«کانون مدافعان حقوق بشر» که ریاست آن بر عهده شیرین عبادی است، براساس اساسنامه خود به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر ۱۳۹۲ پرداخت.
در گزارش این سازمان مردم نهاد که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود، در سه بخش «حقوق مدنی و سیاسی»، «حقوق اقتصادی و اجتماعی» و «میراث فرهنگی و محیط زیست» به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
در بخش وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش این گزارش به نام ده‌ها فعال سیاسی و مدنی که بازداشت شده‌اند، اشاره شده است. وضعیت اقتصادی و کارگران از دیگر مواردی است که در این گزارش به آن‌ها پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه مهر ۱۳۹۲ کانون مدافعان حقوق بشر که در اول آبان ماه ۱۳۹۲منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر ۱۳۹۲
مقدمه
«کانون مدافعان حقوق بشر» حسب تصمیم اکثریت شورای عالی نظارت این کانون، تجدید فعالیت خود را به شیوه سال‌های گذشته اعلام می‌دارد. بنابراین از این پس، گزارش‌های ماهانه، با عنوان «گزارش‌های کانون مدافعان حقوق بشر از وضعیت حقوق بشر در ایران» منتشر خواهد شد.
دفتر «کانون مدافعان حقوق بشر»، روز یکشنبه اول دی ماه ۱۳۸۷ با یورش خودسرانه مأموران امنیتی پلمپ شد و ساختمان آن نیز دو سال بعد از طریق مزایده به فروش رسید. پس از پلمپ دفتر این کانون، تعدادی از اعضای مؤسس «کانون مدافعان حقوق بشر» به حبس‌های طویل المدت محکوم شدند که از آن جمله می‌توان به ۱۳ سال حبس آقای عبدالفتاح سلطانی و ۸ (۶+۲) سال حبس آقای سید محمد سیف‌زاده اشاره کرد. آقایان سلطانی و سیف‌زاده هم اکنون نیز در زندان به سر می‌برند. همچنین برخی از همکاران «کانون مدافعان حقوق بشر» نیز طی دادرسی‌های غیر علنی و غیر عادلانه به حبس‌های طویل المدت محکوم شدند. در این خصوص می‌توان به محکومیت خانم نرگس محمدی و آقای محمد علی دادخواه اشاره کرد. بر این اساس کانون مذکور به حالت نیمه تعطیل در آمد.
از همین رو تقویت جامعه مدنی که برای نهادینه شدن دموکراسی در یک کشور، ضرورت تام دارد باید در الویت برنامه‌های دولت جدید قرار گیرد. همچنین از این پس نباید اجازه داده شود تا مأموران امنیتی بدون آنکه حکمی از مراجع قضایی در دست داشته باشند، صرفا با تشخیص خود، موجب بسته شدن نهادهای مردمی شده و فعالان مدنی را به بهانه‌های واهی مورد بازجویی، تهدید و بازداشت قرار دهند.
بنابراین با تأکید بر مطالب بالا، خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در مهر ماه ۱۳۹۲ در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به ۲ زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مهر ۱۳۹۲
بخش اول – حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش
۱) مهرداد فرمانی و احسان مولوی فر، دو فعال دانشجویی دانشگاه شیراز، مهدی رحیمی، فعال سندیکایی و از کارکنان شرکت نفت بازداشت و ۲۰ نفر از فعالان یارسانی به نام‌های فرید طاهری، فرید سلیمانی، حمیرا طاهری، بهزاد طاهریان، فریدون سپاسه، افشار خالقی، آرمان علیون، حمداله محمودی، خلیل قزوینه، سید امیر بی‌باک، خیرالهط حق جویان، نوشاد طاهری، مهراب اسرافیلی، ابراهیم بذله، فرشید ندیمی، سیدحسین افضلی، احسان نادری، بهمن صبوری، داود عزیزی و سید مهرداد مشعشعی در مقابل مجلس شورای اسلامی بازداشت شدند. همچنین یک پایگاه اطلاع رسانی سپاه پاسداران استان کرمانشاه از بازداشت ده‌ها نفر در این استان خبر داده است. این پایگاه اطلاع رسانی گفته است که بازداشت شدگان اعضای یک شبکه «همجنس بازی و شیطان پرستی» بوده‌اند. البته بازداشت شدگان پس از چند روز با صدور قرار وثیقه تا روز دادرسی موقتا آزاد شده‌اند. همچنین رئیس دادگاه انقلاب کرمان گفته است که «۶۳ نفر از اعضای یک باند ضد امنیتی وابسته به اجانب» دستگیر شدند. این مقام قضایی کرمان به نام بازداشت شدگان و نوع اتهام آن‌ها اشاره نکرده است.
