینکه ما تیم دائمی خواهیم داشت و باید با صبر مذاکرات را به پیش ببریم، تاکید کرد: مذاکراتی بسیار جدی داشتیم. هدف گیری بهتر سیاسی نیاز داریم. البته اولین نشستی که در نیویورک در سطح وزیران برگزار شد اراده و حرکت مورد نیاز سیاسی را برای ما ایجاد کرد و امیدواریم در آینده هم بتوانیم در سطح وزیران نشست داشته باشیم تا توافقاتی که حاصل می شود را نهایی کنیم. در این دو روز توانستیم توافقاتی داشته باشیم امیدواریم که این توافقات را به سمت جلو پیش ببریم.
خبرنگار دیگری درباره این که آیا ایران پروتکل الحاقی را خواهد پذیرفت؟ که ظریف پاسخ داد: در حال انجام بحث و مذاکره بر روی مکانیزم های پایش مختلف هستیم. یکسری محدودیت های قانونی درباره پروتکل الحاقی در ایران وجود دارد که باید به آن بپردازیم. برای این که بتوانیم به صورت متداوم به پیش ببریم یک رویکرد متعادل نیاز داریم.
وی توضیح داد: نمی توانم جزییات مذاکره را افشا و مطرح کنم. این موضوعاتی است که در بحث هستند و در مراحل مختلف فرآیند تصمیم گیری درباره آن ها انجام خواهد شد.
ظریف هم چنین در پاسخ به پرسش دیگری درباره این که با توجه به تجربه تلخی که از گذشته غرب برای اعتمادسازی وجود داشته آن ها چه گامی به عنوان اولین گام در ایجاد اعتمادسازی و جلب رضایت ایران انجام خواهند داد؟ گفت: از تجربه تلخ گذشته درس های مهمی آموخته شده، آن تجربه دیدگاه با حاصل جمع صفر و تحمیل بود که هیچ منفعتی برای هیچ کس نداشته است.
وزیر خارجه کشورمان اضافه کرد: دوستان ما در غرب کاملا مطلع هستند که شرایطی که در آن تلاش کردند از طریق تحریم ها به مردم ایران تحمیل کنند نه تنها باعث تغییر سیاست ایران نشد بلکه مردم ایران با عزت و اقتدار از مواضع و اصول خود حمایت کردند و این را در حضور حماسی شان در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نشان دادند.
او گفت: مجموعه ۱+۵ باید به این نتیجه منطقی رسیده باشد که راه و مسیر را تغییر دهند. ما این تغییر مسیر را امتحان خواهیم کرد. در این که چه مقدار آمادگی خواهند داشت گام های متوازن و معقولی را بردارند و چه مقدار آمادگی خواهند داشت بحث جدی و اساسی انجام شود.
ظریف افزود: امروز و دیروز شروع بدی نبود. می توانیم با مقداری امیدواری نسبت به آیند احساس کنیم. این درس از بی فایدگی روش گذشته آموخته شده و امروز با دیدگاه دیگری وارد مذاکرات شدند اما پس از این که به جزییات پرداختیم و وارد اقدامات عملی شدیم آن زمان است که میزان جدیت طرف ها مشخص خواهد شد. یقین دارم در این روند ایران با جدیت کامل و حسن نیت حرکت می کند و حسن نیت را با حسن نیت پاسخ خواهد داد.
به گزارش ایسنا، در پایان این نشست اعلام شد وزیر امور خارجه به دلیل شرایط جسمی اش نمی تواند به پرسش های بیش تری از خبرنگاران پاسخ دهد.
ظریف گفت: نمی توانم بیش از این در خدمت خبرنگاران باشم و به پرسش های آن ها پاسخ دهم.
وی افزود: از دولت محترم سوییس برای سخاوتمندی و مهمان نوازی آن ها تشکر می کنم.
ظریف به دلیل بیماری و ناراحتی از ناحیه کمر با ویلچر وارد نشست مطبوعاتی شد.