یک استاد بازنشسته فلسفه و عرفان اسلامی با بیان اینکه وجود به معنی خود وجود داشتن است و نمی توان بر این مسئله کنکاش کرد که قبل از وجود چه بوده است؟ گفت: ارتباط موجود با وجود یا حادث با قدیم به عنوان یکی از مسایل بسیار اساسی در عالم فلسفه مطرح است.
دکتر حشمت الله ریاضی در گفت وگو با خبرنگار مهر در باره سرچشمه و منشا وجودی وجود اظهار کرد: وجود به معنی تمام هستی است و قسمت صرفیت و مطلقیت وجود را واجب الوجود یا خداوند می گویند و قسمت نمود وجود را در ماهیات مختلف موجود می گویند. در واقع خدا صرف وجود، ازل و ابد و بی نهایت و خود وجود است. صورت دادن به این وجود به شکل انرژی و امواج و بصورت ماده در آمدن در یک بعد زمانی ظهورات ماهومی! پیدا کرده است.
وی با بیان این که وجود از اصل، ازلی و ابدی است،گفت: وجود مطلق خود ذات واجب الوجود است و مابقی، ماهیات وجود یا منکرات وجود است که بعدا تجلی وجود پدیدار است وقتی وجود تجلی کرده است که در مراتب مختلف نازله! این تجلیات وجود به انرژی ها و امواج صورت پیدا کرده و بصورت ماده متراکم شده و ماده در حرکت تکاملی خود تمام موجودات عالم را پدیدآورده و با انفجارات عظیم، این هستی پدید آمده است .
این مدرس دانشگاه افزود: در هر صورت قبل از وجود، وجود است و قبل از وجود هم باز وجود است یعنی وجود به معنی خود وجود داشتن است و نمی شود گفت قبل از وجود چه است؟و محضیت وجود، خداوند است که مطلق است.
ریاضی در پاسخ به این پرسش که گوهر بنیادین و ریشه پنهان آن چیست و کجاست؟گفت: گوهر بنیادین خود ذات واجب الوجود است. … ذات و گوهر ناشناختش آن ذات واجب الوجود و یا وجود صرف است.
وی همچنین به ربط موجود با وجود یا حادث با قدیم به عنوان یکی از مسایل بسیار اساسی در عالم فلسفه و عرفان اشاره کرد و افزود: چطور وجود صرف که هیچ جنبه ماده و بیرونی ندارد تبدیل به موجودی می شود که ماهیت است و ماهیت طول و عرض و ارتفاع و زمان و سه بعدی و چهاربعدی و .. دارد. حکما گفته اند اولین چیزی که خداوند از خودش ظهور داد اول ما خلق الله عقل بود و بعد گفتند اول ما خلق الله نور بود، بنابراین اولین تجلی را تجلی نوریه یا تجلی عقلیه گفتند که یک جوهر مکرری است که از یک مجرد کامل نمودار شده است.
ریاضی خاطرنشان کرد: این جوهر مجرد یا عقل اول، عقل دوم را و بعد نفس را به همین ترتیب مراتب نازله را طی کرده تا رسیده به ماده، یعنی عالم مجردات و پس از آن عالم مجردات در سیر نزول عالم ماده شده است و باید بگوییم حادث مراتب خاتمه وجود مطلق است.