دکتر صابری با اشاره به اینکه رویکرد نسل جدید به سنت های خانوادگی باید بر اساس تعالیم معنوی و عرفانی باشد گفت: همانطور که هر فردی در هر امری نیاز به راهنما دارد یک پدر روحانی و عرفانی باید باشد، البته عقل هم راهنمای خوبی است ولی ارزش پدر در این خصوص دو چندان است.
دکتر علی محمد صابری استاد دانشگاه فرهنگیان در مورد اینکه مختصات و مشخصات و ویژگیهای خانواده ایرانی در طول زمان چه بوده است به خبرنگار مهر گفت: خانواده ایرانی در گذشته سنتی می زیسته و دردوره جدید مدرن. خانواده سنتی نیازها و توقعات کمی داشته، اهل قناعت و راستی و درستی بوده، به دور از زرق و برق، زندگی می کرده است. همچنین کاملاً اخلاقی و پایبند به اصول اخلاقی بوده که وظایف پدر و مادر و همسر و شوهر و فرزندان کاملاً مشخص بود.
وی افزود: هرچند که خانواده سنتی ایران گاهی اوقات به شکل قبیله ای، بعضی حقوق اعضا رعایت نمی شده مثل حقوق زن، اما خانواده مدرن خانواده ای است که نیازها و توقعاتش زیاد است. نیازهای کاذب فراوان دارد و نیازهای ضروری اش کمتر است. خانواده ای است که اهل وحدت نیست بیشتر اهل تفرقه است، به همین خاطر آمار ازدواجها پایین آمده و آمار طلاق ها افزایش یافته است.
صابری در مورد اینکه اگر گذشت، ایثار، محبت، عطوفت، پاکدامنی و تعهد اخلاقی را از ویژگی های خانواده اصیل ایرانی بدانیم تا چه حد این ویژگی ها امروز در خانواده جاری و ساری هستند و اگر کم رنگ شده اند به چه دلیل است؟ بیان داشت: متأسفانه در دوره جدید این مسائل در خانواده های ایرانی کمرنگ شده است. تأثیرات این موارد در زندگی خانوادگی بسیار است. این موارد عامل وحدت بخشی خانواده و نزدیکی قلوب اعضای خانواده به همدیگر هستند. خدمت در خانواده و در اجتماع به صورت عموم آبیاری محبت است. اگر کسی بخواهد محبت خودش را به همسر، فرزند و پدرو مادرش نشان دهد باید به آنها خدمت کند. یعنی محبت بدون خدمت هیچ ارزشی ندارد. باید با حالِ تصمیم و رضا باشد یعنی به این تکلیفی که به او داده شده خشنود و رضا باشد و نعمت هایی هم که خداوند در زندگی خانوادگی به او داده قدرش را بداند.
این محقق و پژوهشگر علوم انسانی تصریح کرد: در دوره مدرن متأسفانه زندگی خانوادگی بر اساس امور مادی رقم می خورد. برای مثال مدرک تحصیلی جزء جهیزیه دختر شده یا ثروت جزء الزامات خواستگاران شده که بسیار زشت و زننده است.
وی در مورد اینکه چگونه می توان نسل جدید را با سنت و فرهنگ خانواده ایرانی آشنا کرد هم تأکید کرد: رویکرد نسل جدید به سنت های خانوادگی باید بر اساس تعالیم معنوی و عرفانی باشد. یعنی همانطور که هر فردی در هر امری نیاز به راهنما دارد، یک پدر روحانی و عرفانی باید باشد. البته عقل هم راهنمای خوبی است ولی ارزش پدر در این خصوص دو چندان است. یعنی نیاز به یک متخصص در زندگی داریم به یک پدر روحانی زیرا خداوند پدر را در کنار خودش قرار می دهد می گوید شکر من و والدینتان را بکنید. و خداوند در قرآن می فرماید فتبارک الله احسن الخالقین خود را احسن الخالقین معرفی می کند. زیرا پدرو مادر هم واسطه خلق فرزندان هستند.
