باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، چهارشنبه نهم بهمن ماه در پنجمین سخنرانی سالیانه خود در کنگره آمریکا بار دیگر از تلاش‌های دیپلماتیک خود در برابر ایران دفاع کرد و گفت این تلاش‌ها، بختی برای حل یکی از مهم‌ترین مسائل امنیتی جهان بدون خطر جنگ به وجود آورده است.
رئیس‌جمهوری آمریکا در این سخنرانی که «سخنرانی وضعیت کشور» نام دارد، تاکید کرد استفاده از فرصت به وجود آمده در قبال ایران برای امنیت آمریکا مهم است.
اوباما می‌گوید اگر ایران از این فرصت استفاده نکند، او نخستین کسی خواهد بود که تحریم‌های بیشتری را علیه تهران طلب خواهد کرد، اما اگر رهبران این کشور از این مجال استفاده کنند، آنگاه می‌توانند گام مهمی برای بازگشت به جامعه جهانی بردارند و «ما یکی از مهم‌ترین چالش‌های امنیتی زمان خود را بدون خطر جنگ، حل کرده‌ایم».
اوباما در عین حال تاکید کرده است که در زمان گفت‌وگوها با مقام‌های تهران تحریم‌های جدید را وتو خواهد کرد.
اشاره او بار دیگر به تلاش‌هایی‌ست که طی هفته‌های گذشته در سنای آمریکا برای تصویب تحریم‌هایی جدید علیه ایران شکل گرفته است. هر چند طی دو روز گذشته خبرگزاری رویترز از «متوقف شدن» این تلاش‌ها، گزارشی منتشر کرده است.
باراک اوباما در سخنرانی سالیانه خود گفت «حمایت ایران از گروه‌های تروریستی مانند حزب‌الله، برای ما روشن است» و «عدم اعتماد بین دو کشور پاک نشده» اما «این مذاکرات بر مبنای اعتماد نیست و هر توافق جامعی که به آن دست پیدا کنیم باید بر اساس کنشی قابل اثبات باشد تا ما و جامعه بین‌المللی را قانع کند، ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست».
در بخش دیگری از سخنرانی خود، رئیس‌جمهوری آمریکا بر «سوریه بدون دیکتاتور، ترور و ترس» تاکید کرد. او در عین حال از دیپلماسی در مورد آن کشور سخن گفت و بر موفقیت آن برای امحای سلاح‌های شیمیایی در سوریه تاکید کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در عین حال از دیلپماسی برای ایجاد کشور فلسطین، ایجاد امنیت در اسرائیل و گفت‌وگوهای صلح میان اسرائیل و مقام‌های فلسطینی دفاع کرد.
اوباما می‌گوید آمریکا امروز جای امن‌تری‌ست.
او گفت زمانی که به قدرت رسید ۱۸۰ هزار نیروی نظامی آمریکا در عراق و افغانستان بودند، ولی امروز تمام آنهایی که در عراق بودند و ۶۰ هزار نیرویی که در افغانستان بودند به آمریکا بازگشته‌اند.
رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید روابط آن کشور با افغانستان برای چندی تغییر می‌کند، اما یک چیز تغییر نخواهد کرد: «عزم ما برای آنکه تروریست‌ها حمله دیگری علیه کشورمان نکنند».
اخیرا میان واشینگتن و کابل بر سر امضای پیمان امنیتی که می‌تواند به حضور بخشی از نیروهای چندملیتی در افغانستان تداوم بخشد، اختلافاتی در گرفته است که آینده این پیمان امنیتی را نیز با پرسش‌هایی روبه‌رو کرده است.
نخست: اقتصاد
بخش نخست سخنرانی باراک اوباما به موضوع اقتصاد، بیمه و حمایت‌های دولتی، ایجاد مشاغل و حل مشکل بیکاری اختصاص داشت.
او در نخستن جمله‌هایی که گفت با اشاره به تلاش‌های دولت خود برای حل مشکل بیکاری افزود طی پنج سال گذشته آمریکا با کم‌ترین آمار بیکاری روبه‌روست.
او از تلاش کنگره برای تصویب بودجه آمریکا تشکر کرد اما گفته است سازش بر سر موضوع بودجه نباید بحران بیشتر ایجاد کند، بلکه باید به ایجاد مشاغل بیشتر کمک کند.
عدم تصویب بودجه آمریکا سبب شده بود که دولت فدرال آن کشور از ماه اکتبر گذشته نزدیک به سه هفته «تعطیل» شود.
اختلاف حزب جمهوری‌خواه آمریکا با دموکرات‌ها و دولت این کشور بر سر طرح بیمه همگانی معروف به «اوباما‌ـ‌کر» سبب شده بود تا جمهوری‌خواهان از تصویب کل بودجه آمریکا سر باز زنند، هرچند طرح جدید بیمه در نهایت از روز اول اکتبر اجرایی شد.
او ابراز امیدواری کرده است که در سال پیش رو همکاری‌های بیشتری بین دولتمردان صورت گیرد.
اوباما می‌گوید با وجود بهبود شرایط اقتصادی آمریکا در سال‌های گذشته، هنوز باید فرصت‌های شغلی و معیشتی بیشتری ایجاد کرد.