۲) مریم (نسیم) نقاش زرگران از نوکیشان مسیحی برای اجرای حکم چهار سال زندان به بند زنان زندان اوین و علیرضا رجبیان فرد از فعالان مدنی برای اجرای حکم سه سال و نیم حبس به زندان اوین منتقل شدند. همچنین سعید نعیمی، عضو شورای سیاستگذاری سازمان دانش آموختگان ایران (ادوار تحکیم وحدت) برای اجرای حکم یک سال حبس به زندان تبریز منتقل شد.
۳) دادگاه تجدید نظر حکم شش سال حبس سید محمد سیف‌زاده از اعضای مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر و حکم یک سال حبس که به مدت پنج سال تعلیق شده و پنج سال ممنوعیت خروج از کشور معصومه دهقان، همسرعبدالفتاح سلطانی دیگر عضو مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر را تایید کرد. تأیید این احکام در حالی صورت گرفته است که سید محمد سیف‌زاده و عبدالفتاح سلطانی هم اکنون در زندان به سر می‌برند. همچنین دادگاه تجدید نظر حکم ۶ ماه زندان آرش محمدی، فعال دانشجویی محبوس در زندان را تایید کرد. نسیم اشرفی، شهروند بهایی نیز در دادگاه تجدید نظر به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. همچنین علیرضا هاشمی، دبیر کل سازمان معلمان ایران به ۵ سال حبس، مهدی خزعلی، فعال مدنی به ۶ سال حبس و محمد کهنه پوشی، فعال دانشجویی به یک سال حبس که برای مدت ۵ سال تعلیق می‌شود، محکوم شدند. کاظم دهقان، حمیدرضا آرایش، محمدعلی شمشیرزن از دراویش ساکن کوار نیز به نفی بلد مادام العمر محکوم شدند.
۴) مهدیه فراهانی از فعالان حقوق زنان در پی شکایت وزارت اطلاعات، به دادسرای انقلاب احضار و تفهیم اتهام شد. اسحاق راستی، عضو «شورای مرکزی خانه احزاب گیلان» به دادگاه انقلاب شهرستان رشت احضارشد.
۵) در حالی که در شهر تهران تا کنون اجازه تأسیس حتی یک مسجد اهل تسنن داده نشده است، نهادهای امنیتی از برگزاری نماز عید قربان اهل سنت در مساجد خانگی هم ممانعت به عمل آوردند.
۶) حسن امینی از روحانیون اهل تسنن کردستان به اداره اطلاعات کردستان احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
۷) بستگان سید ضیا نبوی، فعال دانشجویی و مصطفی تاج‌زاده، عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران که هم اکنون در زندان به سر می‌برند اعلام کرده‌اند که پرونده اتهامی جدیدی برای نامبردگان مفتوح شده است.
ب- وضعیت فعالان فرهنگی، کتاب و مطبوعات، نویسندگان و روزنامه نگاران
۱) گذرنامه احمدرضا نجداد، وب نگار به هنگام خروج از کشور در فرودگاه بین المللی تهران توقیف و مورد بازداشت قرار گرفت. همچنین مصطفی فقیهی، مدیر مسئول سایت انتخاب برای دو روز بازداشت و با تشکیل پرونده به قید وثیقه آزاد شد.