صابری گفت: باید کلاسهای آموزش خانواده برای خانواده ها تشکیل شود تا فرزندان را به حقوق و تکالیف خودشان آشنا ساخت. بسیاری از این حقوق و تکالیف نا آشنایند. با مشاوره های رایگان می شود این کار را کرد. باید به خانواده ها در این خصوص آموزش داد تا تغییر در آنها را شاهد شویم. نکته بعد این است که نباید فرزندان را با حالت افراط و تفریط بزرگ کرد. اگر کسی با زرق و برق فرزندش را بزرگ کند فکر نکند که فرزندش را تربیت کرده است این تربیت نیست بلکه پرورش جسم است. باید به فرزندان یاد داد خودشان حاصل دسترنج خودشان را بخورند.
این استاد دانشگاه فرهنگیان در مورد اینکه نهادهای مسئول و متولی در امر خانواده تا چه حد به اصول فرهنگی و سنتی خانواده ایرانی توجه می کنند اگر کم توجه هستند علت آن چیست هم تصریح کرد: متأسفانه نهاد مسئول مستقیم برای خانواده ها نداریم. وزارت ورزش و جوانان هم مستقیماً دخالت در کار خانواده ها ندارد آموزش و پرورش هم همینطور. آنها چنان مشغول کلاسها و کارهای خود هستند که اصلاً فرصت اینکه به خانواده ها بپردازند را ندارند. باید یک سازمان تربیتی و آموزشی مستقل در وزارت آموزش و پرورش برای رسیدگی به امور خانواده ها تأسیس شود که متولی امور خانوادگی باشد. باید این سازمان بودجه ای داشته باشد و حتی اختیارات سازمان بهزیستی را داشته باشد و بیاید در زندگی خانوادگی تیمارداری کند. متأسفانه خانواده های ما از مسائل بلوغ، مسائل قبل از ازدواج و بعد از ازدواج کاملاً بی خبر هستند. جوانان را خام می گذاریم و آنها به هر فسادی ممکن است کشیده شوند.
این محقق عنوان کرد: باید به جوانان خود آموزش این مسائل را بدهیم باید خانواده محل کسب تجربه های زندگی باشد و یک ارتباط وثیقی بین آموزش و پرورش و خانواده ها برقرار شود. فقط آنجا محل درس خواندن و مدرک گرفتن نباشد. باید تجربه های جدید کسب شود تا وقتی جوانان وارد اجتماع می شوند تاوان بدی پس ندهند و یک الگوهای رفتاری ای داشته باشیم که این الگوها تعریف شده باشند اینکه پدر و مادر خود را با خواسته های امروزی فرزندانشان وفق بدهند، اما در حد تعادل حرکت کنند. فرزندان هم باید با ارزشهای معنوی و میراث خانواده ها آشنا شوند. ارزش پدر و مادر و مسائل اخلاقی را در زندگی خانوادگی، ملاک قرار دهند و نه مسائل مالی را. آن سازمان باید به دنبال اشتغال جوانان و رفع مشکلات آنها باشد.
صابری در مورد اینکه نقش رسانه ها به ویژه رسانه ملی در ارائه الگوی خانواده اصیل ایرانی چیست آیا الگوهایی که ارائه می کند با سنت خانواده ایرانی همخوانی دارد هم اظهارداشت: متأسفانه رسانه ملی ما سیاسی شده و یک مقداری جناحی عمل می کند. اگر بتوانیم از تمام کارشناسان دعوت کنیم و زندگی سنتی خانواده ایرانی را ترسیم کنیم حتی خانواده های قبل از اسلام و بعد از اسلام را.
وی افزود: از احسان به والدین فیلمها بسازیم و آن را در زندگی سنتی خانوادگی نشان دهیم. بحث حسن معاشرت، گشاده رویی و از آنچه که بر خود می پسندیم بر دیگران هم بپسندیم. کاملاً می توانیم در نمایشنامه ها و فیلمها این مسائل را نشان دهیم. رابطه با خویشانمان باید علاوه بر رابطه نسبی و خونی باید دلی باشد. یعنی محبت قلبی باشد و نه صوری و ظاهری و جسمانی. برای همین است که اگر گله مندی از فرزندان است اگر ترک پدر و مادر توسط فرزند است به خاطر این است که رابطه خونی تبدیل به یک محبت قلبی نشده و حسن معاشرت به وجود نیامده و ارتباط از بین رفته است.