او می‌گوید در این مورد خواهان همکاری بیشتر کنگره است ولی هرجا که لازم باشد «برای ایجاد فرصت‌های بیشتر برای خانواده‌های آمریکایی» بدون حمایت قانون‌گذاران اقدام خواهد کرد.
اوباما خواستار اصلاحات و نیز کاهش مالیات برای ایجاد کار بیشتر در داخل آمریکا و جلوگیری از خروج از سرمایه از کشور شده است.
باراک اوباما می‌گوید برای ایجاد شغل بیشتر در آمریکا باید توجه ویژه‌ای به موضوع «انرژی» کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید سیاستی که او از چند سال پیش آغاز کرده است به موفقیت نزدیک می‌شود. و این سیاست، استقلال ایالات متحده در منابع انرژی از دیگر کشورهای جهان است.
او در عین حال از استفاده بیشتر از انرژی خورشیدی نیز دفاع کرد.
آقای اوباما بر حمایت از صاحبان مشاغل کوچک، آموزش نیروهای کاری برای مشاغل مورد نیاز و ایجاد اصلاحاتی در این زمینه تاکید کرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید با ایجاد بهترین شرایط آموزشی برای کودکان باید برای فردا نیز نیروی کاری متخصص تربیت کرد.
اوباما می‌گوید دولت آمریکا در حال بازتعریف سازوکار آموزشی در دبیرستان‌هاست به طوری که شهروندان را ساده‌تر به سوی پیدا کردن کار رهنمون شود.
اوباما می‌گوید او و همسرش می‌خواهند هر کودکی در آمریکا همان بختی را داشته باشند که آن کشور به این زوج داده است.
او می‌گوید بازگرداندن «رویای آمریکایی» در صورتی ممکن است که اقتصاد آن کشور به شان سخت‌کوشی احترام بگذارد.
رئیس‌جمهوری آمریکا از طرح بیمه همگانی خود که از آغاز سال ۲۰۱۴ میلادی اجرایی شده است، دفاع کرد.
این موضوع از مواردی‌ست که جمهوری‌خواهان بر سر آن با رئیس‌جمهوری ایالات متحده اختلاف دارند.
دوم: آمریکا و جهان
در بخش دوم سخنرانی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات متحده به مسائل خارجی و روابط آن کشور با دیگر کشورها و نیز مبارزه با تروریسم پرداخت.
علاوه بر موضوع ایران، سوریه و افغانستان که به‌طور مشخص بخشی از سخنرانی او را به خود اختصاص دادند، اوباما از «باقی ماندن» خطر القاعده و افراطیون سخن گفت.
او گفت در یمن، سومالی، عراق یا مالی باید همکاری با هم‌پیمانان آمریکا ادامه پیدا کند تا این مشکل حل شود.
رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد که واشینگتن از آن دسته از مخالفان سوری حمایت می‌کند که از شبکه‌های تروریستی دستور نگیرند.
باراک اوباما در بخشی دیگر از سخنرانی خود از محدود کردن عملیات هواپیمای بدون سرنشین دفاع کرد. او در عین حال می‌گوید نیروهای نظامی آمریکا را -مگر آنکه واقعا لازم باشد- به خطر نمی‌اندازد.
او در عین حال از اصلاحات سازوکار نظارتی سازمان‌های امنیتی آمریکا سخن گفت و بر «احترام به حریم خصوصی شهروندان معمولی در آمریکا و خارج از آن» تاکید کرد.
طی ماه‌های گذشته اسنادی که ادوارد اسنودن، کارمند سابق سازمان امنیت ملی آمریکا با خود از آن کشور خارج کرده و در اختیار رسانه‌ها قرار داده نشان از نظارت گسترده سازمان‌های امنیتی آمریکا و گاه سازمان‌های نظارتی بریتانیا بر اطلاعات و مکالمات گروه بزرگی از شهروندان دارد. این نظارت‌ها و رصدها هم در آمریکا و هم در دیگر کشورها انجام شده و با واکنش‌های تندی از جمله از سوی هم‌پیمانان اروپایی آمریکا روبه‌روست.
اوباما در نهایت تاکید کرده است که «رهبری» ایالات متحده تنها بر دفاع در برابر خطرات استوار نیست که در عین حال قائم بر اشاعه نیکی و درک متقابل است.
باراک اوباما در دومین سال از دومین دوره ریاست‌جمهوری خود، به سر می‌برد.
کنگره آمریکا طی تازه‌ترین انتخابات دو دسته شده است؛ جمهوری‌خواهان اکثریت را در مجلس نمایندگان و دمکرات‌ها -حزبی که اوباما از آن می‌آید- اکثریت مجلس سنا را در اختیار دارند.
او طی این زمان با کنگره اختلافات گوناگونی داشته است که مسئله بودجه آمریکا، بیمه همگانی یا برای نمونه طرح تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران از جمله آنهاست.
رئیس‌جمهوری ایالات متحده علاوه بر سخنرانی‌های معمول هر سال یک «سخنرانی وضعیت کشور» نیز دارد که در جمع نمایندگان کنگره زده می‌شود.