۲) بهنام چگینی، روزنامه نگار به هشت سال حبس تعزیری محکوم شد.
۳) پرونده سراج‌الدین میردامادی، روزنامه‌نگار به دادگاه ارسال شد.
۴) محمد رسول‌اف، فیلمساز ایرانی که عازم جشنواره سینمایی نورنبرگ بود، اجازه خروج از کشور نیافت.
۵) ابوالفضل عابدینی، روزنامه نگار زندانی در زندان کارون توسط یکی از کارمندان حفاظت اطلاعات این زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
۱) در ماه مهر ۲۶ نفر اعدام شده‌اند که به شرح زیر است: «ح. الف» در شهرستان فسا اعدام شد. رسانه‌های وابسته به دولت ایران اتهام این این فرد را محاربه اعلام کردند. دو نفر نیز در بابل به اتهام قتل عمد اعدام شدند. همچنین چهار نفر به اتهام تجاوز به عنف در زندان کرمان اعدام شدند. از سوی دیگر «م – خ»، «ن – م»، «م – ش»، «م – م» و «م- الف» در یزد اعدام شدند. دادگستری یزد اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. دادستان عمومی و انقلاب اردبیل از اعدام سه نفر، دادستان عمومی و انقلاب کرمان از اعدام ۸ نفر و دادستان رشت از اعدام سه نفر به اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر خبر دادند.
۲) محمد عبدالهی که به اتهام همکاری با یک گروه کرد به اعدام محکوم شد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
۱) وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می‌شود. این در حالی است که وزیر کار و امور اجتماعی با اعلام بیکاری بیش از یک میلیون و سیصد هزار تحصیل کرده دانشگاهی، می‌گوید که کشور با بحران بیکاری فارغ التحصیلان مواجه است و نرخ بیکاری جوانان دو برابر نرخ بیکاری عمومی است.
۲) ۱۲۰ کارگر شاغل در کشتی سازی اروندان در سال جاری با تأخیر شش ماهه حقوق، ۲۴۰ کارگر شاغل در کارخانه ذوب آهن آلیاژی ملایر با تأخیر ۵ ماهه حقوق، ۱۰۰ کارگر کارخانه آزمایش مرودشت با تعویق ۱۵ ماهه حقوق و ۱۵۰ کارگر کارخانه «کاشی سمند» با تعویق ۶ ماهه حقوق و بیمه مواجه هستند.
۳) کارخانه فرش دستی همدان به دلیل کمبود نقدینگی و مشکل تهیه اولیه مواد تعطیل شد و همه کارگران آن اخراج شدند. همچنین ۸۰ کارگر کارخانه صنایع چوبی پونل در پی تعطیلی این کارخانه بیکار شدند.
۴) ۳۰۰ کارگر کارخانه استحصال طلای پویا زرکان در جنوب آذربایجان غربی به دلیل رعایت نشدن اصول ایمنی و بهداشت در محیط کار در معرض مواد آلاینده صنعتی ناشی از فعالیت استخراج و تولید طلا به ویژه جیوه و سیانور قرار دارند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در مهر ماه نیز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.
۱) رییس مرکز هوا و تغییرات اقلیم سازمان محیط زیست ایران اعلام کرد که ۳۰ تا ۴۰ در صد تالاپ‌های کشور خشک شده‌اند.
۲) بانک جهانی با تهیه گزارش تازه‌ای برخی از شاخص‌های اقتصادی و زیست‌محیطی کشورهای جهان را منتشر و از جمله اشاره کرده است که میزان مرگ و میر در ایران بر اثر بلایای طبیعی طی ده سال گذشته، شش برابر شده و ایرانی‌ها در میان آلوده‌کننده‌ترین شهروندان جهان قرار دارند.
شیرین عبادی
رییس کانون مدافعان حقوق بشر
اول آبان ۱۳۹۲
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، جرس، الف، کمیته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی‌بی سی.